در این برنامه با تفسیر ساده و روان آیات 8 تا 12 سوره طلاق آشنا خواهیم شد.

                بسم الله الرحمن الرحیم

با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامه­ای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.

ابتدا به تلاوت آیات 8 تا 10 از سوره طلاق گوش فرا می‌دهیم:

«وَکَأَیِّنْ مِنْ قَرْیَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّهَا وَرُسُلِهِ فَحَاسَبْنَاهَا حِسَابًا شَدِیدًا وَعَذَّبْنَاهَا عَذَابًا نُکْرًا»، «فَذَاقَتْ وَبَالَ أَمْرِهَا وَکَانَ عَاقِبَةُ أَمْرِهَا خُسْرًا»، «أَعَدَّ اللَّهُ لَهُمْ عَذَابًا شَدِیدًا فَاتَّقُوا اللَّهَ یَا أُولِی الْأَلْبَابِ الَّذِینَ آمَنُوا قَدْ أَنْزَلَ اللَّهُ إِلَیْکُمْ ذِکْرًا» 

ترجمه این آیات چنین است:

«و چه بسیار آبادى‏ها که [اهلش] از فرمان پروردگار خود و فرستادگانش سر باز زدند، پس ما سخت به حساب آنان رسیدیم و به عذابى ناشناخته عذابشان کردیم»، «پس آنان ثمره‌ی تلخ کار خود را چشیدند و سرانجامِ کارشان زیان بود»، «خداوند براى آنان عذابى سخت مهیّا کرده است، پس اى خردمندان مؤمن! از خدا پروا کنید. همانا خداوند براى شما [وسیله] تذکر فرستاده است»

در برنامه‌ی قبل سخن درباره احکام خانوادگی در موضوع طلاق بود. در این آیات، خداوند به مسلمانان هشدار می‌دهد که اگر طبق دستورات الهی در امور مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی عمل نکنید، همانند اقوام پیشین، دچار پیامدهای  سخت آن خواهید شد.                                                                                                                                                

نافرمانی خداوند کیفر سختی دارد که در دنیا و آخرت گریبان انسان را می‌گیرد. البتّه این کیفر برپایه عدل و حساب و کتاب دقیق است تا از یک سو به کسی ظلم نشود و از سوی دیگر، تفاوت میان نیکوکاران و بدکاران لحاظ شود.

ادامه‌ی آیات می‌فرماید: از اقوام سرکش پیشین عبرت بگیرید و بدانید عاقبت کسانی که نافرمانی کردند، جز زیان و خسران در دنیا و آخرت نبوده است؛ گمان نکنید که آن‌ها اقوامی زرنگ و زیرک و در دنیا برنده بوده ‌اند، زیرا زندگی انسان با مرگ پایان نمی‌پذیرد و مهم وضعیت و سرنوشت او در جهان آخرت است.

برخی افراد گمان می‌کنند عقوبت دنیوی، انسان را از کیفر اُخروی نجات می‌دهد، در حالی که هر کدام متناسب با نافرمانی خداوند به انسان می‌رسد. انسان صاحب فکر و اندیشه که به خدا ایمان دارد، می‌داند که تنها راه نجات از عقوبت دنیوی و اُخروی، تقوای الهی و اجتناب از نافرمانی خداست.

از این آیات می‌آموزیم:

1.  سرکشی و سرپیچی از دستورات خدا و فرستادگانش، خسارت و هلاکت دنیوی و کیفر سخت اُخروی را به دنبال دارد.
2.  به لذّات و کامیابی های زودگذری که همراه با نافرمانی و عصیان دربرابر خداست، مغرور نشویم؛ بلکه مسئله بسیار مهم، عاقبت و پایان کار انسان است.
3.  عقل و ایمان از هم جدا نیستند. پیروی از عقل، انسان را به ایمان می‌رساند و روحیه‌ تقوا و پرهیزگاری را در او بوجود می آورد.
4.  عقل و وحی وسیله نجات بشرند. این دو همواره انسان را از بدی‌ها باز می‌دارند و به او تذکّر و هشدار می‌دهند تا به نیکبختی و سعادت ابدی برسد.

اکنون به تلاوت آیه 11 از سوره طلاق گوش می‌سپاریم:

«رَسُولًا یَتْلُو عَلَیْکُمْ آیَاتِ اللَّهِ مُبَیِّنَاتٍ لِیُخْرِجَ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ وَمَنْ یُؤْمِنْ بِاللَّهِ وَیَعْمَلْ صَالِحًا یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا أَبَدًا قَدْ أَحْسَنَ اللَّهُ لَهُ رِزْقًا»

ترجمه این آیه چنین است:

«پیامبرى که آیات روشنگر الهى را بر شما تلاوت مى‏ کند تا کسانى را که ایمان آورده و کارهاى شایسته انجام داده اند، از تاریکى‏ ها به سوى نور بیرون آورد و هرکس که به خدا ایمان آورد و کار شایسته انجام دهد، خداوند او را به باغ‏هایى وارد می کند که نهرها از زیر [درختان] آن جارى است؛ براى همیشه در آنجا جاودانه‌اند. بی‌گمان خداوند روزى او را نیکو ساخته است»

در کنار نزول قرآن کریم، خداوند پیامبری را فرستاد که براساس آیات روشن کتاب خدا مردم را از زشتی‌ها به سوی نیکی‌ها دعوت کند و آن‌ها با ایمان و عمل صالح این دعوت را بپذیرند و به سعادت دنیا و آخرت برسند. لازم به ذکر است که هرگونه شرک و کفر و نفاق در عقیده/ و هرگونه فساد و فحشا و گناه در عمل، نوعی ظلمت و تاریکی برای انسان محسوب می‌شود. به همین دلیل، پیامبران آمده‌اند تا انسان را در فکر و عقیده به توحید برسانند و در عمل نیز به خیر و نیکی دعوت کنند. در این صورت، انسان از تاریکی به سوی نور هدایت یافته و سعادتمند می شود.

گرچه در ارتکاب گناه و فساد و فحشاء، نوعی لذّت و خوشی‌ وجود دارد،  بی تردید، این نوع لذّت زودگذر و ناپایدار است. ولی کسی که اهل عمل صالح است، به لذّتهای پایدار و ماندگاری می‌رسد که در این دنیای فانی امکان دسترسی به آنها وجود ندارد و تنها در بهشت آخرت می توان از آن خوشی ها و لذتهای بی پایان بهره مند شد. در آن بهشت، خداوند بهترین رزق و روزی را برای صالحان مهیّا ساخته است.

از این آیه می‌آموزیم:

1.  کتاب آسمانی به تنهایی برای هدایت بشر کافی نیست، باید پیامبری باشد که براساس تعالیم آن کتاب، مردم را در زندگی روزمرّه هدایت کند و برای آن‌ها الگو و سرمشق عملی باشد.
2.  راه‌های باطل متعدّد و پراکنده است، لذا کلمه‌ی ظلمات به صورت جمع آمده است، اما راه حق، یکی بیشتر نیست، به همین دلیل، کلمه‌ی نور به صورت مفرد آمده است.
3.  هدف بعثت پیامبران، نجات بشر از تاریکی‌های خودساخته و توجّه دادن او به راه روشن حق است.

اکنون به تلاوت آیه 12 از سوره طلاق گوش می‌سپاریم:

«اللَّهُ الَّذِی خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ یَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَیْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَأَنَّ اللَّهَ قَدْ أَحَاطَ بِکُلِّ شَیْءٍ عِلْمًا»

ترجمه این آیه چنین است:

«خداست آن که هفت آسمان را آفرید و از زمین نیز همانند آن‏ها را. همواره فرمان او میان آن‏ها نازل مى‏شود تا بدانید که خداوند بر هر چیزى تواناست و دانش خدا به همه چیز احاطه دارد»

این آیه که پایان ‌بخش سوره‌ی طلاق است، به عظمت جهان هستی و قدرت بی‌پایان خداوند در آفرینش و تدبیر جهان اشاره کرده و می‌فرماید: «هفت آسمان و هفت زمین را خداوند آفریده است». ممکن است منظور از هفت در این آیه، کثرت ستارگان آسمان و یا کثرت سیّاراتی با شرایطی مشابه زمین باشد؛ یا ممکن است به واقعیتی در جهان اشاره دارد که هنوز بر بشر آشکار نشده و در آینده با پیشرفت دامنه علم، برای او روشن خواهد شد.

اما آفرینش به تنهایی کافی نیست، اداره و تدبیر این جهان باعظمت که با وجود ابزارها و تلسکوپ‌های بسیار پیشرفته، هنوز آغاز و پایان و ابعاد آن برای انسان ناشناخته است، امری مهمتر است که بیانگر علم و قدرت بی‌پایان آفریدگار است.

از این آیه می‌آموزیم که:

1.  خداوندی که به او ایمان داریم هم آفریدگار است، هم پروردگار؛ یعنی هم آفرینش جهان به دست اوست و هم تدبیر امور آن. لذا دو واژه‌ای که در قرآن بیش از دیگر واژگان درباره‌ خداوند به کار رفته، خالق و ربّ است.
2.  هستی بزرگترین کلاس درس برای شناخت خدا و عظمت اوست، گرچه برخی از مردم فقط به آفریده‌ها نظر می‌کنند و از آفریدگار غافلند.
3.  علم خدا به همه چیز، کامل و دقیق و بدون نقص است.

با پایان یافتن این برنامه، شما عزیزان را به خدای بزرگ می‌سپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار.   

     -----------------