May 18, 2017 08:20 CET

Procesi zgjedhor në zgjedhjet presidenciale në Iran ka hyrë në fazën finale. Zgjedhjet e 12-ta presidenciale më 19 maj 2017 do të mbahen njëkohësisht me zgjedhjet për këshilla të qyteteve dhe fshatrave dhe ato për raundin afatmesëm të parlamentit të RII. Zgjedhjet në Iran luajnë rol të rëndësishme në krijimin e shtyllave kryesore të shtetit. Për të realizuar një gjë të këtillë nevojitet zhvillimi i një procesi të shëndetshëm zgjedhor.

Në emisionin e sotëm do të flasim në lidhje me monitorimin e shëndetit dhe hetimin e shkeljeve tëmundshme të sistemit zgjedhor në RII. Deklarata e Ajetollah Amoli Larixhani, shefi i gjyqësorit iranian; "Ne duhet të pajtohemi me Kushtetutën e Republikës Islamike të Iranit. Nuk ka leje legjitime për vrasjen e karakterit të rivalëve në zgjedhje. Kritika konstruktive lejohet. Megjithatë, akuzimi dhe shpifja ndaj të tjerëve është krejtësisht e papranueshme dhe të gjithë kandidatët dhe përkrahësit e tyre duhet të shmangin gabimet e tilla". Ligjërisht, mbikëqyrja e zgjedhjeve përkufizohet si një grup veprimtarish që organizata verifikuese siguron për zbatimin e saktë dhe të duhur të ligjit, si dhe për mbarëvajtjen e zgjedhjeve. Tani, cili burim është përgjegjës për mbikëqyrjen e zgjedhjeve në Iran? Neni 99 ie Kushtetutës së Iranit thekson: "Këshilli i gardianëve mbikëqyr Kuvendin e Ekspertëve, Presidencialet dhe Zgjedhjet Legjislative dhe referendumet". Sipas këtij parimi, Këshilli i gardianëve mbikëqyr zgjedhjet, me përjashtim të zgjedhjeve të këshillave të qyteteve dhe fshatrave. Neni 100 i Kushtetutës së Iranit thekson: "Kushtet e votuesve dhe kandidatëve të mundshëm të zgjedhjeve të këshillave të qyteteve dhe fshatrave janë të përcaktuara me ligj". Ligji në këtë parim i referohet ligjeve të ratifikuara nga Parlamenti. Këshilli i gardianëve përbëhet nga dymbëdhjetë anëtarë dhe nuk mund të mbikëqyrë plotësisht të gjitha zonat zgjedhore, siç janë zgjedhjet presidenciale dhe / ose legjislative. Kështu, ligji ka lejuar këtë organizatë të vendosë një numër të bordeve mbikëqyrëse. Duke pasur parasysh se zyrtarët e sistemit të shenjtë islamik kanë kërkuar gjithmonë zgjedhje të shëndetshme; Gjyqësori ndihmon organizatorët e zgjedhjeve për të parandaluar ndonjë parregullsi të mundshme. Analisti politik Mohammad Hadi Raxhi, thotë: "Një nga kapitujt e Aktit të Zgjedhjeve Presidenciale të Iranit i miratuar nga Parlamenti në qershor 1985 lidhet me fushatat zgjedhore. Ai ka renditur aspekte të ndryshme të fushatave zgjedhore dhe ka vendosur disa udhëzime në këtë fushë. Sipas ligjit, secilit prej kandidatëve duhet t'u jepen aksione të barabarta të strukturave qeveritare për fushatën e tyre zgjedhore. Për shembull, Transmetimi në RTV e RIIqë është një media gjithëpërfshirëse duhet të mbulojë fushatat zgjedhore të kandidatëve në mënyrë të barabartë.Ndërkohë, asnjë kandidat nuk ka të drejtë për publicitet në asnjë institucion që nuk është specifikuar për fushatat zgjedhore. Për shembull, gazetat qeveritare nuk kanë të drejtë të mbështesin kandidatët. Gjithashtu, sipas ligjit, ata që mbajnë portofole në qeveri, nuk mbajnë të drejtën për të bërë fushatë për ndonjë kandidat presidencial".

Mbikëqyrja e zgjedhjeve nga ana e Gjyqësorit nuk është në kontrast me rolin mbikëqyrës të Këshillit të gardianëve. Kjo është për shkak se secila prej këtyre organizatave mban vetë detyrën e tyre. Këshilli i gardianëve si vëzhgues i zgjedhjeve është burimi zyrtar për konfirmimin e kualifikimeve të kandidatëve dhe është përgjegjës për njoftimet për përshtatshmërinë e zgjedhjeve. Ndërkohë, sipas nenit 156  të Kushtetutës, gjyqësia është përgjegjëse për parandalimin e çdo shkeljeje. Në mënyrë që të sigurohet përshtatshmëria e votave të hedhura në kutitë e votimit, vëzhguesit e zgjedhjeve dhe përfaqësuesit e kandidatëve mbikëqyrin pikërisht zonat zgjedhore, dhe në fund të fundit, përshtatshmëria e votave të secilës zonë zgjedhore duhet të konfirmohet nga bordet ekzekutive dhe të monitorohet nga Këshilli i gardianëve. Ata, të cilët mbajnë ankesat për kushtet e zgjedhjeve, mund të dorëzojnë ankesën e tyre të dokumentuar në Sekretariatin e Këshillit të gardianëve brenda shtatë ditëve pas datës së zgjedhjeve. Këto mbikëqyrje kryhen për të parandaluar parregullsitë e mundshme në zgjedhje. Lideri suprem i Revolucionit Islamik ka vënë në dukje:  "Është e nevojshme të ruhet një konkurrencë e shëndetshme në zgjedhje. Ndërkohë, nëse njerëzit i njohin kandidatët, duhet të veprojnë bazuar në njohjen e tyre. Dhe në qoftë se ata nuk i njohin kandidatët ata duhet të kërkojnë këshillën e personave intelektualë, fetarë, në zgjedhjen e kandidatëve të tyre. Organizatorët e zgjedhjeve duhet të jenë krejtësisht të saktë në zbatimin e duhur të zgjedhjeve. Këta faktorë mund të sjellin zgjedhje të përshtatshme për vendin. Për fat të mirë, të gjitha zgjedhjet që janë mbajtur që nga fitorja e Revolucionit Islamik deri në këtë datë kanë qenë zgjedhje të shëndetshme".

 

Tags