Pars Today

Şiiə yolə alimon

Mirza Həbibullah Rəşti Hicri-Ğəməri çordəminə əsrədə jiyə Şiyə yolə alimonku qıləyniye.əmmo ım yolə alimi təğdım kardey bənav.lozıme ki,lıski bə dumo oqardəmon.yəni qıləy zəmon ki, ayətullah şeyx Muhəmməd Həsən Nəcəfi ki,de Cəvahiri soybi nomi məşhur be və çı Şiyə dınyo mərcəye-təğlid be.

Məşhure ki,Cəvahiri soyb ıştə jimoni oxonə rujonədə dəsturış doe ta qıləy məclis təşkil bıbu və çı Nəcəfi iminə dərəcədə bıə həmmə alimon bəvədə iştirokkon.əv çı həmmə alimon huzurədə şeyx Ənsariş vanq je,çəy dastış qəte və ıştə dıli piyo noşe və voteşe:ısət maq bomı nuş bəbe. Peşo bə məclisi alimon hamyeşe:ım alim çmı bəpeştə şımə mərcə və ovard kardə kəs bəbe.

Şeyx Mırtəzo Ənsari ki,de Şeyxe-Əzəmi ləğəbi məşhur be, Hicri-Ğəməri senzəminə əsrədə çı Şiyə həmməysə məşhurə məraceyonku qıləyni iyən çı islomi azizə  peyğombəri(s) səhobə bıə Cabir ibn Əbdullah Ənsari nəvə-nəticəonku be.Şeyx Ənsari bəştə zumandə ağl iyən zəko xoto,ıştə cıvonəti zəmonədə bə iştihodi dərəcə rəse və fiğh iyən usulədə ziyodə ibtikorot iyən təşəbbısonış hestebe.çın yolə alimiku veyə təlifon baği mandə ki,min cumlə çəvonku bə “Əlməkasib” iyən “Fərayidul-usul” kitobon işorə kardey bəbe.ım kitobon çı təlifi zəmoniku de tosə ısətnə zəmoni bənə səliyə dərson unvoni elmiyyə hovzəonədə tədris beydə.

Əv həmçinin ziyodə şoqirdonış təbiyə kardeşe,perosneşe ki,çəvon veyni Hicri-Ğəməri senzəminə əsriku de tobə çordəminə əsri əvvəli çı Şiyə yolə alimonku bin.əmə dəvardə bərnoməonədə de ın ali-ğədrə alimi şoqirdon çandə qıləyni oşno bimon.bənə Molla Əli Kəni, Mirzaye Şiroziye Bozorq və Axund Xorasani bıə alimon ki,ımon həmmə ə kəson bıə ki,ıştə zəmonədə de istemor iyən istibdodi mıborizədə qıləy muhimmə rolışon ifo kardəşone……

Molla Əli Kəni əkəs be ki,çı Nasirəddin şah ziyodə tələbiyon mığobilədə mande və çı Royterzi be abrunə mığovilə bastey vəyış qəte.əv qıləy koş karde ki,şah ım istemoriyə mığovilə bastey bədiqə bə Tehron oqardey curətış nıbe.

Mirzaye Şiroziye Bozorq ki,çı Tənbaku təhrim iyən sanksiyə torıxi fətvo soyb be,həmonə kəs be ki,de qıləy kırtə cumlə nıvıştey qıləy imperatorətiş bə zonu nıştovneşe və bilaxirin Axund Xorasani ki,min cumlə çə ruhayonku be ki,Məşrutə İnğılobi səbarzətiyədə qıləy muhimmə rolış hestebe və hejo səy kardedəbe ta çı inqilisi amilon bo ın inğılobi bə inhirof şıkırneyro bıə dəsisə və məkrinə planon mıborizə bıbo.

Şeyx Mırtəzo Ənsari coqlə məxsusə şoqirdonku qıləyni həm ki,ımruj ımruj əmə çəy barədə sehbət kardeyımon piyedə,Mirza Həbibullah Rəştiye.əv min cumlə çə mə`dud iyən kamə şəxsonku be ki,çanədə ki,əv dərəsədə huzurış nıbe və iştirok kardedə nıbe,Şeyx Mırtəzo Ənsari ıştə drəsi bino kardedə nıbe.çın xass və məxsusə şoqirdon çın yolə alimi dərsonədə bı iştirok,vey muhimm be.çunki,zıneydəbe ki,əvon ayəndə və omə rujonədə ğərole kom dıjdə məsuliyyəton bəştə ehdə peqəton……

Mirza Həbibullah Rəşti Hicri-Ğəməri 1234-ə sori Qilonədə Əmləş nomo qıləy məntəğədə bə dınyo çəşış oj kardə.çəy əjdod iyən səlşşon çı Ğuçani şəhriku bıən və çəy pı Mirza Muhəmməd Əli Ğuçani Qiloni çı Qiloni yolə şəxsiyyətonku bə hisob omə.Mirza Həbibullah Rəşti elmış ıştə pı palu de Kərimə-Ğıroni kəlməon binoş karde.donzə sor be ki,boştə elmi təhsilon təkmil kardero bə Rəşti şəhri səmt hərəkətış karde.əv hejo çı cıvonəti zəmoniku çı ədoləti bərpo kardey dumo be və həjdə sornə cıvon beyədə bo məzlumə rəiyyəti həxı bəyji kardero deştə qırd zu və ğıvvə çı Rəşti yolon mığobilədə mande.əmmo bəştə sinni kam bıey dəlili xoto,çəy moyizəon qıləy təsirış nıbe və əv qıləy holədə ki,çı ərbobon beədolətiku və ətrofədə bıə kəson çı zılmi mığobilədə tam mandeyku oqıniyəbe,bə ğərol ome ki,ıştə şəhro-diyori tərkko.