"در نظام پیشین دلالان و گارسون‌ها با جعل مدرک، پست و مقام گرفتند"
-
مطیع الله خروتی کارشناس مسائل افغانستان و منطقه
کارشناس مسائل افغانستان یکی از علل شکست نظام جمهوریت را استفاده دولت‌ها از افراد بی‌صلاحیتی دانست که با جعل مدرک، خود را داکتر و پروفسور معرفی کردند و در جایگاه‌های مهم قرار گرفتند.
مطیع الله خروتی کارشناس مسائل افغانستان در مصاحبه با رادیو دری درباره علل اساسی شکست آمریکا و ناتو در افغانستان و نیز سقوط نظام جمهوریت، اولین علت این امر را مبارزه سرسختانه و خستگی ناپذیر "مجاهدین امارت اسلامی" با دست خالی و همکاری مردم افغانستان در تمام اطراف و اکناف کشور با آنان دانست.
وی یک علت اساسی دیگر را لابی‌گری برخی کارشناسان سیاسی در رسانه‌ها برای طالبان ارزیابی کرد و گفت: «قبلا در دوره حاکمیت حامد کرزی و اشرف غنی، میزگردهای سیاسی و بحث‌های سیاسی رادیوها و تلویزیون ها تمثیل دموکراسی شده بود و یک تعداد کارشناسان سیاسی هم در این برنامه‌ها مستقیما از تحریک طالبان حمایت می کردند که این موضوع هم به پیروزی طالبان کمک کرد.»
خروتی افزود: بیست سال تلفات بی هدف آمریکایی ها در افغانستان در حالی که نه القاعده ای وجود داشت، نه داعشی و نه تروریستی، بلکه افغان‌ها برای آزادی کشور خود از اشغال مبارزه می کردند اما آمریکایی ها مردم افغانستان را به نام و بهانه مبارزه با تروریسم بازداشت می کردند، خانه ها و قریه‌ها را بمباران می کردند و این هم سبب شکست آمریکا و ناتو شد.»
این کارشناس مسائل سیاسی، نبود مدیریت سالم در رهبری حکومت‌های کرزی و اشرف غنی را نیز از دیگر سبب‌های شکست جمهوریت خواند و گفت کسانی در راس دفاتر رؤسا، معین ها و ولسوالی ها مقرر شدند که در غرب "سگ‌شویی" می کردند، یا راننده تاکسی و گارسون هتل بودند و یا دکان‌های دلالی موتر و خانه داشتند. این ها با ترتیب اسناد جعلی خود را داکتر و پروفسور جازدند و پست های اساسی را اشغال کردند. آنها نه به فکر آبادی کشور، بلکه به فکر پولشویی بودند و اینکه چگونه ثروت کشور و سرمایه ها را به کشورهایی که فامیل هایشان در آنجا زندگی می کردند انتقال دهند.»
وی ناآگاهی آمریکا و ناتو از تاریخ، فرهنگ و عنعنات افغانستان را نیز از دلایل شکست متجاوزان خواند و افزود: «آنها از تجربه شکست انگلیس ها و روس ها در افغانستان پند نگرفتند. از شکست کسانی که پس از پیروزی مجاهدین، جنگ‌های تنظیمی را به راه انداختند و نیز از شکست برخی کشورهای همسایه که استخباراتشان در موضوع افغانستان ذی‌دخل بودند پند نگرفتند؛ کورکورانه تحت نام حادثه یازده سپتامبر به افغانستان حمله کردند و ناتو هم از آنها پیروی کرد و نتیجه هم این شد که پس از بیست سال، سرافکنده از افغانستان خارج شدند.»
خروتی همچنین درباره اینکه چرا نظام جمهوریت آنقدر ساده سقوط کرد گفت: «نظام جمهوری یک پلان (طرح) مشخص برای ادامه حیات سیاسی و نظامی و اقتصادی خود نداشت و به کمک‌ها و مشاورین و نظامیان خارجی متکی بود در نتیجه نتوانست استقلال خود را حفظ کند و هر مشکلی پیدا می کرد به سفارت های خارجی به خصوص سفارت آمریکا مراجعه می کرد. حتی برخی والی ها به جای این که برای حل مشکلات به دولت مرکزی مراجعه کنند به دنبال سناتورهای آمریکایی بودند و مشکلات را با سفارت آمریکا مطرح می کردند.»
این کارشناس مسائل افغانستان درباره چشم انداز روابط و سیاست خارجی حکومت طالبان نیز گفت: «هم اکنون می بینیم حکومت طالبان با اکثر کشورهای همسایه و برخی کشورهای مهم اقتصادی، تعامل را آغاز کرده و این ایجاد تعامل بیانگر آن است که ما پیرو یک سیاست خارجی خوب هستیم چنانکه بنا به اظهار وزارت خارجه ژاپن، تعامل حکومت طالبان مستقلانه است و با چین، با کشور دوست، ایران و با روسیه و دیگر کشورها تعامل موثر آغاز شده است.»
وی افزود: «مشکلات وجود دارد اما به حدی نیست که مسیرها و روش اصلی را تغییر دهد و خط مشی اختیار شده در قسمت سیاست خارجی، امیدوار کننده است.»
خروتی درباره دلیل خودداری کشورها از شناسایی رسمی حکومت طالبان گفت: «امروز امنیت در سراسر افغانستان تامین شده است و حاکمیت طالبان بر سیستم سیاسی، اقتصادی و نظامی کشور وجود دارد. این که کشورها حکومت طالبان را به رسمیت نمی شناسند، مشکل آن کشورها است زیرا بیست سال انسان افغانستانی را به نام تروریست بودن کشتند و زندانی کردند و خانه اش را سوزاندند و اکنون اگر افغانستان (طالبان) را به رسمیت بشناسند، ملت متبوعشان از آنها خواهد پرسید شما که طالبان را به رسمیت شناختید پس چرا بیست سال با آنان جنگیدید و آنها و سربازان خودی را به کشتن دادید؟»
وی افزود: «به همین دلیل غربی‌ها بسیار محتاطانه برخورد می کنند و نه خود حکومت طالبان را به رسمیت می شناسند و نه می گذارند که دیگران آنها را به رسمیت بشناسند.»
