Pars Today

Ревмати касалликлари энг кенг тарқалган касалликлардан бири бўлиб, одамларнинг катта қисми унга чалинади. Бу касалликлар энг сурункали бўлиб, баъзи бирлари бутун умрлик касаллик ҳисобланади ва таъсир киши учун бир неча муаммоларга сабаб бўлади. Ўтган дастурда сизларни ушбу касаллик, унинг сабаблари ва аломатлари билан таништириб ўтдик. Ушбу бўлимда биз ревматизмни олдини олиш, даволаш ва яшаш шароитлари ҳақида маълумот беришга ҳаракат қиламиз.

Аввало, ревматизмни даволашни тушунтирамиз.

Кўпчилигимиз учун содир бўлиши мумкин бўлган савол - ревматизмни даволаш мумкинми? Даволанишга жавоб турли хил ревматик касалликларда фарқ қилади. Умуман олганда, реактив артрит каби баъзи ревматизмлар ўз-ўзидан пайдо бўлиши мумкин. Роматоид артрит каби баъзи ревматизмлар одатда умрбод бўлади ва ҳатто даволаниш йўли билан йўқ қилинмайди ва фақат назорат қилиниши мумкин. Шунинг учун, унга чалинган одам ҳар доим даволаниши керак. Масалан, полимаёлзия каби Ревматизмлар, чекланган даволаш қобилятига эга ва бир давр дорилар бўлиши мумкин кейин даволаш муваффақиятли бўлса бўлар, дориларни тўхтатиш мумкин. аксарият ревматик касалликлари баъзан оғирлашади ва баъзан енгиллашади. 

Ревматизмни даволаш учун тавсия этилган дориларга келсак, айтиш керакки ойлик пенициллин инъекциялари фақат ревматик иситманинг олдини олиш ва қайталанишида самаралидир. Шунинг учун, бу дори фойдаланиш ревматик касалликлар қолган жараёнларида таъсир қилмайди. Баъзи одамлар ҳам анти-ревматизм дори асорати ҳақида хавотирда. Айтиш керакки, деярли ҳар қандай мураккаб дорида акс таъсирлар мавжуд. Ҳар бир дори бир неча ва турли акс таъсирлар бўлиши мумкин. Лекин ҳар бир дорининг энг кенг тарқалган ва муҳим ён таъсири аниқ, керак бўлса, дорининг энг кенг тарқалган ва энг муҳим ён таъсири ҳақида шифокор сўрашингиз мумкин.

 Барча дорилар асоратлари бўлса-да, лекин шифокор маълум бир дорини сизга тавсия қилса, демак бу доридан фойдаланиш сизнинг фойдангизга, чунки  зарар бўлиши эҳтимоли камроқ бўлади. Муайян чора-тадбирлар билан муайян дори-дармонларни қабул қилиш асоратларни камайтиради. Агар керак бўлса, бу чора-тадбирлар шифокор томонидан тақдим этилади. Препаратни қабул қилгандан кейин бирон бир муаммо юзага келса, шифокорингиз билан маслаҳатлашинг. Дори асоратларини олдини олиш учун ревматизм билан оғриганларнинг кўпчилиги вақти-вақти билан лаборатор текширилиб турилиши лозим.

Ревматизм билан касалланган аксарият беморлар дори истеъмол қилишлари зарур. Албатта, препаратнинг тури, препаратнинг дозаси ва уни турли хил ревматизмларда ва ҳатто ревматизмнинг бир турида қўллаш муддати турли хил беморларда турлича. Ревматизмга қарши дориларнинг давомийлиги ҳам ревматизм турига ва даволанишга жавоб беришга боғлиқ. Роматоид артрит каби баъзи ревматик касалликларда бемор одатда узоқ муддатли ва баъзан умрбод дори-дармонларга муҳтож. Албатта, вақт ўтиши билан шифокор ташхиси орқали беморнинг дори-дармонларининг тури ва дозаси ўзгариши мумкин. Ревматик касалликларни даволаш учун ишлатиладиган энг муҳим дорилар, яллиғланишга қарши индометасинле, ибупрофен, селекоксиб  дорилар, Шунингдек, преднизолон, гидрокортизон, дексаметазон ва наркотик ўз ичига дорилар кортикостероид сифатида Препарат ва гидрокциклорокин ва бошқалар бўлиши керак. Гидрокциклорокин, метотрексат сулфасалазин, азатиоприн, циклофосфамид, циклоспорин, иммуноглобулин вена (ИВИГ) ва дорилар биологик, этанерcепт, бу касаллик учун буюрилган энг муҳим дори-дармонлардан ҳисобланади

Ревматик касалликлар, шу жумладан, турли касалликларни даволашда ўсимлик дори-дармонларидан фойдаланиш, аксарият жамиятларда кенг тарқалган.

Ўсимлик дорилари ҳам асоратлардан холи эмаслиги ва ревматик касалликларида бу дори қабул қилиш муносабати билан  акс таъсирлар вужудга келиши мумкинлигини туфайли, дорини қабул қилишдан олдин, шифокор билан маслаҳатлашиб ишонч ҳосил қилинг. Кўп касаллар ўсимлик дорилардан табиийлиги ва акс таъсири йўқлиги учун фойдаланишади. Бироқ ҳар бир табиий модда, албатта, асорациз дегани эмас. Ўсимликлардан тайёрланган дориларнинг энг муҳим ва жуда кенг тарқалган акс таъсири жигар яллиғланишини таъкидлаш лозим (гепатит). Баъзи ўсимлик дорилари бу муаммо яллиғланишни келтириб чиқариши мумкин бўлган қўрғошин ва кортикостероид каби баъзи бошқа моддаларни ўз ичига олади. Бу маҳсулотлар кўп паст стандартларга жавоб. Ревматик касалликлар бўйича ўсимлик дорилар таъсири билан боғлиқ бир неча тадқиқотлар мавжуд. Шуни таъкидлаш керакки, ревматик дориларнинг тўхтатилиши касалликнинг оловини келтириб чиқариши ва баъзан тузатиб бўлмайдиган асоратларга олиб келиши мумкин. Шунинг учун ревматик препаратларни тўхтатишдан қочиш тавсия этилади. Кортикостероид препаратларини тўсатдан тугатиш, жиддий аломатларни олиб келиши мумкин. Ревматизмга қарши препаратларнинг кўпчилигини бир неча ҳафтадан бир неча ойгача тўхтатилиши касаллик белгиларининг кучайишига олиб келади.

Ревматик касалликларни даволашда физиотерапиянинг роли ҳақида шуни айтиш керакки, агарчи  жисмоний терапия, ревматик касалликларни даволашда асосий дастурдан эмас, лекин бу касалликни даволаш жараёнида ва касалликнинг асоратларини камайтиришда самарали. Физиотерапевт сизга керакли машқларни ўргатади ва бўғимларнинг ҳаракат доирасини оширишга ўргатади. Сизнинг мушакларингиз кучли бўлиши жуда муҳимдир. Ҳаракацизлик натижасида мушаклар заифлашади ва улар яна кучли қилиш муаммо ва кўп вақт олади. Одатда ревматик касалликларда дастлабки йилларида жарроҳлик учун ҳеч қандай эҳтиёж бор. Лекин касаллик бошланганидан кейин беморлар бир қатор қўшма алмаштириш учун эҳтиёж бор бўлиши мумкин. Ревматик касалликлар турли аъзоларга таъсир қилиши мумкин, деб ҳисобга олиб, баъзан улар бу органларни операция қилиш лозим бўлиши мумкин. 

 Никоҳга барча ревматик беморларда тўсиқ эмас, лекин фарзанд учун шифокор билан маслаҳатлашиб ишонч ҳосил қилинг.  Шифокор дорини ўзгартириши ёки тўхтатиши мумкин, чунки ҳомиладорлик пайтида, ревматизм билан бор киши, уларнинг шифокор биринчи фурсатда билиш керак. Баъзи ревматизмларда, ҳомила тушиш эҳтимоли, эрта туғилиш ва хомила ривожланиш камайиши ва ҳомиладорлик даврида касалликни кучайтириши мумкин. Баъзи дорилар ҳам лактация даврида тақиқланади, шунинг учун сиз бу борада шифокор билан маслаҳатлашишингиз керак.

Қуйида биз ревматик касалликларда аломатларни кучайтирадиган омилларни эслатиб ўтамиз.. Бемор фойдаланадиган дориларни камайтириш ёки тўхтатиш ревматик касалликларда симптомларни кучайтириши мумкин. Яллиғланишга қарши дорилар ва кортикостероидларни тўхтатиш одатда симптомларнинг кучайишига олиб келади. Агар клорокин, ҳидрокциклорокин, сулфасалазин, метотрексат ва дори қолган тўхтатиш бўлса, Бир неча ҳафтадан сўнг, касаллик аломатларини  кучайиши мумкин. Ҳар қандай жисмоний ва психологик стресс, инфекциялари, баъзи дорилар истеъмол, айниқса лупос касаллигида, қуёш нурида узоқ қолиш касаллик аломатларини зўрайтиради. Баъзан ревматик касалликлар ўз-ўзидан пайдо бўлади. Ревматик касалликлар одамларга олиб келадиган муаммоларни ҳисобга олсак, бу савол бизга ревматик касалликларнинг олдини олиш мумкинми деган савол туғилиши мумкин. Бу саволга жавоб бериш учун муҳим ревматик касалликларни икки тоифага бўлиш мумкин. Биринчидан, ревматик иситма ва артрит каби ревматизмлар инфекциядан кейинги реакциядан келиб чиқади. Ушбу гуруҳда инфекциянинг олдини олиш ва инфекцияни юқтиришдан кейин эрта даволаш билан ушбу касалликларнинг олдини олиш мумкин. Иккинчи гуруҳ, аниқ сабаб  маълум эмас ревматик касалликлар, лекин айтиш керакки, бир неча омиллар камайтириш ёки

уларнинг юзага эҳтимолини ошириши мумкин. Сиз учун тавсия этиладиган чора-тадбирлар бу касалликларни сезиларли даражада камайтирмаслиги мумкин, аммо уларга чалинишнинг мумкин қадар камайтиради.  Кучли стрессдан сақланиш ва тинч ва бахтли ва қувноқ ва қийинчилик ҳоли ҳаётни таъминлаш, ҳайвон ёғлари ва тўйинган ёғлар, денгиз маҳсулотлари истеъмол қилиш, мева ва сабзавотлар истеъмол қилиш, тўғри парҳез риоя қилиш,  бу касаллик юзага келишини олдини олиш мумкин.

Машқлар ревматик касалликларни даволашда самарали рол ўйнайди. Унинг касаллиги ва таъсири бўғимларга муносиб равишда, ҳар бир бемор учун бу борада фойдали маслаҳат берилиши керак. Шуни таъкидлаш керакки, ревматик беморларда машқлар билан даволашда тўғри принципларга амал қилиши керак.

 Юқорида айтиб ўтганимиздек, ревматик касалликларда симптомларнинг ривожланиши ва кучайишининг сабабларидан бири асабий стрессдир. Тадқиқотларда енгиллик роли, ибодат, Худога ишониш ва қисман кечириш, келажакка умид, тўқималарнинг тикланишига ёрдам бериши исботланган. 

Ревматизмга эга бўлган киши яхши ҳаёт ва бахтга эга бўлиши мумкин. Соғлиқни сақлаш нисбий тушунча ва жамиятда одамлар катта сони касаллик камида бир турини азоб чекади. Шундай қилиб, сиз касалликдан азоб чекаётган ягона инсон эмассиз. Одамларнинг 17% дан ортиғи ревматизм касалликларга чалинади. Одамлар муаммолар билан шуғулланиш, касалликлар, шу жумладан, фарқ қилади. Шундай қилиб, баъзилар ҳақиқатни тан олиб, шифокор тавсиясига амал қиладилар ва шу билан бирга нормал ҳаётни давом эттириб, ҳаётдан баҳраманд бўладилар. Бошқалар эса Хасталикларидан кейин ўзини тақдир қурбони деб ўйлайдилар, дунёнинг охирига келди деб ҳисоблаб, ўзлари ва оилалари учун ҳаётни аччиқ қиладилар. Қувонч ва бахт ҳисси ички туйғу бўлиб, сизнинг талқинингиз ва турли хил ташқи воқеаларни идрок этишингизга боғлиқ. Аслида, сиз ўзингиздан истамасангиз, ҳеч нарса сизни хафа қила олмайди. Бир воқеа икки шахсда иккита зиддиятли ҳиссиётга олиб келиши мумкин. Улардан бири бу ҳодисани ўсиш ва эволюция учун имконият деб билади, иккинчиси эса уни фалокат деб ҳисоблайди. сиз ҳам аҳволни тан олиб, тўғри даволаниб, бир вақтнинг ўзида  ўсиши ва эволюцияси учун имконият ва Худога кўпроқ яқинлик учун фойдаланишингиз мумкин.

• Ремотизм касалликлари (биринчи қисм)