Ռուսաստանը դեմ է ՀԳՀԾ-ի հարցով Եվրոպայի միակողմանի քայլերին
Չնայած Եվրամիության և եվրոպական եռյակի կազմի, ներառյալ՝ Գերմանիայի, Ֆրանսիայի և Բրիտանիայի խոստմնադրժությանը ՀԳՀԾ-ով ստանձնած պարտավորությունների կատարման հարցում, այժմ Եվրոպական եռյակը Իրանի կողմից ՀԳՀԾ-ով ստանձնած պարտավորությունները չկատարելու պատրվակով, կարևոր քայլ է ձեռնարկել միջազգային այս համաձայնագիրը քանդելու ուղղությամբ:
Երեքշաբթի օրը, Ի պատասխան վեճերի լուծման մեխանիզմի գործադրման վերաբերյալ եվրոպական երեք երկրների որոշման, Ռուսաստանի արտգործնախարարությունը հայտարարել է, որ Մոսկվան «անընդունելի» է համարում վեճերի լուծման մեխանիզմն ակտիվացնելու եվրոպական «եռյակի» որոշումը:
ՌԴ ԱԳ նախարարությունը հայտարարել է, որ Մոսկվան անընդունելի է համարում եվրոպական երկրների կողմից «ձգանի մեխանիզմի» գործարկումը: Ռուսատսանը չի ընդունում եվրոպական եռյակի որոշումը, քանի որ այն հակասում է ՀԳՀԾ-ի նպատակներին: Չնայած բոլոր թերություններին, ՀԳՀԾ-ն չի կորցրել իր արդյունավետությունը:
Այս մեխանիզմի ակտիվացումը կարող է հանգեցնել մի քանի ամիսների ընթացքում Իրանի դեմ միջազգային պատժամիջոցների վերականգնմանը: Ռուսաստանի տեսանկյունից, ստեղծված իրավիճակի հիմնական մեղավորը հանդիսացող եվրոպացիների այդ քայլը չի օգնի ոչ միայն ճգնաժամի լուծմանը, այլև կխորացնի ճգնաժամը: ՀԳՀԾ-ի վերաբերյալ Մոսկվայի տեսակետները մեծ մասամբ մոտ են Իրանին: Ռուսաստանը բազմիցս շեշտել է ՀԳՀԾ-ի պահպանման անհրաժեշտությունը և դրա կարևորությունը տարածաշրջանային ու միջազգային խաղաղության և անվտանգության համար և հավասարակշռության պահպանման անհրաժեշտությունը:
Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինն ասել է. «Իրանի հետ միջուկային գործարքը պետք է պահպանվի: Ռուսաստանն ու Գերմանիան ցանկանում են պահպանել ՀԳՀԾ-ն, իսկ եվրոպական երկրները պետք է աջակցեն Իրանին»: Պուտինը նաև կոչ է արել ակտիվացնել Իրանի հետ ֆինանսական փոխանակումների Instex մեխանիզմը:
Եվրոպացիները դատապարտել են ՀԳՀԾ-ով ստանձնած իր պարտավորությունները կրճատելու Իրանի հինգերորդ քայլը և Թեհրանին կոչ են արել ձեռնպահ մնալ այս գործընթացը շարունակելուց ու վերադառնալ նախկին դիրքին: Իրանն ընդունել է իր շահերի շրջանակում ՀԳՀԾ-ի գործադրումը: Սակայն արձագանքելով ԱՄՆ-ի հակաիրանական քայլերին և Եվրոպայի խոստմնազանցությանը, Իրանը հունվարի 5-ին հրապարակեց հաղորդագրություն, որով հայտնեց ՀԳՀԾ-ի պարտավորությունների կրճատման հինգերորդ քայլը մեկնարկելու մասին, որի համաձայն՝ Թեհրանն այլևս ոչ մի սահմանափակություն չի ունենալու միջուկային գործունեության ոլորտում:
Եվրոպական այս պարտավորությունները ներառում են մեղմացնել ԱՄՆ պատժամիջոցների բացասական ազդեցությունը և INSTEX- ի շրջանակում Իրանի հետ տնտեսական, առևտրային և նավթային հարաբերությունները շարունակելու մեխանիզմների ստեղծում: ԱՄՆ-ը արել է ամեն ինչ՝ ՀԳՀԾ-ն չեղարկելու համար:
ԱՄՆ պետդեպարտամենտի Իրանի աշխատանքային խմբի ղեկավար Բրայան Հուքը ողջունել է եվրոպական եռյակի այդ քայլը և Գերմանիային, Բրիտանիային ու Ֆրանսիային կոչ արել օգնել Վաշինգոնին՝ Իրանին մեկուսացնելու հարցում:
Փաստերը ցույց են տալիս, որ եվրոպական եռյակը, հատկապես՝ Բրիտանիան, այժմ գործում են Թրամփի հետ, ՀԳՀԾ-ի փլուզման ուղղությամբ:
