Илмий янгиликлар сари
Бугунги кунда давлатлар тараққиёти илм ва фаннинг ривожланишига боғлиқ. Илм-фандаги тадқиқотлар иқтисодий, ижтимоий, маданий, саноат ва сиёсий тараққиётга асос қӯяди. Илмий жиҳатдан тараққий этмаган давлат иқтисодий ва сиёсий суботга эришолмайди.
Бугунги кунда давлатлар тараққиёти илм ва фаннинг ривожланишига боғлиқ. Илм-фандаги тадқиқотлар иқтисодий, ижтимоий, маданий, саноат ва сиёсий тараққиётга асос қӯяди. Илмий жиҳатдан тараққий этмаган давлат иқтисодий ва сиёсий суботга эришолмайди.
Эрон қадимдан илм ва адаб маскани бӯлиб, агар унинг тарихига назар солсак, бу ерда табий, риёзиёт ва тиббиёт фанида буюк олимлар келиб чиққанига шоҳид бӯламииз. Бугунги кунда ҳам эронлик олимлари турли соҳадаги илмий янгиликарини кузатиш мумкин.
Бугунги кунда эронлик мутахассислар турли соҳада илмий муваффақиятларга қӯл топиб, тиббиёт соҳасида бир қатор дори-дармонларни ихтиро этишга ноил бӯлишган.
Бугунги кунла жаҳон бӯйлаб мутахассислар турли соҳаларда янги-янги илмий кашфиётларга ноил бӯлишган.
Америкалик олимлар чала туғилган қўзичоқларни сунъий бачадонда ўстиришнинг уддасидан чиқишди. Пластик сумкага ўхшаб кетадиган сунъий бачадон эмбрионнинг ҳимояланиши ва етилиши учун барча зарур воситаларга эга.
Олимлар кун келиб худди шу усул билан муддатидан аввал туғилган болаларга ҳам ёрдам беришга умид қилишмоқда.
Сунъий бачадонни Филадельфиядаги болалар касалхонаси олимлари яратишди. Уларнинг таъкидлашича, бу она қорнини босмайди, аммо муддатидан аввал туғилганларга ёрдам бера олади. Сунъий бачадоннинг ичида табиий бачадондагига ўхшаш суюқлик бор. Унинг ичидаги қўзичоқ йўлдош орқали кислород ва озиқ моддаларини ололмайди, шунинг учун унинг киндиги махсус аппаратга уланган бўлади.
Сунъий бачадонни яратишдан асосий мақсад ҳомиланинг бронх-ўпка тизими ривожланишига кўмаклашишдир.
Айни пайтда шифокорлар 23 ҳафталик ёки ундан ортиқ муддатда туғилган чақалоқларга ёрдам кўрсата олиши мумкин. Бундай чақалоқларни махсус инкубаторга қўйиб, ўпкани суъний равишда ишлатадиган аппаратга улашади. 23 ҳафтадан олдин туғилган чақалоқларнинг яшаб кетиши жуда қийин. 23 ҳафталик бўлиб туғилган чақалоқнинг яшаб кетиш эҳтимоли 15 фоизга, 24 ҳафталикники 55 фоизга, 25 ҳафталикники эса 80 фоизга тенг.
Тадқиқотда физиологик ривожланиши 23 ҳафталик ҳомиланинг ривожланишига тенг бўлган қўзичоқлар сунъий бачадонда яхши етилгани аниқланди. 28 кундан кейин бу қўзичоқлар “туғилди” ва мустақил нафас ола бошлади.
Қадрли тингловчилар! Сиз муқаддас Машҳад шаҳридан эфирга узатилаётган Эрон ислом Жумҳуриятининг ӯзбек тилидаги халқаро радиосидан “илмий янгиликлар сари” туркум эшиттириши навбатдаги сонини тинглаяпсиз. Радиомизнинг интернет сайти Pars Today.com/uz орқали хоҳлаган пайтда эшиттиришнинг матнини ӯқиш ва садосини тинглаш имконига эгасиз. Радиомизнинг электрон манзили uzbek@Pars Today .om
Қўзичоқларнинг бир қисмини ўлдиришга тўғри келди, чунки уларнинг мия ва ички аъзолари ҳолатини ўрганиш керак эди. Қолганлари эса яшаб кетди ва сунъий озиқлантирилди.
Энди олимлар яна бир нечта масалаларни ҳал қилишлари керак, масалан, бачадон ичи инфекциясининг олдини олиш ва эмбрионни гормонлар билан етарли миқдорда таъминлаш.
Ҳайвонлар одамнинг календарига солиштирса 23-24 ҳафталарда дунёга келишди (ўпкаларнинг ривожланишини назарда тутса). Олимлар таъкидлашича, болани ўпкалари онасини ичида суюқлик билан тўлган бўлади. агар бола вақтидан олдинроқ туғилса, ҳаво билан нафас олишга мажбур. Сунъий бачадон бу масалани еча олади. ундан ташқари, контейнер ичи стерил.
Отнинг болалари қурулмада 4 ҳафта бўлишди. Олимлар таъкидлашмоқда - бу вақт системанинг ҳолати билан эмас, тажрибанинг протоколига боғлиқ эди. Бундай шароитда олимлар 6 та отнинг боласини ривожлантирди. Бундан кейин, ҳайвонларни ухлатишди улардаги нерв, нафас олиш, қон айланиш тизимларига сунъий ҳолатнинг таъсирини билиш учун.
Тиббий амалиётга сунъий бачадонлар таҳминан 10 йилдан кейин кириб келишлари мумкин.
