با پایان یافتن سوره‌ی حاقّه در برنامه‌ی قبل، در ادامه با تفسیر ساده و روان آیات ابتدایی سوره معارج (آیات 1 تا 10) همراه شما هستیم.

                                                   بسم الله الرحمن الرحیم

با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامه­ای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.

 با پایان یافتن سوره‌ی حاقّه در برنامه‌ی قبل، تفسیر آسان و روان سوره‌ی معارج را در این برنامه آغاز می‌کنیم.

این سوره چهل و چهار آیه دارد و همانند سوره‌های مکّی، آیات آن درباره‌ی قیامت و کیفر و پاداش بدان و نیکان است. همچنین صفات و ویژگی های بهشتیان و دوزخیان نیز، بخشی از آیات این سوره را تشکیل می دهد. به عقیده‌ی عده ای از مفسّران، برخی آیات این سوره در مدینه نازل شده است.

ابتدا به تلاوت آیات 1 تا 4 از سوره معارج گوش فرا می‌دهیم:

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِیمِ

«سَأَلَ سَائِلٌ بِعَذَابٍ وَاقِعٍ»، «لِلْکَافِرِینَ لَیْسَ لَهُ دَافِعٌ»، «مِنَ اللَّهِ ذِی الْمَعَارِجِ»، «تَعْرُجُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ إِلَیْهِ فِی یَوْمٍ کَانَ مِقْدَارُهُ خَمْسِینَ أَلْفَ سَنَةٍ»

ترجمه این آیات چنین است:

به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان

«درخواست‌‌کننده‌‌ای، عذابى واقع ‌‌شدنى را درخواست کرد»، «که براى کافران است و هیچ بازدارنده‏اى براى آن نیست»، «و از سوى خداوند صاحب درجاتِ والاست»، «فرشتگان و روح، در روزى که مقدار آن پنجاه هزار سال است، به سوى او بالا مى‏روند»

این آیات بیانگر عناد و لجاجت برخی افراد با رسول خداست. هنگامی که پیامبر فرمان الهی را برای مردم بیان کرد، یکی از منکران گفت: آنچه می‌گویی از جانب خودت است، یا از جانب خدا؟ اگر از جانب خداست، بگو خدایت سنگی از آسمان نازل کند و مرا بکشد. به گواه تاریخ، آنچه او خواسته بود، تحقق یافت؛ سنگی از آسمان فرود آمد و او به هلاکت رسید.

ادامه‌ی آیات می‌فرماید: کسانی که به کفر و انکار حق روی آورند، گرفتار عذابی می‌شوند که هیچکس نمی‌تواند جلوی آن را بگیرد. زیرا این عذاب از سوی خداوندی است که صاحب درجات است و برای هر یک از فرشتگان مراتب و درجاتی قرار داده است و هر کدام در جایگاه و رتبه‌ی خاص خود قرار دارند.

فرشتگان و روح در روز قیامت، که هر روزش برابر با پنجاه هزار سال دنیاست، برای دریافت فرمان خدا بالا می‌روند. آنها پس از دریافت فرمان باز می‌گردند و آن را درباره‌ حاضران در عرصه‌ قیامت به اجرا در می‌آورند.

در خصوص اینکه چگونه یک روز معادل پنجاه هزار سال می‌شود، باید توجّه داشت که هم اکنون نیز در هر یک از سیارات، طول روز متفاوت است. به عنوان مثال، طول یک روز در کره‌ی ماه معادل دو هفته‌ی زمین است، زیرا روز، مقدار زمانی است که یک کره، یک بار به دور محور خود می‌چرخد.

از این آیات می‌آموزیم:

در برابر فرمان خدا و رسول خدا نایستیم و آن را انکار نکنیم، زیرا ممکن است در همین دنیا گرفتار پیامدها و عواقبِ  سختِ عناد و لجاجت با حق شویم.

تا وقتی عذاب نازل نشده، در دنیا با توبه و استغفار امکان دفع عذاب وجود دارد، امّا در قیامت راه نجاتی از عذاب نیست.

اکنون به تلاوت آیات 5 تا 7 از سوره معارج گوش می‌سپاریم:

«فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِیلًا»، «إِنَّهُمْ یَرَوْنَهُ بَعِیدًا»، «وَنَرَاهُ قَرِیبًا»

ترجمه این آیات چنین است:

«پس صبر کن، صبرى نیکو»، «آنان آن روز را دور مى‏بینند»، «و ما آن را نزدیک مى‏بینیم»

هنگامی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و مسلمانان در مکّه زندگی می‌کردند، همواره تحت فشار و شکنجه‌ی مشرکان و مخالفان بودند. این آیات خطاب به آنان می‌فرماید: دربرابر آزار و اذیت آن‌ها استقامت کنید؛ دچار یأس و ناامیدی نشوید و شِکوه و گلایه نکنید، زیرا کیفر الهی را که کافران دور می‌بینند، نزدیک است. آن‌ها گمان نمی‌کنند در دنیا یا آخرت، آن‌ها را مجازات می‌کنیم، امّا بدانید که هم کیفر دنیوی و هم کیفر قیامت قطعی و نزدیک است.

از این آیات می‌آموزیم:

در برابر توهین و تهمت و تمسخر مخالفان، نباید خسته و از راه بیرون شد، بلکه باید  صبر و استقامت کرد و با توکّل به خدا دربرابر آن‌ها ایستاد و آن‌ها را از میدان به در کرد.

ایمان به قیامت، سختی‌ها را آسان می‌کند تا انسان در برابر مشکلات، پایداری بورزد و از خود صبر و شکیبایی نشان دهد.

اکنون به تلاوت آیات 8 تا 10 از سوره معارج گوش می‌سپاریم:

«یَوْمَ تَکُونُ السَّمَاءُ کَالْمُهْلِ»، «وَتَکُونُ الْجِبَالُ کَالْعِهْنِ»، «وَلَا یَسْأَلُ حَمِیمٌ حَمِیمًا»

ترجمه این آیات چنین است:

«روزى که آسمان مانند مس گداخته شود»، «و کوه‏ ها مانند پشمِ رنگین [حلاّجى شده] گردد»، «و هیچ دوستى از دوستش [احوالى] نپرسد»

این آیات به پایان جهان اشاره دارد و می‌فرماید: در آن روز آسمان‌ها از هم متلاشی و چنان ذوب می‌شوند که گویا  گوی گداخته‌ای در آسمان دیده می‌شود. کوه‌ ها خُرد و در هم کوبیده می‌شوند. بعد با وزش تندبادی، کوه ها در فضا پراکنده شده و همچون پشم‌های رنگارنگی که در فضا پخش می شوند، اجزای کوه های رنگارنگ در فضا منتشر می شود.                                                                                                                            

در روزی که زمین و آسمان در هم می‌پیچد و نظام جهان تغییر می‌کند، قیامت برپا ‌شده و جهان جدیدی ایجاد می شود. آن هنگام انسانها حیات نوین خود را از سر می گیرند.

در آنجا چنان وضع حساب و رسیدگی به اعمال بشر سخت و هولناک است که هیچ دوست صمیمی سراغ دوستش را نمی گیرد. هرکس گرفتار کار خود و در فکر نجات خویش است؛ نه در فکر نجات دوست صمیمی خود است و نه به درخواست دوستش پاسخی می‌دهد.

از این آیات می‌آموزیم:

نظام موجود جهان، روزی از هم فرو پاشیده و پایان خواهد یافت.

دوستی‌ها و روابط گرم و صمیمانه‌ی این دنیایی، در آخرت کارآیی ندارد. مراقب باشیم به خاطر دوستی‌ها در این دنیای زودگذر، زندگی ابدی خود را در جهان آخرت تباه نکنیم.

با پایان یافتن این برنامه، شما عزیزان را به خدای بزرگ می‌سپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار.