راهی به سوی نور
اسفند ۱۹, ۱۴۰۲ ۱۲:۵۴ Asia/Dushanbe
در این برنامه و با توجه به اتمام یافتن سوره مزمّل، با تفسیر ساده و روان آیات ابتدایی سوره مدّثّر همراه شما هستیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامهای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.
با پایان یافتن سوره مزمّل، سوره مدّثّر را آغاز می کنیم. سوره‌ی مدّثّر از سوره‌های مکّی است و 56 آیه دارد. براساس نظر مفسّران، پس از آنکه پیامبر اکرم مامور شد دعوت خود را به صورت علنی اعلام کند، این سوره بر آن حضرت نازل شد. این سوره همانند دیگر سوره‌های مکّی، به موضوعاتی نظیر دعوت به مبداء و معاد، مبارزه با شرک و لزوم پایداری در این راه پرداخته است. در این سوره همچنین به صفات دوزخیان اشاره شده است؛ آنهایی که حق را مورد استهزاء قرار دادند و به مقابله با قرآن برخاستند.
ابتدا به تلاوت آیات 1 تا 7 از سوره مدّثّر گوش فرا می‌دهیم:
«یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ»، «قُمْ فَأَنْذِرْ»، «وَرَبَّکَ فَکَبِّرْ»، «وَثِیَابَکَ فَطَهِّرْ»، «وَالرُّجْزَ فَاهْجُرْ»، «وَلَا تَمْنُنْ تَسْتَکْثِرُ»، «وَلِرَبِّکَ فَاصْبِرْ»
ترجمه این آیات چنین است:
«اى جامه بر خود کشیده»، «برخیز و هشدار ده!»، «و پروردگارت را بزرگ بدار!»، «و لباست را پاکیزه کن!»، «و از پلیدى دور شو!»، «و [در بخشش] منّت مگذار و [بخششت را] بزرگ مشمار!»، «و به خاطر پروردگارت صبر کن!»
این آیات خطاب به رسول خدا نازل شده و مربوط به زمانی است که دوران دعوت مخفیانه پایان یافته و رسول خدا مأمور می شود که دعوت خود را آشکار کرده و به صورت علنی برای انذار مردم قیام کند؛ به آنها هشدار دهد که پرستش بت‌ها و انجام کارهای زشت و ناپسند، سرانجام بدی را برای آنها در دنیا و آخرت درپی خواهد داشت.
همچنین نام پروردگارش را بزرگ بدارد، تمام معبودهای دروغین را باطل اعلام کند، هرگونه آثار شرک و بت پرستی را محو کند و اجازه ندهد نام دیگری در کنار نام خدا قرار گیرد. نماز را با تکبیر و گفتن الله اکبر آغاز کند؛ خدا را از اینکه در توصیف بگنجد، برتر بداند و برای اهل مکّه روشن کند که عبادت و نیایش، تنها برای خدا و با نام اوست.
فرمان بعدی خداوند به پیامبرش، پاکیزگی ظاهری و پاکی قلب و روح از هرگونه آلودگی است، تا کلامش در قلب مردم نفوذ کند و دعوتش تاثیرگذار باشد؛ همچنین پیامبر از هر کاری که خشم و غضب الهی را به دنبال دارد و موجب کیفر و قهر الهی می‌شود، دوری کند و خود را از هر پلیدی و ناپاکی دور بدارد.
ادامه‌ی آیات، از هرگونه منّت گذاشتن بر خدا و دیگران نهی کرده و می‌فرماید: به خاطر عبادت و اطاعت خداوند بر خدا منّت نگذارید و کارهای نیک خود را بزرگ نشمارید، بلکه ممنونِ خدا باشید که به شما توفیق عبادت و اطاعت او و خدمت به بندگانش را عطا کرده است.
در پایان این بخش از آیات، قرآن کریم می‌فرماید: طبعاً در راه انجام وظایف الهی، مشکلات و سختی‌هایی وجود دارد که لازمه اش، صبر و تحمّل و استقامت و پایداری است.
از این آیات می‌آموزیم:
- انسانها درمعرض انواع خطرها قرار دارند و درواقع قیام انبیاء الهی برای بیدار کردن مردم و هشدار دادن به آنها درمورد انواع خطرهای دنیوی و اُخروی است.
- بزرگی مخصوص خداوند است. بدیهی است کسی که خدا در نظرش بزرگ است، غیر خدا در نزد او کوچک می شود و هیچکس را بر خدا ترجیح نمی‌دهد.
- لازمه‌ی ایمان، هم نظافت و پاکی ظاهری است، هم پاکی معنوی، یعنی پاکیزه شدن قلب و روح از انواع پلیدی ها و آلودگیهاست.
- مراقب باشیم، به خاطر عبادت و انفاق بر خدا منّت نگذاریم؛ همچنین به دلیل خدمت به مردم، بر آنها منّت نگذاریم.
اکنون به تلاوت آیات 8 تا 14 از سوره مدّثّر گوش می‌سپاریم:
«فَإِذَا نُقِرَ فِی النَّاقُورِ»، «فَذَلِکَ یَوْمَئِذٍ یَوْمٌ عَسِیرٌ»، «عَلَى الْکَافِرِینَ غَیْرُ یَسِیرٍ»، «ذَرْنِی وَمَنْ خَلَقْتُ وَحِیدًا»، «وَجَعَلْتُ لَهُ مَالًا مَمْدُودًا»، «وَبَنِینَ شُهُودًا»، «وَمَهَّدْتُ لَهُ تَمْهِیدًا»
ترجمه این آیات چنین است:
«پس هنگامى که در صور دمیده شود»، «پس آن روز، روز سختى است»، «بر کافران آسان نیست»، «مرا واگذار با آن که خود به تنهایى [او را] آفریدم»، «و به او مالى پیوسته و در حال فزونى دادم»، «و پسرانى که در کنارش حاضرند»، «و براى او اسباب کامیابى را به طور کامل فراهم کردم.»
در دوّمین آیه سوره، فرمان انذار و هشدار آمده بود. این آیات به نمونه‌ای از هشدارهای الهی اشاره کرده و می‌فرماید: هنگامی که قیامت برپا می‌شود، برای کافران و منکران روز سخت و طاقت فرسایی است، زیرا حق را شنیدند و فهمیدند، امّا حاضر به پذیرش آن نشدند.
آنگاه قرآن به یکی از افراد معاند زمان رسول خدا به نام ولید بن مغیره، که از سران قبیله‌ی قریش و از مشرکان بود، اشاره کرده و می‌فرماید: خداوند اموال و فرزندان فراوانی به او داد و اسباب راحتی و رفاه او و خاندانش را فراهم کرد، ولی او به جای سپاسگزاری به درگاه الهی، در مقام کفر و کفران برآمد. او در برابر رسول خدا ایستاد، پیامبر را ساحر می خواند و مردم را از شنیدن سخنان او باز می‌داشت.
از این آیات می‌آموزیم:
- به ثروت و دارائیهای خود مغرور نشویم؛ فراموش نکنیم روزی که به دنیا آمدیم، هیچ نداشتیم و روزی هم که از دنیا می‌رویم، چیزی از اموال دنیا را با خود به گور نمی‌بریم. تنها و دست خالی آمده‌ایم و تنها و دست خالی می‌رویم.
- قیامت برای کافران و منکران حق، سخت و طاقت فرساست.
- پیامبر مأمور ابلاغ وحی خداوند به مردم است و کافران معاندی را که با دین و آئین او به مقابله برمی‌خیزند، به خدا واگذار می کند.
با پایان یافتن این برنامه، شما عزیزان را به خدای بزرگ می‌سپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهاد های شما هستیم. خدا نگهدار.
-----------------
