BE kërkon formimin e një force të re ushtarake

Edhe pse zyrtarët evropianë kanë folur prej kohësh për formimin e “Forcës së Përbashkët Evropiane të Mbrojtjes”, në praktikë deri më tani nuk është ndërmarrë asnjë veprim.

Në këtë drejtim, shefi i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell, theksoi edhe një herë nevojën që Bashkimi Evropian të marrë përgjegjësinë për sigurinë e tij dhe foli për formimin e një force ushtarake evropiane.  “Mjedisi i ri i sigurisë tregon se Bashkimi Evropian duhet të marrë më shumë përgjegjësi për sigurinë e tij”, tha Borrell. Për ta bërë këtë, ne kemi nevojë për një ushtri moderne dhe ndërvepruese evropiane që të operojë në një nivel më të lartë dhe kërkon të rrisë aftësitë dhe forcat e veta. Deklaratat e Borrell vijnë pasi zyrtarët evropianë në vitet e fundit kanë folur vazhdimisht për formimin e një force të përbashkët të mbrojtjes evropiane. Presidenti francez Emmanuel Macron dhe ish-kancelarja gjermane Angela Merkel ishin ndër ata që propozuan formimin e një Force të Përbashkët Evropiane të Mbrojtjes.  Në këtë drejtim, së fundmi u publikua një draft i një dokumenti konfidencial, i cili tregonte se Bashkimi Evropian po shqyrton formimin e një force të përbashkët ushtarake të përbërë nga 5000 trupa deri në vitin 2025, pa u mbështetur në Shtetet e Bashkuara.  Pavarësisht vullnetit të Evropës, Shtetet e Bashkuara janë një pengesë e madhe në këtë rrugë. Në fakt, në dekadat e fundit, evropianët nuk kanë qenë kurrë në gjendje të hyjnë në konflikte ndërkombëtare në mënyrë të pavarur pa praninë e Shteteve të Bashkuara. Ndërsa Shtetet e Bashkuara, si një nga anëtarët kryesorë të NATO-s, e cila paguan një pjesë të madhe të buxhetit të kësaj organizate mbrojtëse, ka pasur gjithmonë një ndikim të rëndësishëm në këtë organizatë dhe  vendimet janë marrë në përputhje me interesat dhe dëshirat e saj; Më herët, presidenti i atëhershëm i SHBA-së, Donald Trump, e quajti fyese idenë e krijimit të një force të pavarur mbrojtëse evropiane dhe kërkoi që Europa të paguante një pjesë më të madhe të buxhetit të NATO-s. Megjithatë, tërheqja e papritur e trupave amerikane nga Afganistani ishte një tjetër paralajmërim serioz për Evropën.  Zyrtarë të lartë të BE-së kanë theksuar se tërheqja e trupave perëndimore nga Afganistani tregoi se BE-ja duhet të jetë në gjendje të ndërhyjë ushtarakisht në kriza të tilla pa u mbështetur në forcat amerikane. Megjithatë, në kontekstin aktual të luftës Rusi-Ukrainë, situata ka ndryshuar dhe Evropa po ndihet gjithnjë e më e pasigurt dhe e rrezikuar. Zyrtarët evropianë tani po bëjnë presion më seriozisht për një forcë të pavarur mbrojtëse të pavarur nga Shtetet e Bashkuara. Në fakt, rivalitetet politike dhe të sigurisë së SHBA-së me Rusinë e kanë bërë të vështirë për Evropën që në përputhje me politikat e sanksioneve të SHBA-së për sa i përket furnizimit me energji, veçanërisht burimeve të mëdha energjetike të Rusisë, të hyjë në luftë me Rusinë. Kjo situatë po rrezikon jetën e miliona evropianëve që varen nga energjia e lirë dhe e pastër. “Bashkimi Evropian duhet të ketë më shumë pavarësi në vendimmarrje dhe kapacitet për të vepruar globalisht”, tha Charles Michel, President i Këshillit të Evropës, duke iu referuar pasojave të mosmarrëveshjes Uashington-Moskë. Zyrtarët evropianë tashmë besojnë gjithnjë e më shumë në formimin e një ushtrie të pavarur evropiane për të mbrojtur interesat dhe kufijtë e tyre. Megjithatë, përvoja ka treguar se evropianët kërkojnë të miratojnë politika të pavarura nga Shtetet e Bashkuara, ose të paktën të zvogëlojnë varësinë e tyre prej saj, por në këtë aspekt nuk kanë vendosmëri të mjaftueshme. Në këtë drejtim, sipas Joseph Borrell-it, ky bashkim duket se do të mbetet mjeti politik i të tjerëve, ndërkohë që një çështje e rëndësishme është edhe financimi, bashkëpunimi dhe koordinimi i vendeve evropiane. Siç ka paralajmëruar Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg, propozimi për të formuar një ushtri të BE-së do të varfëronte më tej burimet e pakta financiare dhe ushtarake të koalicionit dhe do të çonte në ndarjen e vendeve evropiane.