Pars Today

Në këtë program, do të flasim mbi ritualet e Ramazanit në Liban. Qëndroni me ne...

Libani, zyrtarisht Republika e Libanit, është një vend në Azinë Perëndimore. Libani njihet si nusja e Lindjes së Mesme. Kryeqyteti libanez është Bejruti. Vendi ka një popullsi prej rreth shtatë milion banorësh. Pesëdhjetë e katër përqind e libanezëve janë myslimanë.

Ramazani ka një atmosferë të ndryshme në Liban dhe dallon për nga zakonet dhe traditat fetare, kulturore dhe shoqërore të këtij vendi midis vendeve të tjera islamike. Larmia e zakoneve në pjesë të ndryshme të vendit nga jugu e deri në veri dhe nga Bekaa deri në Bejrut, i cili është disa qindra vjet i vjetër dhe disa datojnë që nga fillimi i pushtimeve islamike dhe të tjerët nga sundimi osman, ka shtuar interesimin e këtij vendi në mesin e shoqërisë islame. Një nga zakonet më të rëndësishme të Ramazanit në Liban është një traditë e njohur si "Sibaneh Ramazan" që sipas këtij zakoni të vjetër, libanezët ulen në plazhin e Bejrutit në mbrëmjen e ditës së fundit të Shabanit duke pritur të shohin gjysmëhënën e Ramazanit dhe pas gjuajtjes me top dhe shikimit të gjysmëhënës libanezët fillojnë festimin e muajit të ramazanit duke ngrënë ushqime, pije dhe ëmbëlsira të veçanta.

Pasi shikohet hëna dhe pasi ajo konfirmohet nga gjykata e sheriatit, nëse hëna shpallet nga myftiu i Madh i Libanit dhe drejtuesit e Sheriatit e konfirmojnë atë me shikimin e tyre, urdhri për të njoftuar fillimin e Ramazanit dhe për të qëlluar një top të veçantë lëshohet nga ushtria dhe autoritetet libaneze. Pas kësaj u shprehen urime njerëzve për ardhjen e Ramazanit. Zakon i qitjes së topit ka qenë i zakonshëm në Liban që nga kohërat antike por në disa zona përfshirë Bejrutin është lënë pas dore në disa faza historike, për shkak të luftërave të ndryshme dhe kjo praktikë vazhdoi vetëm në disa zona, të tilla si Tripoli. Ndërkohë, në vitet e fundit, tradita e qitjes me top është ringjallur nga  ushtria libaneze që gjuan tre herë me topa në ditën e parë të Ramazanit dhe Fiter  Bajramit dhe një herë gjatë Iftarit dhe Saharit.

Unë jam Melisa. Unë jam një myslimane e ri nga Libani dhe jetoj në Bejrut. Bukuritë e vendit tim shumëfishohen gjatë Ramazanit. Tani do t'ju tregoj disa nga zakonet e vendit tim. Në Bejrut këto ditë, rrugët e ndriçuara dhe tabelat e lutjeve të Ramazanit dhe tregjet plot me agjërues për pazar dhe familjet që mblidhen në tryezat e Iftarit në xhami, i japin qytetit një pamje tjetër. Gjatë këtij muaji, dekorimet specifike të Ramazanit vendosen në rrugë dhe rrugica dhe derisa të vijë dita e festës, të gjithë ne ndjekim ritet me rrobat speciale të festës. Rrahja e daulleve nga "mas'harartitë" është një nga zakonet e libanezëve gjatë muajit të Ramazanit. " mas'harartitë" janë njerëz që i bien një daulleje të vogël me një shkop bambu dhe këndojnë poezi dhe këngë dhe fraza të cilat që të gjitha kanë për qëllim të informojnë njerëzit për ardhjen e Ramazanit dhe ndjekjen e ritualeve të këtij muaji.

Pjesëmarrja në përgatitjen e tryezave të Ramazanit është një tjetër traditë libaneze këtë muaj. Në këtë mënyrë, fqinjët dhe kalimtarët ndajnë ushqimet e tyre të ndryshme me njëri-tjetrin për të vendosur lloje të ndryshme ushqimesh në secilën tryezë. Një nga ëmbëlsirat tradicionale të këtij muaji është "Al-Mushtah", e cila është cilindrike dhe plot pluhur susami dhe arre kokosi. Këtë muaj, frutat dhe perimet gjithashtu ofrohen me çmime më të ulëta se zakonisht. Libanezët i quajnë hurmat " Zotëria e tryezës" dhe nuk e prishin agjërimin e tyre me asgjë tjetër përveç hurmave. Të hash hurma në fillim të Iftarit në fakt është ndjekje e traditës së Profetit (savs) i cili e prishte agjërimin me një hurmë.

Ne Libanët bëjmë lutjet e Maghribit pas një iftari të shkurtër, pas së cilës fillon darkimi i hollësishëm i iftarit. Për bashkatdhetarët e mi, iftari është një festë dhe një festë e natës. Sepse të gjitha llojet e gjellërave të mishit shërbehen së bashku me shumë lloje sallatash, gjellësh dhe bukë të ndryshme në këtë vakt. Pas darkës dhe para gjumit, shërbehen një larmi ëmbëlsirash të shijshme; Ne arabët zakonisht nuk hamë shumë ëmbëlsira dhe preferojmë të përdorim fruta si ëmbëlsirë, por gjatë Ramazanit, të hash më shumë ëmbëlsira është më mirë. Sepse ne arabët besojmë se sepse Ramazani është një muaj i veçantë, kështu që të gjitha llojet e ushqimeve dhe ëmbëlsirave janë gjithashtu të veçanta në këtë muaj.

Gjatë muajit të Ramazanit në Liban, amvisat fillojnë të gatuajnë ushqime të shpejta para mbërritjes së Ramazanit. Përfshirë gjellën "kabeh" që përgatitet me mish dhe oriz, japraku me gjethe rrushi që është e mbushur me oriz dhe mish. Lëngjet që pihen gjatë Iftarit në Liban, shpesh përfshijnë pijen "Jalab", e cila është një pije e ëmbël dhe e freskët e bërë nga lëngu i manave me kikirikë. Në të kundërt, saharet në Liban konsumohen të lehta dhe gjellët e saharit kryesisht përfshijnë lloje të lehta gjellësh. Gjella që përdoret më shumë është një model ushqimi me bazë brum dhe djath, i cili ndonjëherë përgatitet me ullinj dhe kos. Baklava Kadayev, Qataif, Kanafe, Clutch Mian Par, Shoaibiyat, Al-Mafruka, Qarutiya dhe Basalino janë gjithashtu midis ëmbëlsirave tradicionale libaneze gjatë muajit të shenjtë të Ramazanit.

Ne si familje libaneze, kemi një traditë të quajtur "Sehreh" ose festë nate në Ramazan dhe mblidhemi së bashku gjatë natës. Ne besojmë se: Ramazani është një mundësi e shkëlqyer për të parë të afërmit, miqtë dhe të njohurit. Prandaj, me gjithë telashet dhe shqetësimet e shumta, në këtë muaj, të gjithë të afërmit dhe miqtë me siguri takohen dhe shkojnë për iftar tek njëri-tjetrit. Një nga qytetet më të bukura në vendin tim është Sidoni. Qyteti i Sidonit në jug të Libanit njihet si "Fenerët e Ramazanit". Këto fenerë përdoren në ngjyra dhe madhësi të ndryshme për të zbukuruar rrugët dhe hyrjet e xhamive. Kjo është një nga traditat që populli i Sidonit ka respektuar për shumë vite. Kjo traditë u transferua nga ky qytet në Bejrut dhe qytete të tjera. Shkëlqimi i këtyre fenerëve në qytetin Al-Nabatiyah është regjistruar në Librin e Rekordeve Guinness. Këtë muaj, feneri më i madh u vendos në sheshin e këtij qyteti. Gjatë Ramazanit, qyteti Al-Nabatiyah mban ceremoni me çadra të Ashures për të ringjallur kujtimin e dëshmorëve.

Diversiteti fetar është gjithashtu një nga fenomenet më të bukura të Ramazanit në Bejrut. Angazhimi i të krishterëve për të agjëruar për të marrë pjesë në zakonet myslimane dhe për të marrë pjesë në darkat e Iftarit në restorantet në Sheshin Al-Najma dhe për të marrë pjesë në bisedat e natës në kafene, ka një efekt të veçantë njerëzor dhe dashamirës. Shfaqje të veçanta të disa dervishëve dhe rrëfimi i tregimeve dhe ngjarjeve nga disa tregimtarë, përveç enigmave të Ramazanit dhe programeve argëtuese për fëmijët së bashku me një ekspozitë artizanale në sheshin e Bejrutit, janë zakonet e tjera të bukura të Ramazanit në këtë vend.

Një nga aktivitetet më të spikatura të Ramazanit në kryeqytetin Libanez është festivali "Ramazani në Fushë", që do të thotë Ramazan në shesh, i cili mbahet në Sheshin Al-Najma (Sheshi i Sahatit) në Bejrut. Sheshi është bërë një lagje Ramazani që bashkon kulturat e ndryshme të vendeve Islamike-Arabe nga Levani dhe Afrika e Veriut, Azia Lindore e deri në Gjirin Persik dhe në të prezantohen zakone dhe rituale të ndryshme me një larmi programesh për audiencën e të gjitha moshave dhe restorantet gjithashtu mirëpresin shumë pelegrinë në muajin e Ramazanit.

Ramazani në Liban përfundon me një festë tre-ditore të quajtur Fiter Bajrami. Ushqimi që hahet shpesh në këtë ditë sipas traditës çdo vit është qengji. Libanezët thonë se Fiter Bajrami është një ditë gëzimi dhe festimi shpirtëror. Në këtë ditë shkëmbehen dhurata dhe urime midis njerëzve dhe një valë gëzimi përshkon vendin në këtë ditë të bekuar.

Dhënia e dhuratave është pjesë e kulturës sonë dhe nuk është vetëm për raste të veçanta siç janë ditëlindjet. Vlera financiare e dhuratës nuk ka rëndësi, pasi e rëndësishme është ndjenja e miqësisë që ajo krijon.

Natën e Bajramit, përveçse shoqërohemi me urime dhe përshëndetje, ne gjithashtu dëgjojmë fjalë fetare për disa minuta për pastërtinë e zemrës dhe mendjes dhe me fëmijët bëjmë shaka që ata të qeshin. Fëmijët tanë janë shumë të lumtur në këtë ditë, sepse kjo ditë shoqërohet me veshjen e rrobave të reja. Prindërit ose të afërmit e tjerë blejnë rroba për ta dhe i vendosin pranë shtratit të tyre dhe kur ata zgjohen, shohin rrobat e tyre dhe kjo i bën ata të lumtur. Ende e mbaj mend këtë kujtim të ëmbël nga fëmijëria ime që kur hapa sytë në mëngjesin e Fiter Bajramit pashë një fustan të ri të bukur. Gëzimi ishte i papërshkrueshëm.

Fiter Bajrami është dita e ngrënies së ëmbëlsirave dhe kekut të përgatitura nga amvisat me arra, fistiqe ose hurma. Muaji i bekuar i Ramazanit hap derën për trashëgiminë kulturore dhe shoqërore të tokave të ndryshme. Shumë libanezë janë të përkushtuar ndaj kësaj trashëgimie në mënyrë që të rijetojnë një të kaluar që bota moderne nuk mund ta zëvendësojë kurrë. Kështu, përveç faktit që Ramazani është një mundësi e mirë për të kompensuar gabimet e humbura, është gjithashtu një mundësi e mirë për të ringjallur tryezat që përtej heqjes së urisë dhe etjes kanë një kulturë tepër të pasur.