May 03, 2020 13:56 Asia/Tehran

Şiiə yolə alimon-52

Şiyə yolə alim və fəğih Muhəğğiğ Ərdəbili kəlom,fiğh,usul,Əhli-Beyt(ə)-I siyrə və əğedə mevzuon barədə ziyodə kitobon təlif kardəşe ki,çəvon kali qıləyni de təəssıfi bəçəmə dasti omə rəsəni.çın yolə alimi həmməysə muhimmə kitob “Məcməul-fayidə vəlburhan fi irşadil əzhan” kitobe.ım kitob Cəfəri fiğhi de mehtəvo pur bıə,muhimmə mənbəonku qıləyniye və məşhur və nığılə  dayirətul-məarifikuye ki,hejo çı mıştəhidon dığğətış bəştə cəlb kardə.harçənd Muhəğğiğ Ərdəbili ım kitobış de bə Əllamə Hilli “İrşad” kitobi şərhi nomi nıvıştəşe,əmmo ım kitob ıştən qıləy vey mıfəssəl və nığılə kitobe ki,de ziyodə dığğət və təhğıği çı fiğhi məbhəs və mevzuon barədə nıvıştey bıə…..

Muhəğğiğ Ərdəbili fiğhi sahədə bə vırə rosnə muhimmə xıdmətonku qıləyni ımbe ki,fiğh iyən iştihodış bə rəvoyəton sutuni əsos ğoymış karde. əv “Məcməul-fayidə“ kitobədə fiğh iyən usuli bəhson miyono bə furuu dini ayid bıə rəvoyətonış qıləy komilə surətədə bəyonış kardə. Muhəğğıği bənav fəğihon və mıştəhidon bə rəvoyəton dığğət kardedəbin və bo fətvo xoto bə həmonə əsos əməl kardedəbin.əmmo,Muhəğğiğ Ərdəbili şiyə fiğhi bə rəvoyəton əsos mehkəm kardeyədə məxsusə şivə və həmçinin çəy iştihodədə bıə rəvoyəton ki,çımi bənav jıqo çi bıənıbe. çən,Muhəğğiğ Ərdəbili “Məcməul-fayidə“ nıvıştey bədiqə,bə rəvoyəti əsos bıə fiğh,de Muhəğğiğ Ərdəbili şivə rəvocış pəydu karde və sayir fəğihon həm bəy tabe bin.Muhəğğıği ım nuyə şivə anədə fiğhədə muhim və təsirəkə be ki,dini alimon de ın ko səbəbi Muhəğğiğ Ərdəbili fiğhədə səbki soyb və nuyə məktəbi əsosi noə şəxs hisob kardedən….

 Muhəğğiğ Ərdəbili fiğhi bo jimoniro bıə qıləy elm zıneydəbe.əv fətvo iyən hukmon bəyonədə qıləy urfi və mutəadilə şivəş hestebe ki,de milləti jimoni həyğəton və ruji ehtiyocon mutənasib be.Muhəğğiğ bə dini təlimotonədə hoston qətey prinsipi qıləy məxsusə dığğətış hestebe və jıqo hisob kardedəbe ki,şəri hukmədə ibodətonku de tosə bıdə-bıstən və fiğhi co babon,bəpe fərdon bedəlil bə saxtəti nıeqınon.Bəğərə mıborəkə surə 185-ə şərifə ayədə jıqo omə:”Xıdovənd boşımə hukmış hoston piyə və vəzifəonış muşkil qətəni”.həmçinin Həcci mıborəkə surə 78-ə şərifə ayədə omə:əv şımənış vıjniyə (və bəştə dini sıfarışış kardə) və vəzifə məğamədə boşımə məşəğğət və renc noəşni”.co ziyodə ayə və rəvoyəton mevcude ki,de ın məzmuniye ki,nışon doydə dini hukmon və təlimoton hoston və icro bıənine.həlbəttə bo ın ayəon təfsiri xoto bəpe bə çı dini mutəxəssiobku komək sıey bıbu .bəçəy xoto ki,əvon bə ayə və rəvoyəton çok-çoki mısəllətin və əvoni çok sərəseydən.