راهی به سوی نور
در ادامه با تفسیر ساده و روان آیات 25 تا 30 سوره ملک همراه شما هستیم.
بسم الله الرحمن الرحیم
با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامهای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.
ابتدا به تلاوت آیه 25 تا 27 از سوره ملک گوش فرا میدهیم.
«وَیَقُولُونَ مَتَى هَذَا الْوَعْدُ إِنْ کُنْتُمْ صَادِقِینَ»، «قُلْ إِنَّمَا الْعِلْمُ عِنْدَ اللَّهِ وَإِنَّمَا أَنَا نَذِیرٌ مُبِینٌ»، «فَلَمَّا رَأَوْهُ زُلْفَةً سِیئَتْ وُجُوهُ الَّذِینَ کَفَرُوا وَقِیلَ هَذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَدَّعُونَ»
ترجمه این آیات چنین است:
«و [کافران] مى گویند: «اگر راست مى گویید، این وعده کی فرا مى رسد؟»، «بگو: «علم [به زمان قیامت،] تنها نزد خداوند است و من تنها بیم دهندهای آشکارم»، «پس چون آن [دوزخ موعود] را نزدیک ببینند، چهره هاى کافران، زشت و گرفته شود و [به آنها] گفته شود: این است آنچه [در دنیا به مسخره] مىخواستید!»
یکی از بهانههای منکران معاد دربرابر پیامبران الهی این بوده است که اگر راست میگویید و قیامتی برپا میشود، زمان وقوع آن را مشخّص کنید. اگر به این امر اطمینان دارید، چرا دقیقاً تاریخ آن را اعلام نمیکنید؟
ادامهی آیات تأکید میکند که زمان وقوع قیامت را تنها خداوند میداند و حتی پیامبران از زمان آن آگاهی ندارند. آنها براساس وحی الهی از برپایی قیامت در جهان پس از مرگ خبردار شدهاند و به مردم هشدار میدهند که مراقب اعمال و رفتارشان باشند تا در آن روز گرفتار سختی و عذاب نشوند.
در آن روز، همان کسانی که قیامت را انکار میکردند و به خدا کفر میورزیدند، چهرههایی زشت و در هم خواهند داشت و آثار اندوه و پشیمانی شدید در سیمای آنان نمایان خواهد شد. زیرا آنچه را که در دنیا تکذیب میکردند، به چشم خود میبینند و راه فراری از آن ندارند.
از این آیات میآموزیم:
ندانستن زمان وقوع قیامت، دلیل بر عدم وقوع آن نیست، چنانکه اگر دوستی به شما وعده دهد که روزی به خانهی شما می آید، ولی زمان آن را تعیین نکند، دلیل بر نیامدن او نیست.
رسالت پیامبران، ابلاغ پیام خداوند و هشدار دادن به مردم است. اما درمورد آنچه که خداوند به آنها وحی نکرده است، از جانب خود چیزی نمیگویند و ادّعای بیجا نمیکنند.
دانستن هر موضوعی برای انسان لازم نیست، ازجمله دانستن زمان برپایی قیامت/ اگر زمان وقوع آن بسیار دور باشد، سبب غفلت و فراموشی انسانها می شود و اگر نزدیک باشد، سبب وحشت و اضطراب کسانی می شود که به آن نزدیکند.
اکنون به تلاوت آیات 28 و 29 از سوره ملک گوش میسپاریم:
«قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَهْلَکَنِیَ اللَّهُ وَمَنْ مَعِیَ أَوْ رَحِمَنَا فَمَنْ یُجِیرُ الْکَافِرِینَ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ»، «قُلْ هُوَ الرَّحْمَنُ آمَنَّا بِهِ وَعَلَیْهِ تَوَکَّلْنَا فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ هُوَ فِی ضَلَالٍ مُبِینٍ»
ترجمه این آیات چنین است:
[اى پیامبر!] بگو: «به من خبر دهید، اگر خدا من و کسانى را که با من هستند، نابود کند، یا بر ما رحم نماید، چه کسى کافران را از عذابی دردناک پناه مىدهد؟»، «بگو: «او [خداى] رحمان است. ما به او ایمان آورده ایم و بر او توکل کرده ایم. پس به زودی خواهید دانست، کیست آن که در گمراهى آشکار است»
مشرکان مکّه انتظار داشتند با رحلت رسول خدا، پیروانش نیز از بین بروند و از اسلام هیچ اثری باقی نماند. این آیات میفرماید: هر سرنوشتی در انتظار رسول خدا و یارانش باشد (بقا یا فنا)، تأثیری در سرنوشت شما ندارد و شما از کیفر الهی در دنیا و آخرت رهایی نمییابید.
گمان نکنید اگر پیامبر و یارانش از بین بروند، شما از قهر الهی در امان خواهید بود. زیرا خدا همیشه هست و ذره ای از قدرت بی نهایت او کاسته نخواهد شد. ما به چنین خدایی ایمان داریم و خود را به او واگذار کردهایم تا هرگونه مصلحت می داند، درباره ما اراده کند. ما به او توکل کرده ایم و تسلیم خواست او هستیم. اما شما که به خدا کفر می ورزید، چه کسی شما را از قهر او نجات خواهد داد؟
از این آیات میآموزیم:
دشمنان اسلام آرزوی هلاکت اهل ایمان را دارند، اما ارادهی خداوند برتر از خواست و آرزوی آنهاست و آنها باید به فکر نجات خود از قهر الهی باشند.
شرط ایمان به خدا، توکّل به او و تسلیم در برابر ارادهی اوست، زیرا میدانیم او خدای رحمان است و جز خیر برای بندگانش نمیخواهد.
کافران زمانی به گمراهی خود پی میبرند که هیچ راه چارهای ندارند و از کیفر الهی درامان نخواهند بود.
اکنون به تلاوت آیه 30 از سوره ملک گوش میسپاریم:
«قُلْ أَرَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُکُمْ غَوْرًا فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِمَاءٍ مَعِینٍ»
ترجمه این آیه چنین است:
«بگو: به من خبر دهید اگر آب [مورد استفادهی] شما در زمین فرو رود، کیست که آب روان و گوارا براى شما بیاورد؟»
این آیه که پایان بخش سورهی ملک است، به یکی از نشانههای رحمت الهی به بندگانش اشاره کرده و میفرماید: چشمه ها و چاهها و قناتها، با تدبیر الهی در طول سال تأمین کننده آب مورد نیاز شما هستند، زیرا زمین زیر پای شما از دو قشر متفاوت تشکیل شده است؛ قشر نفوذپذیر که آب را در خود فرو میبرد و قشر نفوذناپذیر که آب را در خود ذخیره و نگهداری میکند.
اگر همهی سطح زمین نفوذپذیر بود، آب باران به اعماق زمین فرو میرفت و برای بشر قابل دسترسی نبود و اگر همهی زمین نفوذناپذیر بود، روی زمین را آب را فرا می گرفت و به باتلاق تبدیل میشد. درنتیجه مناطقی با قابلیت مسکونی و کشاورزی در زمین وجود نداشت و زندگی بشر به کلی مختل می شد. اما با تدبیر خداوند آبهای سطح زمین با گذر از لایه های قابل نفوذ خاک و شن تصفیه میشود و سپس در سفرهها و منابع بزرگ زیرزمینی ذخیره میگردد تا نیاز بشر به آب را تأمین کند.
از این آیه میآموزیم:
1- انسان باایمان میان بیم و امید زندگی میکند و دل به نعمتهای مادی نمیبندد، بلکه همواره احتمال میدهد که شاید زمانی آن نعمتها را از دست بدهد. درعین حال، هیچگاه امیدش از پروردگار عالم قطع نمیشود. زیرا معتقد است که اگر خداوند از روی حکمت دری را ببندد، از روی رحمت درِ دیگری را باز میکند.
2- آنان که خدا را انکار میکنند، اگر روزی باران نبارد و زمین دچار خشکی و بیآبی شود، از چه کسی طلب باران میکنند؟
با پایان یافتن این برنامه، شما عزیزان را به خدای بزرگ میسپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار.