سفر ظریف به آسیای مرکزی؛ دیداری با اهداف چندجانبه در نگاه بلند مدت
-
دسترسی ترانزیتی و تجاری کشورهای آسیای مرکزی به آب‌های آزاد با استفاده از راه‌های ایران قابل دسترسی است
توسعه مناسبات چند وجهی با کشورهای آسیایی یکی از اولویت ها در روابط منطقه ای ایران است.
در این راستا ؛«محمد جواد ظریف »وزیر امور خارجه ایران ، روز دوشنبه، در نخستین مقصد از سفر به 4 کشور آسیای مرکزی ؛ در تاشکند با «عبدالعزیز کامل‌اف» وزیر خارجه ازبکستان دیدار و گفت و گو کرد.
ظریف در ادامه این سفر از کشورهای قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان نیز دیدار می کند.
این سفر براهداف اقتصادی؛ تعاملات منطقه ای و توسعه روابط دو و چند جانبه متمرکز است .
در حال حاضر زمینه های مساعدی برای گسترش روابط اقتصادی بین ایران و کشورهای واقع در جغرافیای آسیای مرکزی فراهم است که می‌توان از این فرصت برای توسعه سرمایه‌گذاری و تقویت تجارت استفاده کرد.باتوجه به علاقه کشورهای آسیای مرکزی به بهره‌گیری بیشترازظرفیت‌های تجاری و اقتصادی ایران بویژه بندر اقیانوسی و راهبردی چابهار؛ اهمیت این همکاری ها را می بایست درتاثیر گذار بودن ان بر تقویت روابط راهبردی چند جانبه ارزیابی کرد.
در جغرافیای منطقه ، دسترسی ترانزیتی و تجاری کشورهای آسیای مرکزی و کشورهای حوزه قفقاز به آب‌های آزاد دارای اهمیت زیادی است که با استفاده از راه‌های ایران قابل دسترسی است .در این زمینه می توان به شکل گیری فرصت های چند وجهی همچون همکاری ایران - قزاقستان - ترکمنستان و چین درقالب پروژه مشترک احداث راه آهن اشاره کرد که یک فرصت استثنایی را در بخش ارتباطات ریلی ایجاد کرده است.
آنچه بر اهمیت این همکاری ها می افزاید ؛اهداف بلند مدت اقتصادی است که در قلب آسیا مورد توجه قرارگرفته است.
ایران از جمله کشورهایی است که از مزیت ژئواستراتژیکی، ژئواکونومیکی و ژئوپلیتیکی بهره مند است. بر این اساس بسیاری از تحلیلگران توافقات ایران با کشورهای آسیایی را تصمیمی منطقی در روابط دو و چند جانبه می‌دانند.
آسیای مرکزی در طول تاریخ، به مانند جاده ای برای پیوند میان مردم، جابجایی کالاها بین اروپا، غرب آسیا، آسیای جنوبی و آسیای شرقی عمل کرده است و اکنون نیز ایران این فرصت را دارد تا از این جاده در جهت شکوفایی اقتصادی خود بهره ببرد.
"حسین عسگریان " کارشناس مسائل بین الملل معتقد است سفر ظریف به چهار کشور ازبکستان، قرقیزستان، قزاقستان و ترکمنستان را از چند منظر می‌توان مورد توجه قرارداد. از یک منظر این سفر می‌تواند در راستای سیاست بسترسازی برای یافتن حوزه‌های همکاری‌های آتی با کشور چین در منطقه آسیای مرکزی به خصوص با توجه به قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین، پروژه یک کمربند یک جاده و تمرکز چین برای ارتقاء تعاملات اقتصادی با این منطقه در نظر گرفت.
از این دید گاه همکاری‌ها اقتصادی در اولویت مباحث مطرح در گفت و گوها در سفر به این کشورها خواهد بود.
با توجه به این مولفه ها ؛سفر وزیر امور خارجه ایران به چهار کشور آسیای مرکزی به دو دلیل ،حائز اهمیتی راهبردی است:
دلیل نخست ، توجه به ضرورت استفاده هوشمندانه ازهمه فرصت ها برای ایجاد روابطی چند جانبه است . استفاده متوازن از ظرفیت های منطقه ای و انتخاب هدفمند در مناسبات سیاسی و اقتصادی از راهکارهایی است که می تواند مانع از آسیب های ناشی از یکجانبه گرایی شود .
دلیل دوم ؛ تاثیرگذار بودن توافقات این سفر برافزایش قدرت مانور سیاسی ایران همپای افزایش سهم اقتصادی درروابط با کشورها درعرصه منطقه ای است .نتیجه منطقی این دوجریان ؛افزایش ظرفیت ها برای مقابله با تهدیدهای سیاسی-اقتصادی وحفظ منافع راهبردی بلند مدت در روابط خارجی است.
بیشتر بخوانید:
