در ادامه با تفسیر ساده و روان آیات پایانی سوره حشر از آیه 20 تا 24 همراه شما هستیم.

      بسم الله الرحمن الرحیم

 

با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامه­ ای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.

 

ابتدا به تلاوت آیه 20 از سوره حشر گوش فرا می‌دهیم:

 

«لَا یَسْتَوِی أَصْحَابُ النَّارِ وَأَصْحَابُ الْجَنَّةِ أَصْحَابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفَائِزُونَ»

 

ترجمه این آیه چنین است:

 

«دوزخیان و بهشتیان یکسان نیستند. بهشتیان همان رستگارانند»

 

این آیه در ادامه آیات برنامه قبل، با مقایسه سرانجام تقوا پیشه گان با گروه غافلان از خدا، می فرماید: فقط این را نبینید که کدام گروه به خواسته های دنیایی خود دست یافته اند و کدام گروه از دنیا باز مانده اند؛ بلکه پایان کار آنها را بببینید که کدامیک در قیامت به دوزخ وارد می شوند و کدامیک به بهشت راه می یابند!

 

از این آیه می‌آموزیم:

 

    در انتخاب راه زندگی، مرگ را پایان کار انسان نپندارید تا درنتیجه تنها برای رسیدن به دنیا تلاش کنید؛ بلکه دنیا را مزرعه آخرت بدانید و با رعایت تقوا در دنیا، بهشت آخرت را نصیب خود سازید.

    میان حق و باطل، راه سومی وجود ندارد؛ لذا پایان کار آدم ها یا بهشت است یا دوزخ؛ جایگاه سومی در قیامت وجود ندارد.

 

 

 

اکنون به تلاوت آیه 21 از سوره حشر گوش می‌سپاریم:

 

«لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیْتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیَةِ اللَّهِ وَتِلْکَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ» 

 

ترجمه این آیه چنین است:

 

«اگر این قرآن را بر کوهى فرو مى ‏فرستادیم، بى‌شک آن کوه را از ترس خداوند، فروتن و فروپاشیده مى ‏دیدى و ما این مثال‏ها را براى مردم مى ‏زنیم، شاید بیندیشند»

 

یکی از شیوه های تربیتی قرآن، بیان مطالب به صورت غیر مستقیم و در قالب تمثیل است. قرآن درباره موضوعات مختلف از این شیوه بهره جسته است. این آیه نیز برای بیان قدرت نفوذ و تاثیرگذاری قرآن از این مثال استفاده کرده است که اگر کلام خدا بر کوههای سخت و مستحکم  نازل شود، شکافته و از هم پاشیده می شوند.

 

اما همین کلام نافذ خداوند، هیچ اثری بر قلب برخی انسانها ندارد و گویا قلبشان از سنگ سخت تر است. آنها به جای فروتنی در برابر خداوند، به عناد و لجاجت می پردازند و از دستورات او سرکشی می کنند. در آیه 74  سوره بقره نیز به این مطلب اشاره شده و بر این تاکید شده که این گونه انسانها از سنگ و جماد پست تر هستند.

 

از این آیه می‌آموزیم:

 

    در تعلیم و تربیت اسلامی، گاه برای تاثیرگذاری بر انسانها، از شیوه های غیرمستقیم چون تمثیل و نقل برخی داستانهای پندآموز تاریخی استفاده می شود.

    بعضی از انسانها، نه فقط پست تر از حیوانات، بلکه پست تر از جمادات بی جان نیز هستند.

    از نشانه های سنگدلی و قساوت قلب، این است که انسان در کلام خدا نیندیشد و از آن پند و اندرز نگیرد.

 

 

 

اکنون به تلاوت آیات 22 تا 24 از سوره حشر گوش می‌سپاریم:

 

«هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ عَالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِیمُ»، «هُوَ اللَّهُ الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلَامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ»، «هُوَ اللَّهُ الْخَالِقُ الْبَارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى یُسَبِّحُ لَهُ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ» 

 

ترجمه این آیات چنین است:

 

«اوست خدایى که معبودى جز او نیست. دانای نهان و آشکار است. اوست بخشنده و مهربان»، «اوست خدایى که معبودى جز او نیست. فرمانروا[ی هستی]، منزّه از هر عیب، سلامت ‏بخش، ایمِنى‌بخش، چیره و مسلّط، شکست‏ناپذیر، اراده‌اش نافذ و شایسته‌ی بزرگى و عظمت است. منزّه است خدا از هر چه [براى او] شریک قرار مى‏دهند»، «اوست خداوندِ آفریننده، پدیدآور و صورتگر، بهترین نام‏ها [و صفات‏] از آنِ اوست. آنچه در آسمان‏ها و زمین است همواره تسبیح‏گوى اویند و اوست شکست‏ناپذیر و حکیم»

 

این آیات که پایان بخش سوره حشر است، به بیان بخشی از صفات خداوند می پردازد.   الله نام مخصوص خداست که هر سه آیه با آن آغاز شده و به دنبال آن 15 صفت از صفات پروردگار آمده است. اولین و مهمترین امری که این آیات بر آن تاکید می کند، بی همتایی و یگانگی خداوند در ذات و صفات است.

 

خداوند خالق هستی است و بر همه امور آشکار و پنهانِ جهان و انسان، احاطه دارد.  رحمت او نیز گسترده است و همه چیز را فرا گرفته است. او حاکم و مالک و فرمانروای جهان است؛ از هرگونه عیب و نقص و جهل پاک و مبراست؛ او به کسی ظلم نمی کند و همه از او در سلامت اند؛ نام و یاد او ایمنی بخش و اطمینان آور است.

 

او بر همه چیز سلطه و احاطه دارد؛ او شکست ناپذیر است و کسی یارای ایستادن دربرابر او را ندارد؛ اراده او بر همه چیز غالب و نافذ است؛ عظمت و کبریایی برازنده اوست و او برتر و والاتر از همه چیز است؛ در این صفات، هیچ همانند و همتایی ندارد.

 

او آفریدگاری است که همه آفریده هایش را خود ابداع کرده و صورت بخش پدیده هاست؛ در آفریدن موجودات نه از کسی کمک گرفته و نه از کسی یا جایی الگوبرداری کرده است. دارای همه خوبی ها و کمالات است. تمام موجودات هستی بر این امر گواهی می دهند و او را از هرگونه عیب و نقص مبرّا می دارند.

 

از این آیات می‌آموزیم:

 

    علم و رحمت خداوند هیچگونه محدودیتی ندارد و ظاهر و باطن همه چیز را دربر می گیرد. اگر علم و آگاهی او به کارهایمان موجب بیم و هراس ما می شود،  رحمتش به انسان امید بخشش و آمرزش می دهد.

    یکتا معبود هستی، کسی است که فرمانروای مطلق عالم است و احاطه کامل بر همه  جهان دارد. 

    فرمانروایی خداوند، از هرگونه ظلم و کاستی به دور است و آنچه از جانب خدا می رسد، عافیت و سلامتی و نیکی است، نه شرّ و ضرر.

    کسی سزاوار تسبیح و تقدیس است که دارای تمام کمالات است، از هرگونه عیب و نقص مبرّاست و از او جز امنیت و سلامت، به بندگان نمی رسد.

 

با پایان یافتن این سوره، شما عزیزان را به خدای بزرگ می‌سپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار.