Муборак Қоф сураси 31-37 - ояти карималарининг шарҳи

Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан

Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.

Даставвал муборак Қоф сурасининг 31-32-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:

«وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِینَ غَیْرَ بَعِیدٍ»، «هذا ما تُوعَدُونَ لِکُلِّ أَوَّابٍ حَفِیظٍ»   

Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:

Бу сизга ваъда қилинган нарсадир. Ҳар бир сертавбага ва сақловчига. Бу сизга ваъда қилинган нарсадир. Ҳар бир сертавбага ва сақловчига.

Аввалги дастурда қайсарлик туфайли ишонмайдиган одамларнинг охири айтилган эди; Уларга нисбатан бу оятлар мўминларнинг яхши охир-оқибатига ишора қилиб, шундай дейилади: Қиёмат куни жаннат тақводор ва покизалар учун тайёрлаб қўйилган бўлиб, Аллоҳ таолонинг чексиз неъматларидан баҳраманд бўлишлари учун у уларга осон бўлади.

Бу буюк мукофот уларнинг дунёда илоҳий амрларга тақво қилишлари натижасидир, бу эса уларни Аллоҳга итоацизлик қилишдан сақлаган. Агар улар жаҳолат ва ғафлат туфайли хатога йўл қўйган бўлсалар, дарҳол орқага қайтиб, тавба қилардилар.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз: 

1. Мўмин ҳам худди кофир каби гуноҳдан холи эмас, лекин кофирдан фарқли равишда гуноҳ қилишда туриб олмайди, тўғри йўлдан қоқилиб қолса, пушаймон бўлади, тавба қилади, товон мавқеига келади.

2. Агар биз Аллоҳнинг ваъдаларига ишонсак, поклик ва тақво ва Аллоҳга қайтиш бизни жаннатга олиб боришига амин бўлишимиз мумкин.

Энди муборак Қоф сурасининг 33-35-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:

«مَنْ خَشِیَ الرَّحْمنَ بِالْغَیْبِ وَ جاءَ بِقَلْبٍ مُنِیبٍ»، «ادْخُلُوها بِسَلامٍ ذلِکَ یَوْمُ الْخُلُودِ»، «لَهُمْ ما یَشاؤُنَ فِیها وَ لَدَیْنا مَزِیدٌ»

Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:

Роҳмандан ғоибдан қўрққан ва саломат қалб ила келган кимсасага. Унга саломат бўлган ҳолда кирингиз. Бу мангулик кунидир» (дейилди). У ерда нима хоҳласалар, уларникидир. Ва ҳузуримизда зиёдаси бор.

Бу оятларда аввалги оятларни давом эттириб, шундай дейилади: Аллоҳга бўлган ҳақиқий иймоннинг аломати шуки, ёлғизликда ва Аллоҳдан бошқа ҳеч ким ҳозир бўлмаган ва кўрмайдиган жойда Аллоҳдан қўрқади ва гуноҳга қўл урмайди; Агар у гуноҳга қўл урса, дарҳол тавба қилиб, қайтиши керак. Бундай руҳ инсонни дўзахдан озод қилади ва жаннатга олиб киради ва у ерда абадий қилади.

Аллоҳ ризолиги учун дунёда хоҳлаган нарсасидан воз кечганлар учун; Аллоҳ жаннатда савоб беради ва айтади: Энди сиз хоҳлаган нарсангиз сизни рози қилиш учун мавжуд. Ундан ташқари Аллоҳ таоло сиз сўрашни билмаган неъматларни ҳам беради.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз: 

1. Мўминларнинг қалблари ихлос ва тавба қиладилар ва бу уларнинг нажот топишига сабабдир. Лекин кофир ва мунофиқларнинг қалблари касал бўлиб, жиноят ва гуноҳларини оқлайдилар/ шунинг учун улар нажот топмайдилар.

2. Гуноҳни бошқаларнинг кўз ўнгида, жамоат ва жамиятда тарк этиш иймон белгиси эмас, чунки бу қонундан қўрқиш ёки бошқаларни танқид қилиши ёки жанжал ва шармандалик туфайли бўлиши мумкин. Лекин биз яширинча Аллоҳ таолодан қўрқсак ва унинг аҳкомларига итоат қилсак, бу ҳақиқий имонни кўрсатади.

3. Жаннатийлар жаннатга киргач, улар махсус маросимлар ва салом билан кутиб олинади.

4. Жаннатда неъматлар олиш учун ҳеч қандай чеклов ва азоблар йўқ, жаннатдагиларга берилган энг яхши ваъдалардан бири неъматларнинг боқийлиги ва бузилмаслиги ҳақидаги хабардир.

5. Инсон чексиз талабларга эга мавжудотдир, шунинг учун Аллоҳ таоло уларга жаннатнинг орзу ва умидларидан ҳам кўпроқ нарсани беради.

Сўнгда муборак Қоф сурасининг 36 ва 37-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:

«وَ کَمْ أَهْلَکْنا قَبْلَهُمْ مِنْ قَرْنٍ هُمْ أَشَدُّ مِنْهُمْ بَطْشاً فَنَقَّبُوا فِی الْبِلادِ هَلْ مِنْ مَحِیصٍ»، «إِنَّ فِی ذلِکَ لَذِکْرى‏ لِمَنْ کانَ لَهُ قَلْبٌ أَوْ أَلْقَى السَّمْعَ وَ هُوَ شَهِیدٌ»

Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:

Улардан аввал, улардан кўра кучлироқ асрларнинг қанчасини ҳалок қилдик. «Қочадиган жой борми?» деб юртма-юрт кезиб чиқдилар. Албатта, бунда қалби борларга ва зеҳн билан қулоқ осганларга эслатма бордир.

Бу оятлар барча золимларга ўз куч-қудратини Аллоҳ таолонинг иродаси рўёбга чиқишига тўсиқ бўлиб, Аллоҳнинг қудрат чангалидан халос бўлишлари ҳақида ўйламасликлари учун огоҳлантиришдир. Тарих давомида ер юзининг кенг ҳудудларини эгаллаб, ҳукмронлик қилган, лекин Аллоҳ таолонинг қудратига бас келолмай, ҳалок бўлган кўплаб кучли ҳукмдорлар бўлган.

Олдинги халқлар тарихидан сабоқ олган кишилар тарихни ўрганиш орқали уларнинг хатти-ҳаракатлари таҳлил қилишлари, ҳалокат ва залолат сабабларини аниқлашлари табиийдир. Ёки ҳеч бўлмаганда тарихий воқеаларни таҳлил қилишда моҳир бўлганларни тингланг ва маслаҳат олинг ва куфр, зулм ва тажовузни тўхтатинг.

Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз: 

1. Ўтмишдаги буюк сивилизацияларнинг ҳалокат сабабларини билиш бугунги ва келажак авлодлар учун маёқ бўлиши керак.

2. Илоҳий урф-одатлардан бири халқлар ва қудратли, жанговар ва золим кимсаларни вайрон қилишдир.

3. Куч зулм ва бузғунчилик тўшаги бўлиб, исён ва туғён ва бошқаларга таъсир қилиш учун замин яратади, агар иймон кучи инсонни бошқаларга зулм ва зулм қилишдан сақламаса.

4. Ўтмиш тарихини ўрганишнинг ўзи етарли эмас, зарар келтирмаслик учун тарихий жараёнларни, уни тартибга солувчи қонуниятларни билиш зарур.

Ушбу дастурни якунлаш билан сиз азизларни буюк Аллоҳга ҳавола қиламиз ва сизларнинг фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр.