999-ə hissə-Hədidi surə 10-15 şərifə ayəon

999-ə hissə

وَمَا لَکُمْ أَلَّا تُنْفِقُوا فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَلِلَّهِ مِیرَاثُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ لَا یَسْتَوِی مِنْکُمْ مَنْ أَنْفَقَ مِنْ قَبْلِ الْفَتْحِ وَقَاتَلَ أُولَئِکَ أَعْظَمُ دَرَجَةً مِنَ الَّذِینَ أَنْفَقُوا مِنْ بَعْدُ وَقَاتَلُوا وَکُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ(10)

Və çıro Xədo royədə infoğ(baxş)kardedəniyon?.qıləy holədə ki,osmonon iyən zəmini irson bə Xıdo məxsuse.(Məkkə)fəthi bənav şıməku infoğ iyən cihod kardə kəson(de cokəson)mısovi nin.əvon dərəcə cəhəto (Məkkə)fəthi bənav şıməku infoğ iyən cihod kardə kəsonku bəpeyin iyən Xıdovəndi bə(çəvonku) har qıləyni çokə və`dəş doə və Xıdovənd bəşmə kardə koon aqahe.

مَنْ ذَا الَّذِی یُقْرِضُ اللَّهَ قَرْضًا حَسَنًا فَیُضَاعِفَهُ لَهُ وَلَهُ أَجْرٌ کَرِیمٌ(11)

kiye ki,bə Xıdo vom(ğarz)bıdo.qıləy çokə vom ta (Xıdovənd)əy boəy çand bərobərko və boəy qıləy erjinə mıkofot bıbu?

Navnə proqramonədə bəyon be ki,bə Xıdo imoni şərtonış heste və min cumlə çəvonku Xıdo royədə ıştə moliku dəvardey və infoğe.ın ayəon bə dıqlə nuktə təkid kardedə.qıləyni ıme ki,behroni iyən xətərnokə zəmonədə ıştə mol iyən cononku dəvardə iyən bə İslom iyən mısılmınon komək kardə kəson,Xıdo nəzdədə çı mısılmınon ğudrəti soyb bıə şəroyitonədə infoğ iyən cihod kardə kəsonsə vey barz və bəpeyin.

Dıminə qıləyni ıme ki,şımə Xıdo royədə infoğ kardə çiyon,həyğətədə Xıdovəndi nəzdədə irs noydon və Xıdovənd həm ğıyoməti ruji çandə bərobər bəşmə mıkofot bədoe.və şımə bənə ğarzi unvoni bə ehtiyocinə kəson doə çiyon,Xıdovənd şıməku bəstəne və jıqo bızın şımə bə Xıdovəndi vomon doə, nəyinki,bə ehtiyocinə şəxson.çın ayəonku omutedməon:

1-bə mısılmonə canqəvəron iyən bə zolımon ələyh mıborizə iyən cihodədə iştirok kardə kəson moliyyə himoyədorəti,bə Xıdo imoni şərtonkuye.

2-saxt iyən de təhlukə pur bıə şəroyitədə ıştə vəzifə əncom doey,de addiyə şəroyiti mısovi ni və çanədə ki,şəroyit saxt bıbu,çı əməli erj iyən mıkofot həm ziyod bəbe.

3-əməli zohir çı Xıdovəndi mıkofoti meyor ni.qahi zəmon mumkine çı fərdon əməli formə i bıbu,əmmo mıkofoti cəhəto mısovi nin.zira Xıdovənd ıştə bandəon əməlon bəçəvon niyyət bə motivon əsos mıkofot doydə.

4-infoği kənoyədə ğarzul-həsənə və çokə ğarz çı İslomi bo ehtiyocinə fərdon muşkiloton bərtərəf kardero bıə coqlə mexanizmonkuye.ğarzul-həsənə qıləy bərəkətış heste.min cumlə iştimoədə sərvəti tədil və baxş kardey,çı camiyə fərdon miyono həmdıləti ruhiyyə ozavziye,milləti abru oqətey iyən çəvon muflisəti vəy qətey.

یَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ یَسْعَى نُورُهُمْ بَیْنَ أَیْدِیهِمْ وَبِأَیْمَانِهِمْ بُشْرَاکُمُ الْیَوْمَ جَنَّاتٌ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ(12)

Qıləy ruj ki,imoninə merdon iyən jenon ki,çəvon nuron naviku iyən çəvon rostə tərəfiku de surəti bəvə şeydə.(bəvon votey bəbe:)ımruj çəy(doon)jiku nəhron cari bıə de(vəhışti)boğon boşmə mıjdə bıbu.əyo əbədiyon.ıme həmonə dıjdə perəxey iyən baxtəvərəti.

یَوْمَ یَقُولُ الْمُنَافِقُونَ وَالْمُنَافِقَاتُ لِلَّذِینَ آمَنُوا انْظُرُونَا نَقْتَبِسْ مِنْ نُورِکُمْ قِیلَ ارْجِعُوا وَرَاءَکُمْ فَالْتَمِسُوا نُورًا فَضُرِبَ بَیْنَهُمْ بِسُورٍ لَهُ بَابٌ بَاطِنُهُ فِیهِ الرَّحْمَةُ وَظَاهِرُهُ مِنْ قِبَلِهِ الْعَذَابُ(13)

qıləy ruj ki,mınofiğə merdon iyən jenon bə muminon bəvoteyn:lıski çəşkənən ta şımə nuri şuaku peqətəmon.bəvon votey bəbe:bə dumo oqardənən və(dınyoədə)nuri dumo bınəvənən.çən,çəvon miyono qıləy divo jıey bəbe ki,qıləy bəş heste.çəy daxil rəhməti (vəhışt) və çəy bi(daşti) tərəfiku(cəhəndımi)əzobe.

In ayəon ğıyoməti ruji bə həyğiyə mumionon vəzyəti işorə kardedə və hamyedə:ğıyoməti ruji fərdon imon çı nur və ruşnə ğəlibədə təcəssım pəydu bəkarde.ım nur navbənav və çı muminon rostə səmtədə de surəti hərəkət və əvoni bə vəhışti tərəf səbəro bəkarde.

Həlbəttə ım nur çun çı imon iyən əməliku bə əməl omeydə,bə çın fərdon har qıləyni imon iyən salehə əməli mərtəbəon dığğət kardə holədə əvon tafutinin.əvon ki,zumandə imonışon heste,nurışon ziyodə məsofə ruşin kardedə və əvon ki,imoni cəhəto zəyifin,kamə nurışon heste.

Əmmo,kufr iyən nifoğ ki,mıtləğə toykiye,ğıyoməti ruji  zohiri zılməti surətədə təcəssım pəydu bəkarde.bə həmonə dəlili xoto,mınofiğə fərdon ki,çəvon dılonədə imon ni və de zohir iyən zıvoni ıştəni mumin nışon doydən,ğıyoməti ruji çı kufr iyən nifoği toykiyətiyədən və dumo nuri nəvedən.əvon bə muminon iltimos iyən lovə kardedən ki,ıştə nuriku bəvon tikəy bıdon ta çəvon nuri şua jiyədə ro pəydukon.

Əmmo cəvob mənfiye.bəvon votey bəbe ki,bəştə dumo erəxənən iyən çəyo nur kəsbkənən.bəpe ə nuri ıştə peştonon haştə dınyoku bə daston vardəbe.ğıyoməti ruj çı əməl iyən nuri kəsb kardey ruj ni.

Bın zəmonədə ğəflətən çın dıqlə qrupi miyono qıləy divo icod bəbe ki,çəy qıləy bəş heste,əmmo ım dıjdə divo ya ım bə dıqlə tərəf,komilə surətədə de iyande tafutine.çəy daxil rəhmət iyən çəy xaric əzobe.har qıləy holədə əyo çı fərdon dınyoədə bıə əməlon,təcəssım pəydu bəkarde və cəhəndımi ya vəhışti əhli bıey nəzəku çəvon vəzifəon mıəyyən beydə.çın ayəonku omutedəmon:

1-jenı-merd ıştəni de əxloği iyən mənəvi kəmolati dərostey və ya bənə nifoğ iyən dıdiməti bıə əxloği rəziləton mıbtəlo bıey mısoviye və bın cəhəto çı jenı-merdi miyono qıləy farğ ni.

2- imoni nur ğıyoməti ruji cilvə pəydu bəkarde və muminon bə əbədiyə vəhışti səmt səbəro bəkarde.

3-əkəson ki,dınyoədə çı cəhl,şırk iyən nifoği toykiyətiyonku xaric nıbu,axırətədə həm zılmət iyən toykiyətiyədə baği bəmande.

4-muminon iyən mınofiğon dınyoədə iyande kəno jimon kardedən və yəndeyku co nin.əmmo ğıyoməti ruji çı fərdon botın oşko bəbe və çəvon miyono coəti ebəqıne.

یُنَادُونَهُمْ أَلَمْ نَکُنْ مَعَکُمْ قَالُوا بَلَى وَلَکِنَّکُمْ فَتَنْتُمْ أَنْفُسَکُمْ وَتَرَبَّصْتُمْ وَارْتَبْتُمْ وَغَرَّتْکُمُ الْأَمَانِیُّ حَتَّى جَاءَ أَمْرُ اللَّهِ وَغَرَّکُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ(14)

(Mınofiğon,muminon)nido bəjeyn ki,bəqəm əmə(dınyoədə) deşmə nıbimon?əvon bəvoteyn:boçi !əmmo şımə ıştənon bə bəlo şodoyone və (de boəmə norohətəkə hodisəon oruzu)şımə çəşon royədə biyon və (həxə dinədə) şək kardeyone və(botılə)oruzon şıməş bə dast dənoşe.tayinki,Xıdovəndi fərmon ome rəse və hiyləqərə(şəyton)Xıdo barədə şıməş bə dast dənoe.

فَالْیَوْمَ لَا یُؤْخَذُ مِنْکُمْ فِدْیَةٌ وَلَا مِنَ الَّذِینَ کَفَرُوا مَأْوَاکُمُ النَّارُ هِیَ مَوْلَاکُمْ وَبِئْسَ الْمَصِیرُ(15)

çən,ımruj nə şıməku və nə kofironku fidyə ğəbul nibəbe.şımə vırə otəşe.otəş boşımə loyığe və çı yavə ağıbəte.

Muminon bə mınofiğon cəvobədə ki,votedəbin,bəqəm əmə deşmə nıbimon,çiç be ki,ğəflətən şımə çəməku co biyon?,bəvoteyn:bəle!həmmə vıronədə əmə deşmə bə ico bimon.kuçə,vıjor,koy vırədə və sayir məkononədə,əmmo şımə ıştə royon çəməku co kardeyonbe və bovə iyən əməlon nəzəku,de iyande çandə fərsəx məsofə hestemon be.

Ayəon dəvomədə bə fərdon cəhəndımi bıey amilonku penc dastə işorə kardedə və hamyedə:əvvəla rujqori fitnəonədə giriftor bıey ki,bə insoni kufr iyən nifoği səbəb beydə.dıvvom ıştə vəzifəon əncom doeyədə səhlənkoəti iyən bo imoni əhli zəyfəti iyən sıstəti intizore.sevvom  bə dini bovəon nisbətədə şəkki holətədə mandey.çominə qıləyni bə dınyəvi dıroz iyən diyəroə oruzon aşığ bıey və pencminə qıləyni həm çı Xıdovəndi vədə məğrurəti iyən təkəbbırətiye.

Dınyoədə cəzo təbdil iyən əy de nağdə puli hıriye imkonış heste.əmmo ğıyoməti ruji bo əzob iyən cəzoku fərol kardero hiç qıləy ro nibəbe və dınyəvi sərvət iyən molon və fərzəndon iyən oşnoon bo insoni qıləy ko kardey əzınin.çın ayəonku omutedəmon:

1-duston,nezə odəmon iyən həmkoonku ziyodə şəxson ki,i umr dınyoədə de iyande bıən,ğıyoməti ruji har qıləyni bəştə cəzo iyən mıkofoti əsos əməl bəkarde.

2-bə dınyo molon aşığ bıey və bəçəy oruzon dıl dəvastey,bə Xıdo iyən bə ğıyoməti ruji nisbətədə şəkki iyən bəçəvon bemənoə məğrurəti səbəb beydə.

3-ikəs ki,çı Xıdovəndi viloyətiku xaric bıbu,çı şəytoni viloyəti jiyədə ğərol bəqəte ki,çəy ağıbət həm cəhəndıme.