Pars Today

Në këtë program, ne do të diskutojmë ritualet e Ramazanit tek myslimanët në Kinë. Qëndroni me ne.

Kina, zyrtarisht Republika Popullore e Kinës, është një vend në Azinë Lindore. Me një popullsi prej më shumë se 1.4 miliardë banorësh, Kina është vendi më i populluar në botë, me rreth 60 deri në 70 milion myslimanë. Kryeqyteti i këtij vendi të madh është Pekini.

Islami hyri në Kinë nga Azia Perëndimore në mes të shekullit të shtatë pas Krishtit dhe ka qenë i përhapur në Kinë për rreth 1300 vjet. Muaji i shenjtë i Ramazanit në Kinë, si çdo vend tjetër, ka zakone të veçanta dhe myslimanët kinezë respektojnë parimet islamike për të zbatuar ritualet e këtij muaji në mënyrë sa më të lavdishme që të jetë e mundur. Sipas një zakoni të vjetër, ata përgatiten që para një muaji para mbërritjes së Ramazanit për agjërim. Të pasurit shpenzojnë nga pasuritë e tyre dhe ushqejnë të varfrit. Në xhami, tryezat e Iftarit shtrohen me një larmi ushqimesh dhe shumë agjërues janë të mirëpritur. Çdo mysliman shkon në xhaminë që ndodhet afër shtëpisë së tij dhe atje dërgon çfarëdo ushqimi dhe pije që mundet.

Unë jam Hu Pen, një mysliman kinez që jeton në Pekin. Emri im Islam është Davood. Midis familjeve myslimane kineze, kur lind një fëmijë, është zakon që nëna ta marrë foshnjën në xhami para moshës shtatë vjeç dhe t'i japë atij një emër islam për bekim dhe urim, gjë që bëhet nga drejtuesi i xhamisë. Për këtë arsye, çdo mysliman kinez ka dy emra. Me ardhjen e muajit të shenjtë të Ramazanit, ne myslimanët kinezë, si myslimanët në vendet e tjera islamike, pastrojmë xhamitë dhe shtëpitë tona. Ne kemi një traditë të vjetër të ndarjes së kostos së iftarit të xhamive midis nesh dhe bashkëqytetarëve tanë myslimanë dhe këtë festë e mbajmë së bashku. Në Kinë, është zakon që klerikët e xhamive më 22 dhe 23 të muajit Shaban para fillimit të Ramazanit, njoftojnë se muaji i Ramazanit po afron dhe të gjithë duhet të marrin pjesë në xhami sa më shumë që të jetë e mundur për të nisur agjërimin. Myslimanët kinezë e mirëpresin këtë zakon; Ka madje njerëz që paguajnë për një ose më shumë ditë iftar në xhami. Është mirë të dimë se ne myslimanët kinezë ndonjëherë agjërojmë për rreth shtatëmbëdhjetë orë gjatë Ramazanit. Dhe ne zakonisht jemi mësuar të prishim agjërimin me banane, hurma,  me rrush të thatë dhe fruta.

Në Kinë ka pesëdhjetë e gjashtë pakica etnike dhe midis dhjetë pakicave etnike, ka një popullsi të konsiderueshme myslimane. Shumica e myslimanëve kinezë jetojnë në veri dhe veriperëndim të Kinës dhe në qytetet Xinjiang, Gansu dhe Ningxia. Në Kinë, restorantet myslimane mbyllen gjatë muajit të Ramazanit. Ata e festojnë Ramazanin duke gatuar gjellë orientale dhe një shumëllojshmëri të ëmbëlsirave për Ramazanin, të cilat janë të famshme në vendet arabe dhe islamike, së bashku me një larmi ushqimesh dhe ëmbëlsirash kineze.

Ne jemi mësuar të hamë disa hurma, halva ose çaj të ëmbël kur vjen Iftari dhe atëherë shkojmë në xhami afër shtëpisë dhe falim namazin e Maghrebit me xhemat. Pas kësaj, ne hamë vaktin kryesor të Iftarit me miqtë në xhami. Hurmat janë një nga ëmbëlsirat më të zakonshme në tryezën tonë. Sigurisht, hurmat që myslimanët konsumojnë në Kinë janë të ndryshme nga hurmat e vendeve të tjera. Ky lloj hurme quhet "Zayo" në gjuhën kineze, e cili është pak më e vogël se hurmat e tjera, por ka një ëmbëlsi të mirë. Bukë dhe vezë, supë kineze, qebap kinez, bukë e rrumbullakët që përmban qepë dhe limon janë ushqimet kryesore që ne myslimanët në Kinë i konsumojmë gjatë Ramazanit.

Të hash një lëng të quajtur duk, i cili rrjedh nga fjala iraniane Doog ( dhallë), është në fakt pija më e mirë për iftar midis agjëruesve kinezë. Myslimanët e Xinjiangut e kanë përshkruar Dukën, i cili prodhohet nga qumështi dhe kosi, si pija më e mirë për iftar. Myslimanët në Provincën Xi'an të Kinës u pëlqen të hanë ushqim të ngrohtë për iftar. Ata janë shumë të interesuar për "Yanguro dhe Paomo", një lloj supe me bukë dhe mish qengji. Një pjatë tjetër popullore që kinezët hanë për iftar dhe për syfyr është rosyamo, një lloj burgeri kinez. Qofte dhe petë kineze janë gjithashtu ushqime të njohura.

Unë jam shumë i interesuar të udhëtoj në qytetin Xi'an dhe zakonisht udhëtoj në këtë qytet gjatë Ramazanit. Zona Houmenis Xi'an është një zonë myslimane dhe gjashtëdhjetë mijë myslimanë jetojnë këtu. Ata e kalojnë Ramazanin në një atmosferë kulturore të ngjashme me traditat dhe shijet e tyre historike. Shumë restorante në zonë drejtohen nga myslimanët. Kjo zonë mbushet me njerëz ndërsa afrohet koha e Iftarit. Në Xi'an, kuzhinierët disa lloje të ëmbëlsirave i venë në banakët prej druri. Të tjerët përgatisnin petë të pjekura në skarë me mish dhe gjellë të tjera, e cila është interesante dhe shumë e shijshme. Kuzhina e tyre tërheq vizitorët myslimanë vendas, turistët dhe udhëtarët e tjerë.

Në Xi'an, djepi i kulturës dhe civilizimit kinez dhe kryeqyteti i shumë dinastive në të kaluarën, artizanët myslimanë kinezë shkojnë në Xhaminë e Madhe të shekullit të 11-të, një nga xhamitë më të vjetra në vend, për të bërë lutjet e Ramazanit dhe iftarin, traditë që ndiqet gati një mijë vjet me radhë.

Ceremonia e natës së Kadrit është një tjetër ceremoni e mbajtur në Kinë. Prandaj, në natën e 27 të Ramazanit, myslimanët kinezë marrin pjesë në xhami për t'u lutur dhe adhuruar.

Përveç ne të rinjve, edhe të moshuarit vijnë në xhami. Mësimi i gjuhës arabe, i besimeve dhe rregullave janë ndër programet e xhamive. Të dashur dëgjues, është mirë të dimë se lagjja jonë, lagja Nujie në Pekin, si një nga qendrat kryesore të myslimanëve në këtë qytet, ka 40,000 myslimanë dhe është zona më e madhe e banimit mysliman në Pekin. Vendi ynë i mbledhjes gjatë Ramazanit gjatë qëndrimit tim në Pekin ka qenë Xhamia Niujiya. Kjo xhami është xhamia më e vjetër dhe më e madhe në qytetin tonë dhe ka një sallë të madhe lutjesh me një sipërfaqe prej gjashtëqind metrash katrorë që mund të strehojë një mijë besimtarë. Në faltoren e xhamisë, mund të shihen gdhendje me shkronja Kufike dhe vargje Kur'anore dhe korridoret e saj janë zbukuruar me shkrime Persiane dhe Kineze.

Të Premten e fundit të Ramazanit, turma të mëdha të myslimanëve dhe madje edhe jo-myslimanë në Kinë marshojnë në Ditën e Kodsit. Ata besojnë se kthimi i Kodsit në familjen e Islamit është dëshira e të gjithë myslimanëve në botë.

Fiter Bajrami dhe Myslimanët kinezë

 Me ardhjen e Fiter Bajramit, myslimanët kinezë me një prani maksimale në xhamitë në të gjithë vendin, ndërsa festojnë Fiter Bajramin, në orët e para të ditës  ata kryejnë lutjet me xhemat të festës. Një nga këto xhami është Xhamia Dangsi në Pekin. Pas lutjeve, të gjitha xhamitë ftojnë myslimanët me tryezën Ehsan të Fiter Bajramit. Vizita në varreza dhe nderimi i të vdekurve është një tjetër ritual i veçantë i Fiter Bajramit në Kinë.

Në Fiter Bajramin, takimet tona rinovohen. Vizita dhe dhënia e dhuratave nga më të moshuarit e familjes është një nga zakonet tona myslimane në Kinë në ditën e Fiter Bajramit, e cila, natyrisht, gjithashtu është ndikuar nga traditat kulturore kineze. Në Fiter Bajramin, ne veshim rrobat tona më të mira dhe përdorim parfume. Ne pastrojmë veten dhe shtëpitë tona dhe bëhemi gati për Fiter Bajramin. Kjo festë e madhe islamike konsiderohet si një nga festimet më të rëndësishme fetare, veçanërisht në rajonet myslimane të Kinës, përfshirë Xinjiangun ku ajo  ditë është pjesërisht pushim. Ne shkojmë të vizitojmë miqtë dhe të njohurit për tre ditë të tjera edhe pas Fiter Bajramit.

Në ditën e Fiter Bajramit, gratë myslimane kineze gatuajnë në një shtëpi një ushqim të quajtur Joshengegvatz. Ushqimi është kryesisht një lloj halve ose keku. Fiter Bajrami nuk është një festë zyrtare në Kinë, por myslimanët e festojnë atë. Në Kinën veriperëndimore, myslimanët festojnë Fiter Bajramin për një javë deri në dhjetë ditë, kohë gjatë së cilës ata vizitojnë të afërmit dhe të njohurit dhe përgëzojnë njëri-tjetrin, por dhënia e dhuratës së Fiter Bajramit nuk është traditë e zakonshme në mesin e myslimanëve kinezë. Sigurisht, në disa provinca, njoftohet një deri në tre ditë pushim dhe në disa zona, myslimanëve u jepet një ditë pushim. Në këtë ditë, myslimanët kinezë shkojnë në varrin e Sejed Ajal Omar Shams al-Din, një politikan persian, lajnë varrin e tij dhe lexojnë Kuranin. Ata gjithashtu shkojnë në varret e të vdekurve të tyre dhe për ata kërkojnë falje.