در ادامه با تفسیر ساده و روان آیات 6 تا 8 سوره تحریم همراه شما هستیم.

                                                    بسم الله الرحمن الرحیم

با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامه­ ای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.

ابتدا به تلاوت آیه 6  از سوره تحریم گوش فرا می‌دهیم:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنْفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَةُ عَلَیْهَا مَلَائِکَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ» 

ترجمه این آیه چنین است:

«اى کسانى که ایمان آورده ‏اید! خود و خانواده‌ی خود را از آتشى که هیزم آن مردمان و سنگ‏ها هستند، نگاه دارید. [آتشى که]  بر آن فرشتگانى درشت‌خو و سخت‌گیر نگهبانند، از آنچه خدا به آنان فرمان داده، سرپیچى نمی‌کنند و آنچه را فرمان یابند، انجام مى‏دهند»

در آیات ابتدایی این سوره، توصیه ‌هایی درخصوص بعضی موضوعات خانوادگی مطرح  شد. این آیه درباره‌ی مسئولیت انسان در قبال اعضای خانواده‌‌اش می‌فرماید:

 اهل ایمان تنها به فکر نجات خویش از آتش دوزخ نیستند، بلکه دربرابر خانواده‌ی خود احساس مسئولیت می‌کنند و آنها را از ارتکاب کارهای بد و ناشایست برحذر می‌دارند.

زن و شوهر در قبال یکدیگر و به ویژه فرزندان مسئولند. آنها باید محیط خانه و خانواده را از هرگونه آلودگی پاک سازند، ازجمله اجازه ندهند هرآنچه که فرهنگ ضدّ دینی را ترویج کرده و یا اخلاق خانواده را سست می کند، به محیط خانه راه یابد. والدین باید با سفارش به نیکی ها و برحذر داشتن از بدی ها، خانواده را به کارهای خیر دعوت و از کارهای زشت و ناپسند باز دارند.

از منظری دیگر، همان‌گونه که تأمین معیشت و تغذیه‌ی سالم جسمی فرزندان به عهده‌ والدین است، تربیت دینی و تغذیه‌ی فکری صحیح و سالم آنها نیز از مسئولیت های پدر و مادر است. طبیعی است کوتاهی در این زمینه، می تواند از عوامل انحراف فکری و عملی فرزندان باشد.

در خصوص آتش دوزخ  می‌فرماید: آتشگیره‌ی دوزخ، جسم خود دوزخیان است که به واسطه‌ی گناه، آتش از آن برمی‌خیزد و شعله‌ور می‌شود و در کنارش سنگ‌هایی است که در اثر حرارت دوزخ، مذاب شده‌اند، همچون گدازه‌های آتشین که از دهانه‌ی آتشفشان‌ها برمی آید.

از این آیه می‌آموزیم:

1.  نفس انسان سرکش و زیاده‌ طلب است و او را به سوی بدی‌ها سوق می‌دهد، لذا در همه حال، باید مراقب خواسته‌ های نفسانی بود تا انسان را گرفتار نکنند.
2.  باور به معاد و آتش دوزخ، نقش مهمی درکنترل انسان و اصلاح او و دیگران دارد.
3.  گام اول در اصلاحات، اصلاح خود و بستگان و سپس اصلاح جامعه است.
4.  تربیت دینی فرزندان، از وظایف و مسئولیتهای مدیر خانواده است.
5.  فرشتگان کارگزاران نظام هستی در دنیا و آخرت هستند و بهشت و دوزخ را براساس فرمان الهی اداره می‌کنند.

اکنون به تلاوت آیات 7 و 8  از سوره تحریم گوش می‌سپاریم:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ کَفَرُوا لَا تَعْتَذِرُوا الْیَوْمَ إِنَّمَا تُجْزَوْنَ مَا کُنْتُمْ تَعْمَلُونَ»، «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا تُوبُوا إِلَى اللَّهِ تَوْبَةً نَصُوحًا عَسَى رَبُّکُمْ أَنْ یُکَفِّرَ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ وَیُدْخِلَکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ یَوْمَ لَا یُخْزِی اللَّهُ النَّبِیَّ وَالَّذِینَ آمَنُوا مَعَهُ نُورُهُمْ یَسْعَى بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَبِأَیْمَانِهِمْ یَقُولُونَ رَبَّنَا أَتْمِمْ لَنَا نُورَنَا وَاغْفِرْ لَنَا إِنَّکَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ»

ترجمه این آیات چنین است:

«[آنان به کافران مى‏گویند:] اى کسانى که کافر شدید! امروز عذرخواهى نکنید که فقط به آنچه می کردید، مجازات می شوید»، «اى کسانى که ایمان آورده‌‌اید! به درگاه خدا توبه کنید، توبه ‏اى خالصانه. امید است که پروردگارتان بدى‏هاى شما را بپوشاند و شما را به باغ‌هایی [بهشتى] که نهرها از زیر [درختان] آن جارى است، وارد کند. روزى که خداوند، پیامبر و کسانى را که با او ایمان آورده‏اند، خوار نکند. نورشان پیشاپیش آنها و از سوى راستشان مى‏شتابد، مى‏گویند: «پروردگارا! نور ما را برای ما کامل کن و ما را بیامرز! همانا تو بر هر چیزی توانایى!»

 در ادامه‌ی آیه‌ی قبل که سخن از مراقبت از خود و خانواده در برابر کیفر دوزخ بود، این آیات ابتدا خطاب به کافران می‌فرماید: هیچ عذر و بهانه‌ای در قیامت پذیرفته نمی‌شود. زیرا قیامت صحنه‌ی تجسّم عمل است و کردارهای زشتی که در وجودِ انسان نهادینه شود و با توبه و استغفار پاک نگردد، عامل کیفر انسان در دوزخ خواهد بود، چنانکه آیه‌ی قبل نیز تصریح نمود که در دوزخ، آتش از درون آدم‌ها برمی‌خیزد.

ادامه‌ی آیات، بار دیگر به دنیا باز می‌گردد و خطاب به مؤمنان می‌فرماید: راهکار نجات انسان، توبه و بازگشت صادقانه و خالصانه به سوی خداست تا خداوند زشتی‎ها را بپوشاند و از آنها درگذرد.

طبیعی است کسی که از آلودگی گناه پاک شود، راه ورود او به بهشت باز می شود و در سایه‌ی رحمت الهی قرار می گیرد. توبه‌ی نصوح که در این آیه بر آن تأکید شده، درواقع توبه‌ای است که از جان برمی‌آید و بیانگر پشیمانی واقعی انسان است (نه فقط به خاطر عواقب ظاهری گناه نظیر آبروریزی و رسوا شدن در نزد مردم). به عبارتی توبه واقعی و راستین آن است که انسان تصمیم بگیرد دیگر به آن گناه باز نگردد و آن را تکرار نکند.

ادامه‌ی آیات، به وضعیت مؤمنان و یاران و پیروان رسول خدا در قیامت اشاره کرده و می‌فرماید: در روزی که گنهکاران دوزخی سرافکنده و شرمسارند، آنان (مؤمنان) سرافراز و سربلند هستند؛ نور ایمان از وجود آنان جلوه‌گر است و از خداوند دوام و کمال آن نور را درخواست می‌کنند.

از این آیات می‌آموزیم:

1.  توبه و عذرخواهی در قیامت کارساز نیست. تا در دنیا هستیم و فرصت داریم، با توبه و بازگشت، گذشته‌ی خود را جبران کنیم.
2.  آتش دوزخ و کیفر قیامت، چیزی جز عملکرد خودِ انسان نیست.
3.  انسان باید از ارتکاب گناه پرهیز کند و اگر هم گرفتار لغزش شد، فوراً توبه کند تا عوارض گناه در وجود او نهادینه نشود.
4.  فرد مؤمن از گناه مصون نیست و گاه ممکن است از او گناه سر بزند، ولی نشانه‌ی ایمان او، پشیمانی و توبه از گناه است.
5.  تا انسان از ناپاکی و پلیدی پاک و پیراسته نشود، به بهشت راه نمی یابد، زیرا بهشت جای پاکان است، نه افراد بدکار و ناپاک.
6.  توبه و مغفرت، هم گذشته‌ی تاریک انسان را پاک می‌کند، هم زمینه‌ی رشد و کمال و نورانی شدن او را فراهم می‌سازد.
7.  اعمال خوب و پسندیده انسان در دنیا، در قیامت به صورت نور ظاهر می شود.   

با پایان یافتن این برنامه، شما عزیزان را به خدای بزرگ می‌سپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار. 

   -----------------