در ادامه با تفسیر ساده و روان آیات 57 تا 74 سوره واقعه همراه شما هستیم.

      بسم الله الرحمن الرحیم

با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامه ­ای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.

 ابتدا به تلاوت آیات 57  تا 62  از سوره واقعه گوش فرا می‌دهیم:

«نَحْنُ خَلَقْنَاکُمْ فَلَوْلَا تُصَدِّقُونَ»، «أَفَرَأَیْتُمْ مَا تُمْنُونَ»، «أَأَنْتُمْ تَخْلُقُونَهُ أَمْ نَحْنُ الْخَالِقُونَ»، «نَحْنُ قَدَّرْنَا بَیْنَکُمُ الْمَوْتَ وَمَا نَحْنُ بِمَسْبُوقِینَ»، «عَلَى أَنْ نُبَدِّلَ أَمْثَالَکُمْ وَنُنْشِئَکُمْ فِی مَا لَا تَعْلَمُونَ»، «وَلَقَدْ عَلِمْتُمُ النَّشْأَةَ الْأُولَى فَلَوْلَا تَذَکَّرُونَ»

ترجمه این آیات چنین است:

«ما شما را آفریدیم، پس چرا تصدیق نمى‏کنید؟»، «آیا آنچه را [به صورت نطفه] فرو مى‏ریزید، دیده‏اید؟»، «آیا شما آن را [به صورت انسان] مى‏آفرینید؟ یا ما آفریننده‏ایم؟»، «ماییم که مرگ را در میان شما مقدّر کردیم و هرگز کسى بر [قدرت] ما پیشى نگرفته است»، «تا همانندان شما را جانشین شما کنیم و شما را در جهانى که نمى‏دانید، پدیدار گردانیم»، «شما آفرینش نخستین را دانستید، پس چرا [به آفرینش دوباره] متذکر نمى‏شوید؟»               

در آیات قبل سخن از تکذیب کنندگان قیامت بود؛ این آیات به دلایل وقوع معاد اشاره کرده و می فرماید: مگر شما قدرت خدا در آفرینش خودتان را ندیده اید، پس چگونه آفرینش مجدد خودتان را غیر ممکن می پندارید؟

غیر از خودتان، در خصوص فرزندانتان چه می گویید؟ آیا شما آفریدگار آنها هستید؟ شما فقط نطفه ای را درون رحم قرار می دهید و نمی دانید در مدت 9  ماه دوران جنینی دچار چه دگرگونیهایی می شود. آیا تبدیل نطفه ای ناچیز به انسانی کامل کار شماست و شما در این امر نقشی دارید؟

از سوی دیگر، آیا هیچیک از شما توانسته است جلوی مرگ خود را بگیرد و از مرگ فرار کند؟ شما که حیات و مرگتان به دست خودتان نیست و به اختیار خود به دنیا نیامده اید و به اختیار خودتان از دنیا نمی روید، چگونه در قدرت خدا در آفرینش دوباره خودتان شک می کنید؟

از این آیات می‌آموزیم:

1. با طرح پرسش های منطقی، عقل و فطرت منکران خدا و قیامت را بیدار کنیم تا خود به جواب برسند و حق را بپذیرند.
2. شیوه قرآن در برابر شبهات و تردیدهای مخالفان، استفاده از استدلال های طبیعی و روشن است، نه توهین و ناسزا و یا تحقیر و استهزاء.
3. مرگ و حیات بشر به دست خود او نیست. هم در آفریدن انسان و هم در میراندن او، قدرت آفریدگار دانا و توانای عالم نمایان است.
4. هیچکس نمی تواند از مرگ فرار کند و بر این تقدیر الهی غالب شود. البته مرگ هم مثل سایر پدیده ها براساس حکمت و حساب و کتاب است. 

اکنون به تلاوت آیات 63 و 67 از سوره واقعه گوش می‌سپاریم:

«أَفَرَأَیْتُمْ مَا تَحْرُثُونَ»، «أَأَنْتُمْ تَزْرَعُونَهُ أَمْ نَحْنُ الزَّارِعُونَ»، «لَوْ نَشَاءُ لَجَعَلْنَاهُ حُطَامًا فَظَلْتُمْ تَفَکَّهُونَ»، »إِنَّا لَمُغْرَمُونَ»، «بَلْ نَحْنُ مَحْرُومُونَ»

ترجمه این آیات چنین است:

«آیا آنچه را مى‏کارید، دیده‏اید؟»، «آیا شما آن را مى‏رویانید؟ یا ما رویاننده‏ایم؟»، «اگر بخواهیم آن را خار و خاشاک مى‏گردانیم، پس شما از روى تعجّب مى‏گویید:»، «ما زیان‌دیده‏ایم!»، «بلکه محروم و بدبختیم!»

این آیات به یکی دیگر از نمونه های قدرت الهی در طبیعت اشاره کرده و می فرماید: رویش گیاهان و درختان از دل زمین کار شماست یا خدا؟ شما دانه ای را که خدا آفریده در دل خاک قرار می دهید و آبی را که خدا نازل کرده پای آن می ریزید. از طرفی نور و حرارت خورشید به آن می رسد. به وسیله این عوامل، اسباب رشد دانه فراهم می شود.

دراینجا این سؤال پیش می آید که خاک و آب و نور و حرارت از شماست یا خدا؟ اینکه دانه از یک سو در خاک ریشه می دواند و از سوی دیگر از دل خاک سر بر می آوَرد و جوانه می زند، این ویژگی را شما به دانه داده اید یا خدا؟

اگر خدا یکی از این عوامل رشد را بگیرد و گیاه خشک و بی حاصل شود، شما چگونه می توانید آن را سبز و پربار کنید؟  

از این آیات می‌آموزیم:

1. همان قدرتی که در دنیا یک دانه بذر را در دل خاک پرورش می دهد و گیاهی سرسبز از دل خاک بیرون می آورد، می تواند در قیامت نیز با پرورش یک ذره باقیمانده از انسان مرده ای، دوباره او را زنده کند.
2. کار و عمل انسان، زمینه ساز آفرینش است. گاه نطفه ای را در رحم می کارد و گاه دانه ای را در دل خاک. اما آنکه نوزاد را می آفریند و گیاه را پرورش می دهد، فقط خداوندی است که آفریدگار همه موجودات است.

اکنون به تلاوت آیات 68 تا 74  از سوره واقعه گوش می‌سپاریم:

«أَفَرَأَیْتُمُ الْمَاءَ الَّذِی تَشْرَبُونَ»، «أَأَنْتُمْ أَنْزَلْتُمُوهُ مِنَ الْمُزْنِ أَمْ نَحْنُ الْمُنْزِلُونَ»، «لَوْ نَشَاءُ جَعَلْنَاهُ أُجَاجًا فَلَوْلَا تَشْکُرُونَ»، «أَفَرَأَیْتُمُ النَّارَ الَّتِی تُورُونَ»، «أَأَنْتُمْ أَنْشَأْتُمْ شَجَرَتَهَا أَمْ نَحْنُ الْمُنْشِئُونَ»، «نَحْنُ جَعَلْنَاهَا تَذْکِرَةً وَمَتَاعًا لِلْمُقْوِینَ»، «فَسَبِّحْ بِاسْمِ رَبِّکَ الْعَظِیمِ» 

ترجمه این آیات چنین است:  

«آیا آبى را که مى‏نوشید، دیده‏اید؟»، «آیا شما آن را از ابرِ باران‏زا فروآوردید؟ یا ما فرو فرستنده ایم؟»، «اگر بخواهیم آن را شور و تلخ مى‏گردانیم، پس چرا سپاسگزارى نمى‏کنید؟»، «آیا آتشى را که مى‏افروزید، دیده‏اید؟»، «آیا شما درخت آن را آفریده‏اید؟ یا ما آفریننده‌ایم؟»، «ما آن را مایه‌ی یادآوری [آتش قیامت] و نعمتى براى مسافران قرار داده‏ایم»، «پس به نام پروردگار بزرگت تسبیح گوى!»

در ادامه آیات قبل که به نشانه های قدرت الهی در طبیعت اشاره می کرد، این آیات می فرماید: آیا تشکیل ابرها بر روی دریاها و اقیانوسها و وزش بادی که ابرها را به مناطق مختلف زمین هدایت می کند، کار بشر است؟

اگر برای مدت چند سال باران نبارد، چه خواهید کرد؟ هم خودتان از تشنگی تلف می شوید، هم درختان و دام های شما. یا اگر باران ببارد، ولی آب باران همانند آب دریاها تلخ و شور باشد، چه می کنید؟

اگر باران نبارد، درختی نمی روید تا از محصول آن بهره مند شوید یا از چوب آن برای ساختن لوازم مختلف و نیز گرمایش استفاده کنید. آتشی که از دل چوب شعله ور می شود، هم وسیله روشنایی و حرارت برای مسافران است و هم مایه یادآوری قدرت خدا بر آفرینش آتش از دل آب و خاک!

از این آیات می‌آموزیم:

1. عناصر چهارگانه آب، خاک، باد و آتش، همه تحت اراده و فرمان الهی و وسیله ای برای شناخت خدا و پی بردن به قدرت او هستند.
2. توجه به چگونگی پیدایش آب و نقش مهمی که آب در حیات موجودات زنده دارد، ساز و کار تشکیل ابرها و انتقال آنها به نقاط مختلف زمین به وسیله باد و نیز ریزش باران، انسان را به یاد خدا می اندازد و روحیه سپاسگزاری را در او زنده می کند.    
3. درخت از آب و خاک بر می آید و از چوب درخت آتش برافروخته می شود و به بشر حرارت و گرما می بخشد. اینها همه نشانه قدرت الهی بر آفرینش پدیده های متضاد از یکدیگر است.
4. همواره با ذکر تسبیح، خدا را از هرگونه عجز و ناتوانی و جهل منزه بدانیم تا دچار شک و تردید در قدرت پروردگار در برپایی قیامت نشویم.

با پایان یافتن این برنامه، شما عزیزان را به خدای بزرگ می‌سپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار.