راهی به سوی نور
با تفسیر ساده و روان آیات 7 تا 14 سوره صف همراه شما هستیم
بسم الله الرحمن الرحیم
با درود به روان پاک پیامبر رحمت، حضرت محمد مصطفی صلّی الله علیه و آله و سلّم و با سلام به حضور شما شنوندگان گرامی، با برنامه ای دیگر از "راهی به سوی نور" در خدمت شما هستیم تا با تفسیر آسان و روان آیاتی دیگر از کلام الهی در قرآن کریم آشنا شویم.
ابتدا به تلاوت آیات 7 تا 9 از سوره صفّ گوش فرا میدهیم:
«وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَهُوَ یُدْعَى إِلَى الْإِسْلَامِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ»، «یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ»، «هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ»
ترجمه این آیات چنین است:
«و کیست ستمکارتر از آن که بر خدا دروغ میبندد، در حالى که به اسلام دعوت مىشود و خداوند مردم ستمکار را هدایت نمىکند»، «آنان می خواهند نور خدا را با دهان های خود خاموش کنند، در حالى که خداوند کامل کنندهی نور خویش است، هرچند کافران خوش نداشته باشند»، «اوست که پیامبرش را همراه با هدایت و دین حق [به سوى مردم] فرستاد تا آن را بر همه ادیان غالب سازد، گرچه مشرکان آن را خوش نداشته باشند»
در برنامه قبل به بشارت حضرت عیسی به آمدن پیامبرِ پس از خود اشاره شد؛ این آیات می فرماید: برخی از اهل کتاب که توسط حضرت محمد به اسلام دعوت می شدند، به خداوند دروغ می بستند و می گفتند: خداوند تو را به پیامبری نفرستاده است. آنها با این کار، خود را از هدایت الهی محروم کرده و به خویشتن ظلم می کردند.
آنها گمان می کنند نور الهی مانند نور شمع است که می توانند با دهان خود و با فوت کردن آن را خاموش کنند. در حالی که خداوند اراده کرده است که نور هدایتش را توسط پیامبر اسلام، همچون خورشید بر سراسر عالم بتاباند و اسلام را بر همه ادیان و مکاتب غالب سازد و روشن است که کسی نمی تواند مانع تحقق اراده الهی شود.
تاریخ نشان می دهد در طول 1400 سال گذشته، با همه موانعی که دشمنان ایجاد کردند، اسلام رو به گسترش بوده و جمعیت مسلمانان در شرق و غرب عالم رو به فزونی است.
از این آیات میآموزیم:
بزرگترین ظلم به بشریت، جلوگیری از رسیدن کلام روشن خداوند به گوش مردم و پیاده شدن آموزه های پیامبران الهی در جوامع بشری است.
به تعبیر قرآن، دین نور است، یعنی وسیله شناخت و راهیابی و رشد و حرکت است.
دشمنان دین همواره درصدد خاموش کردن چراغ هدایت هستند و برای رسیدن به هدف خود، به هر وسیله ای متوسل می شوند.
درمیان همه مکاتب، تنها مکتب اسلام، جاودانه است و غلبه آن بر سایر مکاتب به خاطر حقانیت آن است.
بی تردید، پیروزی حق بر باطل، خواست و اراده الهی است و این اراده بر اراده و خواست کافران و مشرکان غالب می شود.
اکنون به تلاوت آیات 10 تا 13 از سوره صفّ گوش میسپاریم:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ»، «تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ»، «یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَیُدْخِلْکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»، «وَأُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِیبٌ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ»
ترجمه این آیات چنین است:
«اى کسانى که ایمان آورده اید! آیا شما را به تجارتى راهنمایى کنم که از عذابی دردناک [در قیامت] رهایتان میکند؟»، «به خدا و پیامبرش ایمان آورید و با اموال و جانهایتان در راه خدا جهاد کنید که این براى شما بهتر است، اگر بدانید»، «[در این صورت،] خداوند گناهان شما را مىآمرزد و شما را به باغهایى [بهشتی] که نهرها از زیر [درختان] آن جارى است و به خانههایى پاکیزه و دلپسند در بهشتهاى جاویدان وارد مىکند. این است رستگارى [و کامیابی] بزرگ!»، «و [نعمت] دیگرى که آن را دوست دارید، [به شما عطا مىکند.] یارى و نصرت و پیروزىِ نزدیک از سوی خداست و [اى پیامبر!] مؤمنان را بشارت بده!»
در آیات قبل، سخن درباره توطئه های دشمنان علیه اسلام بود، این آیات مؤمنان را به انجام وظیفه دینی خود دربرابر دشمنان ترغیب کرده و می فرماید: شما که ادعای ایمان می کنید و خود را پیرو رسول خدا می دانید، برای حفظ دین خدا جهاد کنید و در این راه از بذل مال و جان دریغ نورزید. بدانید آنچه در این راه می دهید، خداوند خریدار آن است و البته به بالاترین قیمت می خرد.
اگر دشمن برای نابودی اسلام و مسلمانان از هر وسیله و امکانی بهره می جوید، شما نیز برای مقابله با آنان، از تمام داشته های خود هزینه کنید و بدانید که دنیا و آخرت شما درگرو تلاش و جهاد شماست. اگر به وظیفه خود عمل کنید، در دنیا با نصرت الهی به پیروزی می رسید، در آخرت نیز مشمول رحمت و مغفرت الهی شده، از دوزخ رهایی می یابید و در بهشت جاودان و پر نعمت جای می گیرید.
از این آیات میآموزیم:
تجارت فقط در امور مادی و محدود به دنیا نیست؛ معامله با خدا و پیروی از فرستاده های او، تجارتی پر سود است که هم در دنیا به انسان منفعت می رساند و هم در آخرت، زندگی سراسر نعمت و آسایش را برای او تضمین می کند.
انسان مؤمن علاوه بر حفظ دین خود، باید آماده باشد که برای پاسداری از دین خدا دربرابر توطئه های دشمنان، از مال و جانش بگذرد.
رزمندگان در راه خدا به یکی از دو نیکی می رسند: یا شهید می شوند و به بهشت جاودان راه می یابند که این رستگاری بزرگی است و یا با نصرت خداوند بر دشمن غلبه می یابند، که این هم توفیق مهم و ارزشمندی است.
در نزد انسان باایمان، حفظ دین مهمتر از حفظ مال و جان است؛ لذا حاضر است آنها را در راه خدا بدهد.
اکنون به تلاوت آیه 14 از سوره صفّ گوش میسپاریم:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ کَمَا قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوَارِیِّینَ مَنْ أَنْصَارِی إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَکَفَرَتْ طَائِفَةٌ فَأَیَّدْنَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِینَ»
ترجمه این آیه چنین است:
«اى کسانى که ایمان آورده اید! یاوران [دین] خدا باشید، همانگونه که عیسى پسر مریم به [یاران ویژهاش،] حواریون گفت: یاوران من در راه خدا چه کسانی هستند؟ حواریون گفتند: ما یاوران [دین] خداییم. پس گروهى از بنىاسرائیل ایمان آوردند و گروهى کافر شدند. پس کسانى را که ایمان آوردند، بر دشمنشان یارى دادیم، تا پیروز شدند»
در ادامه آیات قبل که مؤمنان را به جهاد در راه خدا دعوت می کرد، این آیه می فرماید: در تمام طول عمر خود و در همه حال یاور خدا باشید. بدیهی است که خداوند نیازی به یاری ما انسانها ندارد و این تعبیر به معنای یاری دین خدا و پیامبران و اولیای الهی است.
یاری دین خدا دو جنبه دارد: یکی تلاش برای گسترش اسلام در جهان، با بهره گیری از ابزارهای مختلف تبلیغی و رسانه ای؛ و دیگری شناخت برنامه ها و توطئه های دشمنان اسلام و مقابله جدی و حساب شده با آنها.
ادامه آیه به یکی از نمونه های یاری دین خدا اشاره کرده و می فرماید: حضرت عیسی نیز از حواریون خود که 12 نفر از شاگردان و مبلغان آئین او بودند، طلب یاری کرد و آنها آمادگی خود را اعلام کردند. البته بعداً برخی از آنها از یاری حضرت عیسی دست کشیدند و یاور دشمنان آن حضرت شدند. اما خداوند مؤمنان را بر دشمنانشان غالب و پیروز کرد.
از این آیه میآموزیم:
داشتن ایمان و حفظ آن کافی نیست؛ بلکه باید برای گسترش دین خدا در جهان، تلاش کنیم.
اگر دین خدا را یاری کنیم، خداوند نیز ما را یاری می کند و بر دشمنان غلبه می یابیم.
با پایان یافتن این سوره، شما عزیزان را به خدای بزرگ میسپاریم و در انتظار دریافت نظرات و پیشنهادهای شما هستیم. خدا نگهدار.