Pars Today

Të nderuar dëgjues, jemi në shërbimin tuaj me një tjetër program special për 44 vjetorin e fitores së Revolucionit Islamik të Iranit. Në këtë program dëshirojmë t'ju flasim për rolin e vilajet-e-fakih-ut në fitoren e revolucionit islamik i cili është çelësi i fitores së revolucionit islamik në vitin 1357 hixhri (1979).

Shqyrtimi i historisë së jetës njerëzore tregon se për shkak të konflikteve në interesa dhe dallimeve në besim, njerëzit gjithmonë kanë qëndruar kundër njëri-tjetrit në dy frontet e së drejtës dhe të gabuarës dhe këto beteja do të vazhdojnë deri në fitoren e plotë të së drejtës mbi të gabuarën, pikërisht ashtu siç thuhet edhe në Kuran. Kjo betejë mes së drejtës dhe të gabuarës në periudha të ndryshme është ndikuar nga fuqi të ndryshme. Padyshim që pushteti në të gjitha shoqëritë buron nga roli i liderit dhe pozita e tij. Me fitoren e Revolucionit Islamik në vitin 1357, koncepti i udhëheqjes dhe koncepti i pushtetit në përgjithësi ndryshoi. Ky zhvillim ishte më shumë i llojit të lidhjes së pushtetit superior siç është lideri me popullin e vet, sepse gjatë avancimit dhe fitores së Revolucionit Islamik të Iranit, udhëheqja brenda kornizës së jurisprudencës islame mundi të sillte fitoren e Revolucionit Islamik. Në thelb, një nga arritjet e rëndësishme të fitores së Revolucionit Islamik të Iranit ka qenë krijimi i sistemit islamik të bazuar në teorinë e pushtetit fetar. Velajet-e-Fakihu ka luajtur një rol unik jo vetëm në periudhën e fitores së revolucionit, por edhe në kalimin dhe tejkalimin e shumë krizave pas saj.

Në medhhebin shiit, përveç monoteizmit, profecisë dhe kiametit, ekzistojnë dy parime të drejtësisë dhe imamitetit, të cilat janë shumë të rëndësishme. Arsyeja politike e këtyre dy parimeve është se pas kohës së imamëve (as) dhe gjatë mungesës së madhe të Hazretit Mehdi (as), personi më i denjë, i cili duhet të jetë jurist i drejtë dhe i përkushtuar, duhet të qëndrojë në krye të punëve të myslimanëve. Sipas kësaj teorie, juristët e drejtë janë ata që marrin përsipër përgjegjësinë për të udhëhequr popullin dhe sistemin politik duke ndjekur rrugën e imamve dhe vilajet-e-fakih është i vetmi që gjatë mungesës së imamit të kohës i lejohet të ushtrojë sovranitetin dhe vullnetin legjislativ të Zotit. Prandaj, vilajet-e-fakih është një term për sistemin e qeverisjes islame gjatë mungesës së Hazret Mehdiut (as) dhe vilajet-e-fakih nënkupton udhëheqjen e shoqërisë islame nga dikush që ka arritur pozitën e ixhtihadit në jurisprudencë dhe ka kushtet për të udhëhequr shoqërinë islame.

Sipas mendimit islam, ekzistenca e qeverisjes në shoqëri është një gjë e domosdoshme dhe nuk është e rezervuar vetëm për kohën e pranisë së Profetit (savs) dhe imamëve të pagabueshëm (a.s.). Gjithëpërfshirja dhe përjetësia e rregullave të Islamit kërkojnë që ekzistenca e qeverisë në kohën e mungesës së Imamit të 12-të Shia, Hazret Mehdi (as) është gjithashtu një gjë e domosdoshme. Lidhur me këtë, Profeti i Shenjtë (savs) dijetarët i quajti halifë të tij dhe trashëgimtarë të profetëve dhe Hazretin Ali (a.s.) gjithashtu e konsideroi sundues të njerëzve. Ai në një hadith thotë: Sipas vendimit të Zotit dhe Islamit në lidhje me muslimanët, është e detyrueshme që pas vdekjes apo vrasjes së udhëheqësit të tyre, qoftë ai i devijuar apo i udhëzuar, ata nuk duhet të bëjnë asgjë, përveç nëse ata para kësaj zgjedhin një udhëheqës të dëlirë, të devotshëm dhe mistik, sipas vendimeve të jurisprudencës dhe sunetit të të Dërguarit të Zotit (paqja qoftë mbi të), me qëllim që të mbledhin pronën publike dhe t’i prijnw njerëzit në kryerjen e haxhit dhe faljen e namazit të xhumasë dhe mbledhjen e zekatit.

“Sipas vendimit të Zotit dhe Islamit në lidhje me myslimanet, është e detyrueshme që pas vdekjes apo vrasjes së prijësit të tyre, qoftë ai i devijuar apo i udhëzuar, ata të mos bëjnë asgjë, përveçse nëse një i pastër, i devotshëm dhe Udhëheqësi i ditur Rregullat e Kadhasë dhe Sunetit të të Dërguarit të Allahut (a.s.) duhet të zgjidhen për mbledhjen e pasurisë publike, të kryejë haxhin dhe falë namazin e xhumasë dhe të  mbledhë e bamirësitë. Prandaj, zgjedhja e një udhëheqësi të denjë për shoqërinë islame ka përparësi ndaj çdo pune tjetër. Hazreti Imam Huseini (a.s.) gjithashtu në një hadith thekson: “Burimet dhe drejtimi i punëve janë në duart e dijetarëve hyjnorë”. Ata që janë besnik ndaj hallallit dhe të ndaluarës së Zotit”. Por ka edhe një hadith tjetër nga Imam Zamani (a.s.) i cili i identifikon qartë transmetuesit e haditheve dhe me fjalë të tjera juristët si zëvendës të tij në epokën e fshehtësisë dhe thotë: “Në çështjet e ngjarjeve dhe ndodhive referojuni transmetuesve tanë të hadithit, pasi ata japin argumentin tim dhe unë jap argumentin e Zotit." Sipas këtij hadithi të çmuar, në ngjarjet dhe çështjet e ditës duhen ndjekur ata që janë të njohur me hadithet dhe mësimet e Islamit. Në këtë mënyrë, " vilajet-e-fakih " është themeli më i rëndësishëm dhe qendror i teorisë politike të Islamit gjatë mungesës së Hazretit Mehdi.

Imam Khomeini (Allahu qoftë i kënaqur me të) gjatë formimit të Revolucionit Islamik, ishte përgjegjës për rolin e juristit. Ai ishte arkitekti i revolucionit dhe udhëhoqi dhe organizoi forcat revolucionare.  Shoqërimi dhe ndjeshmëria e imamit për njerëzit, përballja e tij me arrogancën dhe lufta e tij e palodhshme kundër zullumqarëve, mbrojtja e palëkundur e të shtypurve, sinqeriteti, guximi dhe karakteristika e tij e mos-kompromisit, të gjitha përcaktuan pozitën e tij si jurist i dashur i bashkësisë islame. Revolucioni Islamik i Iranit ndodhi kur Amerika udhëhoqi Perëndimin dhe Rusia drejtoi Lindjen dhe në arenën ndërkombëtare, çdo zhvillim ishte i mundur me ndihmën e njërit prej dy blloqeve, pra Amerikës dhe Rusisë. Ndodhja e revolucionit islamik u konsiderua një përjashtim i madh dhe bëri që edhe sociologët e revolucionit të habiteshin me revolucionin islamik në Iran. Në një kohë të tillë, Imam Khomeini (r.a.) përdori mitin e xhihadit dhe martirizimit, d.m.th., Imam Aliun (AS) dhe djalin e tij fisnik, Imam Huseinin (AS), ku nga njëra anë e krahasoi situatën e tyre me situatën në Iran, dhe nga ana tjetër, e krahasoi regjimin Pahlavi me regjimin Jezid dhe duke bërë këtë shkaktoi vlimin, lëvizjen dhe kryengritjen e bashkuar të kombit mysliman kundër regjimit shtypës Pahlavi.

Në të gjitha proceset e formuara në shoqëritë njerëzore, nga organizatat e deri te rrjedhat shoqërore, pozicioni i lidershipit ka një rol kryesor dhe të pamohueshëm.  Një nga shembujt më të rëndësishëm dhe konkret të rolit të spikatur të lidershipit në botë është mbikëqyrja dhe udhëheqja e kryengritjeve dhe revolucioneve popullore që kanë ndodhur në periudha të ndryshme të historisë dhe në pjesë të ndryshme të botës. Krahas kësaj, një nga faktorët më të rëndësishëm që realizon idealet e shoqërisë është pasja e një qeverie të bashkuar dhe një udhëheqës legjitim për të udhëhequr shoqërinë islame. Sipas teorisë islame, autoriteti i juristit është edhe në pozitën e një udhëheqësi, edhe ai është si një fije tespihe që lidh të gjitha pjesët e shoqërisë ashtu si rruazat  e tespihes.

Një nga arritjet e rëndësishme të Revolucionit Islamik, i cili përkundër komploteve të armiqve, ka mundur të vazhdojë me sukses dhe të ecë përpara për katër dekada, është teoria e " vilajet-e-fakih ". Ndërkohë, është shumë e rëndësishme të shqyrtohet dhe analizohet roli i Imam Khomeinit (RA) si dikushi që ka mundur ta realizojë këtë teori gjatë formimit të revolucionit, por dhe pas tij. Imam Khomeini (r.a.) solli me vete ideale të larta njerëzore dhe islame, të cilat njerëzit u përpoqën shumë t'i realizonin.  Ideale të tilla si liria, pavarësia, drejtësia, lufta kundër shtypjes, vëllazëria dhe ideale të ngjashme. Por ndoshta mund të thuhet se kontributi i tij më i madh për kombin e Iranit dhe për të gjithë myslimanet e botës është plani i qeverisë islame i bazuar në parimin e " vilajet-e-fakih ".  Natyrisht, plani i qeverisë islame dhe kushtet e sundimtarit dhe pushtetarit të tij kanë ekzistuar me shekuj në mesin e sunitëve dhe shiitëve.  Por arti i Imam Khomeinit ishte se ai e ngriti këtë debat në mënyrë të pavarur dhe rrënjësore dhe e diskutoi atë në detaje bazuar në arsye racionale dhe praktike. Kjo vepër e tij ka filluar shumë kohë para fitores së Revolucionit Islamik dhe libri “vilajet-e-fakih” është në fakt një shpjegim i këtij parimi të rëndësishëm. Një nga mesazhet më të rëndësishme të këtij parimi përparimtar islam është se kjo fe hyjnore ka rol dhe prezencë në politikë dhe sigurisht në nivelin e saj më të lartë.

Siç u përmend edhe më sipër, feja islame është feja e fundit qiellore dhe feja e qeverisjes dhe e administrimit të shoqërisë islame. Shoqëria islame gjithmonë ka nevojë për një sundimtar dhe një udhëheqës për të mbrojtur kombin islam nga e keqja e armiqve të Islamit dhe të myslimanëve dhe për të vendosur drejtësinë në këtë shoqëri. Teoria e vilajet-e-fakih është një nga teoritë novatore që Imam Khomeini (RA) propozoi dhe shpjegoi. Me fitoren e Revolucionit Islamik, kjo teori u bë baza e sistemit dhe qeverisë islame të Iranit dhe më vonë në dekadat në vijim u bë shtylla kryesore e ruajtjes dhe qëndrueshmërisë së Republikës Islamike të Iranit.

Roli i Vilajet-e-fakih në vazhdimin e revolucionit islamik, është manifestuar në drejtimin dhe hartimin e politikave të përgjithshme të vendit dhe në parandalimin dhe përballjen me devijimet dhe komplotet e ndryshme.  Në fakt, Vilajet-e-fakih është simboli i sistemit islam dhe garantuesi i mbijetesës dhe imunitetit të tij nga rreziqet dhe devijimet e mundshme dhe krizat e ardhshme dhe pa këtë shtyllë kryesore dhe themelore të sistemit të Republikës Islamike, nuk është e mundur të vazhdohet lëvizja e Revolucionit Islamik në rrugën drejt përsosmërisë. Udhëheqja inteligjente e Imam Khomeinit (RA) dhe Imam Khameneisë, është një përshkrim i mirë i rolit dhe pozicionit të autoritetit fetar (Vilajet-e-fakih) në vazhdimin e Revolucionit Islamik dhe ndjekjen e tij. Ajetollah Khamenei, lideri suprem i Revolucionit Islamik, për pozitën e Vilajet-e-fakih në sistemin e Republikës Islamike thotë: ““Vilajet-e-fakih është pozita e inxhinierisë së sistemit dhe mbajtjes së vijës dhe drejtimit të sistemit dhe parandalimit të devijimit të tij. Ruajtja dhe monitorimi i lëvizjes së përgjithshme të sistemit drejt synimeve të tij ideale dhe të mëdha është roli më i rëndësishëm dhe themelor që ka Vilajet-e-fakih.