Зеленскийнинг урушни Россияга кенгайтириш таҳдиди ва Москванинг реакцияси
-
Зеленскийнинг урушни Россияга кенгайтириш таҳдиди ва Москванинг реакцияси
Бу ҳақда Украина президенти Владимир Зеленский якшанба куни Москвадаги бизнес округига учувчисиз самолёт ҳужумидан сўнг айтди:Уруш Россияга, унинг стратегик марказлари ва ҳарбий базаларига яқинлашмоқда.
Украина президенти кундалик нутқида шундай деди:Аста-секин уруш Россия ҳудудига, унинг рамзий марказлари ва ҳарбий базаларига етиб боради ва бу муқаррар, табиий ва мутлақо адолатли жараёндир. Зеленский ўз мамлакатида уруш олиб бораётганини оқлаб, шундай деди: Украина кучайиб бормоқда.
Россия якшанба куни эрталаб Украина учувчисиз учоқлари кеча кечқурун Россия пойтахти Москвага ҳужум қилганини эълон қилди. Уч кун олдин Россия Мудофаа вазирлиги Киевнинг Москвадаги нишонларга тунда учувчисиз самолётлар ёрдамида уюштирган ҳаво ҳужумини қайтарганини ва бу ҳужум муваффақиятсизликка учраганини эълон қилган эди. Шу ой бошида Москва осмонида бешта Украина дрони уриб туширилган эди. Бир ҳафта олдин Москва мери иккита Украина дронининг ҳужуми ҳақида маълум қилганди, улар электрон уруш туфайли тўхтатилган ва охир-оқибат нотурар биноларга қулаган.
Украина дронларининг Россия пойтахти Москвага ҳужум қилиш тенденцияси кучайиб бораётгани Киев юқори амалдорларининг уруш кўламини Россияга, айниқса унинг стратегик сиёсий, иқтисодий ва ҳарбий ҳудудларига кенгайтиришга қарор қилганлигини кўрсатади. Албатта, ҳужумларнинг муҳим қисми Қрим ярим оролида, хусусан, Россиянинг асосий ерини бу минтақа билан боғлайдиган Қрим кўпригида ҳам содир бўлди. Украинанинг бу хуружлардан кўзлаган умумий мақсади, биринчи навбатда, бу мамлакат халқида террор уйғотиш ва уларга уруш таьмини бериш орқали Россияга қарши психологик уруш яратиш ва ниҳоят, Россия ичида сиёсий ва ижтимоий босим ҳосил қилиш ва урушнинг давом этишига мухолифатни кучайтиришдан иборат. Бундан ташқари, агар Ғарб давлатлари томонидан Украина каттароқ вайрон қилувчи кучга эга бўлган узоқ масофали ҳарбий техника билан жиҳозланган бўлса, масалан, узоқ масофали ўз жонига қасд қилиш дронлар, шунингдек, турли турдаги баллистик ва қанотли ракеталар билан жиҳозланган бўлса, Россияга кенг кўламли зарбалар берилишини кутиш мумкин.
Бу истиқбол ва ундан келиб чиқадиган жиддий таҳдидлар Москванинг кескин муносабатини келтириб чиқарди ва Россиянинг ядровий реакцияси эҳтимолини оширди.
Шу муносабат билан, якшанба куни Россия Хавфсизлик Кенгаши раиси ўринбосари Дмитрий Медведев Россиянинг ядро қуролидан фойдаланиш эҳтимоли ҳақида гапирди ва эълон қилди:Агар Украина кучлари НАТО кўмагида Россия ҳудудининг бир қисмини назоратга олса, биз ядро қуролидан фойдаланишга мажбур бўламиз ва бундай сценарийда Россия ўзининг ядровий доктринасидан чиқишга мажбур бўлишидан огоҳлантирди. Медведев ўз хабарида қўшимча қилди:Тасаввур қилинг-а, агар НАТО қўллаб-қувватлаган ҳужум муваффақиятли бўлса ва Россия ҳудудининг бир қисми нишонга олинган бўлса, биз Россия президентлиги қонунларига биноан ядро қуролидан фойдаланишга мажбурмиз.
Медведевнинг янги позицияси Россиянинг аввалги ядро сиёсати ўзгарганидан далолат беради. Аввалроқ, 2022-йил март ойи охирида Кремл матбуот котиби Дмитрий Песков Россия ядро қуролидан фақат унинг мавжудлиги таҳдид остида қолганда фойдаланишини маьлум қилганди. Аммо ҳозирда Россия президенти Владимир Путинга яқин амалдорлардан бири ҳисобланган Медведев Украина кучлари Ғарб кўмагида муваффақиятли ҳужум уюштирган ва Россиянинг бир қисмини қўлга киритган тақдирда Москва ядро қуролидан фойдаланишини аниқ таькидлади. Ўз ҳукумати нуқтаи назаридан, Россия ҳудуди энди 2014 йилда Россия ҳудудига қўшиб олинган Қрим каби ҳудудларни ўз ичига олади ёки ҳатто Украина ҳудудининг қўшиб олинган қисмлари, яъни Луганск, Донецк, Запороже ва Херсоннинг тўртта вилоятини ҳам қамраб олади. Бу Украинадаги уруш жараёнидаги жиддий воқеа сифатида баҳоланади ва Россия ва Украина ўртасидаги ядро уруши сценарийсини ва уни Россия ва НАТО ўртасидаги тўғридан-тўғри қарама-қаршиликка айлантиради.
