Pars Today

Parstoday- Studiuesi i Universitetit Brandeis, gjatë një studimi, arrin në këtë përfundim se regjimi i zgjatur i sanksioneve amerikane kundër Iranit ka pasur efekte negative në shtresën e mesme të Iranit.

Farid Zakaria, analist dhe gazetar i famshëm amerikan, në një analizë në gazetën "Washington Post" të titulluar “Qasja e dështuar e Amerikës ndaj Iranit nuk mund të quhet realisht strategji”, ka studiuar dhe analizuar arsyet e dështimit të udhëheqjes së Amerikës kundër Iranit. Sipas Parstoday, në këtë analizë ai vuri në dukje se politikat e Uashingtonit ndaj Iranit, në vend të një strategjie koherente, janë kthyer më shumë në një qëndrim të bazuar në presion maksimal. Në vazhdim do të sjellim disa pjesë nga kjo analizë:

Strategjia e Amerikës kundër Iranit ka dështuar qartë gjatë viteve të fundit. Ky dështim buron nga një politikë që fokusohet në presionin maksimal dhe jo në një strategji koherente. Që kur ish-presidenti amerikan Donald Trump u tërhoq nga marrëveshja bërthamore me Iranin në maj 2018, SHBA ka ndjekur një politikë të "presionit maksimal" kundër Iranit. Numri i sanksioneve të vendosura ndaj Iranit u rrit nga 370 nën administratën e Barack Obama në më shumë se 1500 nën administratën e Trump dhe Irani u bë vendi me numrin më të madh të sanksioneve në botë. Ndërsa partnerët e tjerë negociues të marrëveshjes bërthamore - fuqitë evropiane, Rusia dhe Kina - e kundërshtuan këtë politikë, Shtetet e Bashkuara të Amerikës përdorën sanksione dytësore për të parandaluar në mënyrë efektive këto vende të bëjnë tregti me Iranin.

Por cili ishte rezultati i kësaj politike? Irani, i çliruar nga kufizimet e marrëveshjes bërthamore, e zhvilloi fuqishëm programin e tij bërthamor. Sipas Agjencisë Ndërkombëtare të Energjisë Atomike, Irani tani ka 30 herë më shumë uranium të pasuruar sesa kufiri i rënë dakord. Marrëveshja bërthamore zgjati kohën e Iranit për të prodhuar lëndët djegëse bërthamore të nevojshme për të ndërtuar një armë në një vit, por sekretari amerikan i shtetit Anthony Blinken tha muajin e kaluar se Irani ishte vetëm një deri në dy javë larg arritjes së aftësisë së armëve bërthamore.

Nga ana tjetër, Irani iu përgjigj presioneve të jashtme duke forcuar marrëdhëniet e tij me vendet dhe organizatat rajonale. Irani gjithashtu forcoi marrëdhëniet edhe me grupe rajonale përfshirë Hezbullahun në Liban, Hamasin në Gaza, Houthi në Jemen dhe forcat e rezistencës irakiane dhe siriane. Ky "bosht i rezistencës" e ka zhytur Izraelin në luftën e tij më të gjatë dhe më të rrezikshme në dekadat e fundit, duke ndërprerë qarkullimin e rreth 70% të anijeve të destinuara për regjimin izraelit në Detin e Kuq dhe duke e kthyer Irakun dhe Sirinë në vende shoqëruese. Nga çdo këndvështrim që të shikohet, politika e Uashingtonit ndaj Iranit ka dështuar.

Cila është arsyeja e dështimit të presionit maksimal? Hadi Kahelzadeh, një studiues në Universitetin Brandeis, në një studim të tij arrin në këtë përfundim se regjimi i zgjeruar i sanksioneve ka pasur efekte negative në shtresën e mesme të popullit të Iranit. Këto sanksione kanë bërë që shtresa e mesme të humbasë besimin tek politikanët që mbështetën raundin e ri të diplomacisë. Nga ana tjetër, lëvizja e kundërt në Iran e konsideron tërheqjen e SHBA-së nga marrëveshja bërthamore si dëshmi të së vërtetës të saj dhe i ka konsideruar që në fillim këto negociata të pavlefshme. Kjo i lejoi ata të hapnin dyert për investitorët kinezë dhe të përdornin interesat besnike të tregtisë për të mbushur boshllëkun.

Madje edhe një president reformist si Masoud Pezeshkian i është bashkuar qëndrimeve institucioneve fetare dhe ushtarake që mbajnë pushtetin e vërtetë.

Së fundi, fakti që Uashingtoni ka adoptuar vetëm një qasje të bazuar në kundërshtimin dhe presionin kundër Iranit dhe i mungonte një strategji koherente, nuk ka rezultuar në asgjë tjetër veçse dështim. Në vend që të fokusohen në mjetet e presionit, Amerika dhe aleatët e saj duhet të hartojnë një politikë që pranon ekzistencën e Republikës Islamike të Iranit si realitet dhe ofron stimuj për të ulur tensionet. Ky veprim mund të mos çojë në de-përshkallëzimin, por mund të parandalojë një luftë të gjatë dhe të përgjakshme në këtë rajon të paqëndrueshëm.