916-ə hissə- Zuxrufi surə -49-56 şərifə ayəon

916-ə hissə

وَقَالُوا یَا أَیُّهَا السَّاحِرُ ادْعُ لَنَا رَبَّکَ بِمَا عَهِدَ عِنْدَکَ إِنَّنَا لَمُهْتَدُونَ ﴿٤٩﴾

Və voteşone: ha caduqər ha! Iştə pərvərdıqori ıştı palu əhd kardə çi(əgər imon biyəmon bəmə əzob nibədo) vanqkə ki, beşəkk əmə hidoyət pəydu bəkardemon.

فَلَمَّا کَشَفْنَا عَنْهُمُ الْعَذَابَ إِذَا هُمْ یَنْکُثُونَ ﴿٥٠﴾

Əmmo qıləy zəmon ki, əzob çəvonku bərtərəf kardemone, ğəflətən əhd-peymoni darışteydəbin.

Vəynə proqramədə çı həzrəte Mosə(ə) bo firon iyən çəy ətrofədə bıə kəson hidoyətiro bıə cəhdon iyən çə həzrəti nışon doə mecuzəonku sıxan bə miyon ome. ın ayəon hamyedə: əvon bə həzrəte Mosə(ə) dəvəti iyən dınyo ofəyə Xıdo itoət və tohidi mehtəvo qıləy dığğətışon nıbe. əmmo qıləy zəmon ki, əvon bə dardı-bəlo iyən əzob-əziyyəton dıço beydəbin, çə həzrətiku tələb kardedəbin ki, ıştə Xıdoku bıpyişe əvoni çın mısibət və bəloonku peroxno və əvon sıxan doydəbin ki, bın surətədə bəy imon bəvardeyn və çəy dəvəti ğəbul bəkardeyn.

Odəmi dığğəti cəlb kardə çi ıme ki, deməkə ki, əvon çəyku komək tələb kardedəbin, əmmo ijən bəy caduqər votedəbin. əvon jıqo təsəvvır kardedəbin ki, peyğombəron həm xariğul-addə koon bə vırə rosnə caduqəron bəştə kardə sehron xoto odəmon bəştə sə cəm kardedən. ım ıştən çımiku hikoyət kardedə ki, həmonə təkəbbırin iyən məğrurəfərdon çı imon vardey barədə doə və`də duye və əvon dəmandə vaxti bo çın nomınosib iyən təzyiğiku nicotiro çı qıləy ro dumo nəveydən, nəyinki, əvon çı hidoyəti roy pəydu kardey dumon. liza ayə dəvomədə hamyedə: qıləy zəmon ki, zolımonku həmonə saxtiyon peqətemone və tufon iyən bəloon bərtərəf kardemone, əvon ijən ıştə əhd-peymon darışteşone və imon nıvardeşone.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-umum insonon giriftorətiyon zəmonədə bə Xıdo ovliyaon pənoh bardedən ta boçəvon xilosiro dıvo bıkon.

2-xətər və təhlukə hiss kardə zəmonədə insononədə Xıdoşınosi fitrət oğo beydə və əvon Xıdo zikr kardedən. əmmo çəvon muşkiloton həll bıey bədiqə, əvon ijən bə ğəfləti dıço beydən və Xıdo çı viro bekardedən.

وَنَادَى فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ قَالَ یَا قَوْمِ أَلَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ وَهَذِهِ الأنْهَارُ تَجْرِی مِنْ تَحْتِی أَفَلا تُبْصِرُونَ ﴿٥١﴾

Və firon ıştə ğovmi miyono nidoş je və voteşe: ha çımı ğovm ha! Aya Misri hukumət bəmı məxsus ni və ruon çımı(sarayon) jiku cari beydəni? aya(ım əzəməti) vindedəniyon?

 أَمْ أَنَا خَیْرٌ مِنْ هَذَا الَّذِی هُوَ مَهِینٌ وَلا یَکَادُ یُبِینُ ﴿٥٢﴾

Bəqəm jıqo ni ki, az çın bemığdor iyən ruşin sıxan votey nızınə kəsiku vey çokim?

فَلَوْلا أُلْقِیَ عَلَیْهِ أَسْوِرَةٌ مِنْ ذَهَبٍ أَوْ جَاءَ مَعَهُ الْمَلائِکَةُ مُقْتَرِنِینَ ﴿٥٣﴾

Çıro telıku bıə dastinəon əy ehaştəşni və ya deəy bə ico firiştəon omənin?

Firon və çəy ğovm itərəfiku çı həzrəte Mosə(ə) mecuzəonışon vindəbe və co tərəfiku bo əvoni çı mısibətonku peroxnero dıvo kardey həm mışohidə kardəşonbe. çəvon  bə milləti ziyodə təsironışon hestebevə çəvon bə fironi nisbətədə bıə iştimoyi fikışon bə sıvoli ji bardeşone. eyni holədə ijən firon iyən çəy ətrofədə bıə kəson boçəy dəvəti ğəbul kardey hozzı nıbin.

Firon boştə ğovm iyən saray əhli bə həzrəte Mosə(ə) məntıği sıxanon iyən mecuzəon təsiri ji nıdəneşero, bə ın fik dəşe ki, həzrəte Mosə(ə) çı milləti miyono bıə nuzufi vəy bıqəto. əve əv ə həzrəti təhğır kardey və ıştəni dıjd nışon doey siyosətış oko doe. əv ıştə ğovmi miyono voteşe ki, aya çı Misri ım hevujə sərzəmin bəmı məxsus ni? Aya ım nəhr və ruon çımı fərmoni jiyədə ğərolış qətəni və qırd ım boğ və ğəsron çımınin? əmmo Mosə(ə) çiçış heste? çəy nə qıləy bəloğətinə zıvonış heste və nə deəy bə ico firiştə və məlayikon oməni və nə həm bənə camiyə yolon çandə nev ziynətin iyən fəxrinə oləton və cəh-cəlolinə sarayonış ni? şımə çiçiyon bıpyone çımı hesteme, əmmo çəy hiççiş ni.çən, boçi şımə bəy pemandedon və çəy dumo şeydon?.

Nilə ru çı Misri qırd qədə ruon sərçeşmə be və çı Misri mıxtəlifə əraziyonədə ovdonəti sahədə ziyodə təsironış hestebe. ın ru ki, çı milləti peşoməninə ov iyən di təsərrufoti məhsulon təmin kardedəbe, çı fironi hakimiyyəti fərmoni jiyədə ğərolış qətəbe. demiyən milləti qırd jimon iyən məyişət çı fironi dastədə be və əv hiss kardedəbe ki, həyğətən çı milləti Xıdoye və çəysə ikəsi bəpe bıey hiç qıləy mənoş ni.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-tağutə rejimon və istikborə ğudrəton bə ağl iyən məntıği tabe nin. bəlkəm deştə zohiri ğudrət iyən sərvəti əzəməti fəxr kardedən və əy boştə həxəti dəlil hisob kardedən.

2-fəxr kardey iyən cokəson bəçəvon tan kardə oləton, bəçəvon ləhcə iyən oksenti nevi xoto əvoni hırd hisob kardey, qıləy fironə hərəkəte.

3-hakəs de har qıləy dəlili ıştəni bəsə cokəsonsə barz bızıno, bənə fironi xıslətış heste, harçənd qıləy ğudrət və sərvətış həm nıbu.

فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ کَانُوا قَوْمًا فَاسِقِینَ ﴿٥٤﴾

Çən, (fironi)ıştə ğovmış sıvıkış hisob karde(xaro-zəlilış karde) nəticədə bəy itoətışon karde. zira əvon fosiğə millət bin.

فَلَمَّا آسَفُونَا انْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِینَ ﴿٥٥﴾

Çən, çun əməşon ğeyzin karde, çəvonku intiğom semone və əvon həmmə ğərğ kardemone.

 فَجَعَلْنَاهُمْ سَلَفًا وَمَثَلا لِلآخِرِینَ ﴿٥٦﴾

Çən, əvonımon(yavə) navəjən və bovəomə qıləy ibrət ğərol domone.

Firon deştə ğudrəti dıjd və de həzrəte Mosə(ə) hırd hisob kardey, həyğətədə ıştə ğovmış bə zəlolət eğandeşe və icozəş nıdoye ki, əvon ıştə ağlonku oko bıdon və həyğəton dərəson. əv ıştə ğovmi beməxə hisob kardedəbe və çəvon çəşonış jıqo deştə zəro-zivəri purış kardedəbe ki, çəy saray əhl həmmə xar və zəlil bıəbin. liza əvon rohətə formadə bəy pemandedəbin.

Həlbəttə ım çı həmmə zolımkor və fosidə hukuməton şıə ro və şivəy ki, boştə tuğyongərəti dəvom doeyro, milləti axməğ hisob kardedən, əvoni ğəflətədə haştedən və duyə erjon boəvon bənə rostə erjon cilvə doydən. boçi ki, milləton oğoəti və çəvon ideoloji ozavziye bo zolımkorə hukuməton həmməysə dıjdə təhlukəhisob beydə.

Isətnə əsrədə həm imperiyalistə ğudrəton de bənə peyk antenə, televiziyon, radyo, sosyal şəbəkəon və coqlə informasiyə və mediya vositə roy bə milləton ağlon hakim beydən və çı həyğəton barədə duyə məlumoton doey beydə ta əvon ğəflətədə bımandon və bəvon itoətkon. əvon icozə doydənin ki, millət həyğəton bıfamon, dərəson ta əvon həm de rohətə formə bəvon hukmronəti bıkon.

Imi həm zikr kardey lozıme ki, çı fironi zəmonədə millət həm taxsırkor bin. əvon bəştə miyono rəvoc pəydu kardə fısğo-fucuri xoto, de rohətə holəti bə fironi erjon tabe bin və ıştə zəloləti zəminəşon hozzı karde. bə həmonə dəlili xoto əvon bo həzrəte Mosə(ə) dəvəti ğəbul kardey hozzı nıbin.

Təbiiye əkəson ki, çı firon iyən bənə fironi hukuməton dumo şeydən, hejo bənə fironi qıləy ağıbətışon bəbe və bə İlahi əzobi dıço bəbeyn. beşəkk, çı firon iyən fironıjon jimoni macəra və telə tale bo ayəndə və vəomə milləti qıləy dıjdə ibrəti dərse.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-fosidə nizomon milləti xar zıneydən və zəyif oqəteydən. bın zolımə hukumətonədə ıştəni dəboxtey iyən milləti çı şəxsiyyətku xali bıey boyis beydə ki, əvon bə zolımə hakimon təslim bıbon və bəvon pemandon.

2-bə Xıdo nıpemandə camiyə oxoyədə bə zolım iyən yoləşəxə hakimon tabe bəbeyn.

3-qahi zəmon İlahi ğəzəb və ğəhr qıləy ğovmi bın dınyoədə həlok bəkarde və əvoni bo cokəson ibrəti dərs ğərol bədoe.