Россия Хавфсизлик Кенгашида Эронга қарши Америкаинг бўҳрон яратиши ҳақида огоҳлантириш берди
2020 йил 18 октябр ойида БМТ Хавфсизлик Кенгияшининг 2231 резолюциясига биноан амалга оширилиши лозим бўлоган Эронга қарши қурол-яроқ бўйича санкцияларни бекор қилинишига монеа яратиш учун Трамп давлатининг охирги сайъ-ҳаракати Вашингтоннинг Эронга қарши сайъ-ҳаракатларига мухолиф бўлган амлакатлар сифатида Хитой ва Россия билан Американинг ихтилофлари юзага келиши сабабига айланган.
Россия ташқи ишлар вазири ўринбосари Сергей Рябков бу ҳақда пайшанба куни Эронга қарши қурол-яроқ бўйича санкцияларини узайтириш учун Американинг амалга оширган сайъ-ҳаракатини маҳкум этди.
Сергей Рябков Эронга қарши санкцияларни автоматик тарзда қайтариш, яъни моша механизмини ижро этиш ва қурол-яроқ бўйича сайнкцияларни узуайтириш писсимистик ҳаракатдир, ки БМТ ташкилоти хавфсизлик кенгашида бўҳронни ижод этади. Ҳеч кимга Хавфсизлик Кенгашининг қарорларини ўзбошимчалик билан ва танлаб бажаришга рухсат берилмайди.
Рябков Моша механизмидан фойдаланиб, Баржом ядровий фаолиятлар келишуви ёки хавфмизлик кенгаши 2231 резолюциясида аъзолигига таяниб Эронга қарши ядровий санкцияларни узайтириш учун Американинг иддаосига ишора этиб, Америка эдиким, икки йил олдин Баржом ядровий муштарак сайъ-ҳаракатлар келишувидан чиқди ва энди улар "БМТ ташкилоти Хавфсизлик Кенгашининг 2231 резолюциясини ошкора поймол этишмоқда", таъкидлади.
Америка ташқи ишлар вазири Майк Помпео яқинда Америка Хавфсизлик кенгашининг 2231 резолюциясида иштирок этувчи мамлакатдир ва бу резолюциянинг 11 бандига асосан Эроннинг қурол-яроқлар бўйича санкциясини узайтиришга монеа яратиши мумкин.
Америка 2019 йилдан бошлаб ўз ҳаракатини БМТ Хавфсизлик Кенгашининг 2231 резолюциясида таъкидланган 2020 йил октябр ойида Эроннинг қурол-яроқлар бўйича санкциясини бекор қилишнинг олдини олиш мақсадида бошлаб юборган.
Бу ҳақда Трамп давлати расмийлари, айниқса Америка ташқи ишлар вазири Майк Помпео ўз суханронликлари ва журналистлар билан қилган сўҳбатида, бир неча маротабалар бу санкцияни бекор қилиш терроризмни ҳимоя қилишда Эрон Ислом Жумҳуриятини айблаш билан минтақада қурол-яроқ мусобақаси вужудга келиши хавотирланиш изҳор этиб, бу санкцияларни узайтиришни талаб қилганди. Бироқ бу иддаолар ва асоссиз тўҳматлар 4+1 гуруҳининг шарқий аъзоси, яьни Россия ва Хитойни қўшилишини қўзлга кирита олмади ва бу гуруҳнинг ғарбий аъзоси эса европалик учлик, яъни Германия, Британия ва Франция ҳамда Европа Иттифоқи ҳам бу иддаоларни қўллаб-қувватлаш ўрнига бу масала бўйича хавотирланиш изҳор этишди.
Трамп давлати резолюциянинг лойиҳасини Хавфсизлик Кенгашининг айрим аъзолари ўртасида тақсимлаб бердиким, бу лойиҳа Эронга қарши қурол-яроқлар санкциясни узайтиришни таъкидлайди.
Бу резолюцияни тасдиқлаш Хавфсизлик Кенгашидаги 9 та аъзонинг мувофиқат қилиши ва Хитой ва Россиянинг вето қуймаслигига боғлиқдир. Трамп давлати фақат Баржом ядровий келишувининг учта европалик аъзоси сифатида Франция, Британия ва Германия ҳимоятини жалб этишга умидворлик қилиши мумкин.Россия ва Хитой эса Хавфсизлик Кенгашида вето қилиш хаққига эга иккита мамлакат сифатида Американинг санкцияларни узайтиришга қиладиган ҳар қандай сайъ-ҳаракатига мухолифат қилади.
Россия охирги ҳафталар давомида бир неча маротаба ўз мухолифатини Эронга қарши қурол-яроқлар бўйича санкцияларни узайтириш учун Американинг сайъ-ҳаракат қилишда ушбумамлакатнинг ноқонуний сайъ-ҳаракатлан эълон қилди. Хитой ҳам яқинда бу заминда жиддий позиция олган.
Хитойнинг БМТ ташкилотидаги намояндалик Твиттери пайшанба куни шундай ёзди: "Америка Баржом ядровий фаолиятлар келишувидан чиқиши илан Хавфсизлик Кенгашининг 2231 резолюциясида ўз зиммасига олган мажбуриятларига қараб амал қилмади. Бу мамлакат Эронга қарши қурол-яроқлар бўйича санкцияларни узайтириш ҳаққига эга эмас. қайтиш механизмини фаоллаштиришга нималар етсин. Энг тўғри йўл бу Баржом ядровий фаолиятлар келишувини муҳофазат этиш саналади,-деб ёзди.
Шу тартиб билан аниқки, Америка Хавфсизлик кенгашида Эронга қарши қурол-яроқ санкцияларини бекор қилишга қарши резолюйияни тасдиқлаш учун қийин йўлни танлаган.Бироқ, Вашингтон Хавфсизлик Кенгашига аъзо мамлакатларга жиддий босим ўтказиш орқали ўзининг ноқонуний истак-хоҳишларини амалда татбиқ этишга ҳаракат қилади. Ҳолбуки, Трам давлатининг бундай сайъ-ҳаракати Хавфсизлик Кенгашида албатта бўҳронни вужудга келтиради.
Венада жойлашган Россиянинг БМТдаги намояндаси Михаил Ульянов жума куни ўзининг Твиттер саҳифасида шундай ёзди: "Америка Эроннинг қурол-яроқлар бўйича санкциясини узайтириш учун БМТ Хавфсизлик Кенгашига аъзо мамлакатларга босим ўтказиш сиёсатини қзлламоқда."
