Вашингтон Форс кўрфазидаги араб иттифоқчиларини қурол билан таъминлашга ваъда бермоқда

АҚШ Давлат котиби Энтони Блинкен жума куни Саудия Арабистони ташқи ишлар вазири Файсал бин Фархон билан суҳбатида Вашингтоннинг Форс кўрфазидаги ҳамкорларини ҳарбий техника билан таъминлашда давом этишга ваъда берди. Блинкен Саудия Арабистондаги ҳамкасби билан суҳбатда Яманнинг БААга қарши сўнгги қаршилик ҳужумини қоралаб, Қўшма Штатлар Форс кўрфазидаги ҳамкорларига минтақадаги таҳдидларга қарши мудофаа қобилиятини яхшилашга ёрдам бериш мажбуриятини давом эттиришини айтди.

Блинкен АҚШнинг Форс кўрфазидаги араб ҳамкорларининг ҳарбий ва қурол-яроғларини оширишга ваъда берган бир пайтда, Саудия Арабистони коалицияси сўнгги кунларда Яманнинг тинч аҳоли обектлари ва мазлум халқига, хусусан, Яман пойтахти Сана ва Саада вилоятига қарши кенг кўламли ҳаво ҳужумларини бошлади. Бу ҳужумлар натижасида Яманда кўп сонли тинч аҳоли ҳалок бўлди ва яраланди.

Сешанба куни БААнинг Ямандаги жиноятларига жавобан Яман армияси ва халқ қўмиталари томонидан Абу-Дабига учувчисиз самолёт ва ракета зарбасидан сўнг Сана, Саудия томонидан Яманнинг Бандар ал-Ҳудайда ва Саада шаҳарларини тинимсиз бомбардимон қилиш бошланди. Саудия қирувчи самолётлари Яман пойтахти ва мамлакатнинг бошқа ҳудудларини ҳар куни бомбардимон қилмоқда.

Ушбу ғайриинсоний ҳужумлар Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг қатъий жавобига учради. Бирлашган Миллатлар Ташкилоти Бош котиби Антониу Гутерриш жума куни кечқурун баёнот бериб, Саудия коалициясининг Яманнинг Саада вилоятида қамоқхонага ҳужум қилиб яқинда содир этган жиноятини қоралади. “Яманнинг бошқа жойларида яна бир ҳаво ҳужуми қайд этилди, тинч аҳоли, жумладан, болалар ҳалок бўлди ва яраланди”, — деди у.

Жума куни эрталаб Саада вилоятидаги қамоқхонанинг портлаши Саудия коалициясининг Ямандаги энг қонли ҳужумларидан бири сифатида таърифланган, камида 177 киши ҳалок бўлган ва яраланган.

Айни пайтда Саудия коалициясининг Ямандаги қуруқлик, ҳаво ва денгиз қамали туфайли бу ерда гуманитар фалокатга юзага келган. Жаҳон банки яқинда ўз ҳисоботида озиқ-овқат хавфсизлиги нуқтаи назаридан дунёнинг энг заиф мамлакати бўлган Яманнинг 30 миллион аҳолисининг қарийб 70 фоизи очлик хавфи остида экани ҳақида огоҳлантирган эди.

Бундай ҳалокатли вазиятга қарамай, бошиданоқ инсон ҳуқуқлари бўйича даъволар билан чиққан Байден ҳукумати Яман қамалини тўхтатиш ва мазлум Яман халқига ёрдам кўрсатиш имкониятини яратиш учун Саудия Арабистони ва Амирликка босим ўтказиш учун амалда самарали чоралар кўрмади ва ҳатто икки давлатга қурол сотишни қайта тиклади. АҚШ президенти Жо Байден сайловолди кампанияси давомида Саудия Арабистонига қарши шиорлар айтди. У Яман урушини “стратегик фалокат” деб баҳолади ва бу АҚШнинг Саудия коалициясининг Ямандаги ҳужумини, жумладан, қурол-яроғ савдосини қўллаб-қувватлашига чек қўйишини айтди. Бироқ, Оқ уйни эгаллагач, у яна бир бор Саудия Арабистонини АҚШнинг яқин иттифоқчиси деб атади.

Вашингтон энди Саудия Арабистони ва БААга қурол сотишни тиклади. Масалан, 2021-йил ноябр ойида АҚШ Давлат департаменти Саудия Арабистонига 650 миллион долларлик “ҳаво-ҳаво” ракеталари ва тегишли жиҳозларни сотишга рози бўлди.

Вашингтоннинг Саудия Арабистонига қурол сотишини ҳимоя қилган АҚШ Миллий Хавфсизлик Кенгашининг Ғарбий Осиё ва Шимолий Африка бўйича координатори Бретт Макгурк “Ар-Риёд ўзини ҳимоя қилиш учун бу қуролларга муҳтож”, деди.

АҚШнинг янги қуролларини Саудия Арабистонига сотиш эса Байденнинг Ямандаги урушни тугатиш ва Саудия Арабистонига ҳужум қуроллари етказиб берилишининг олдини олиш ҳақидаги ваъдасига зиддир. Стокголм халқаро тинчлик тадқиқот институти маълумотларига кўра, АҚШ Саудия Арабистони ва Бирлашган Араб Амирликларига қурол экспорт қилишнинг энг йирик манбаи ҳисобланади.Ямандаги тинч аҳоли нишонларини нишонга олиш учун Америка қуролларидан фойдаланиш инсон ҳуқуқлари гуруҳлари томонидан ҳам танқидга учради. Энди АҚШ Давлат котибининг Вашингтоннинг Форс кўрфазидаги араб иттифоқчиларини қурол билан таъминлаш ҳақидаги янги ваъдаси билан Яманда ҳимоясиз аҳолини ўлдириш, Саудия коалицияси томонидан бу қашшоқ ва урушдан вайрон бўлган мамлакатни вайрон қилиш кучаяди.