Հարավային Կովկասի մարտահրավերներին դիմակայել տնտեսական դիվանագիտության միջոցով
«Economy Online» տնտեսական վերլուծական կայքը իր հոդվածում գրել է. «Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում տեղի են ունեցել խորը զարգացումներ, որոնք ազդել են տարածաշրջանի ուժերի հավասարակշռության և աշխարհաքաղաքական հավասարումների վրա։
Այդ զարգացումների թվում են Երկրորդ Ղարաբաղյան պատերազմը, Թուրքիայի դերի աճը՝ հօգուտ Ադրբեջանի, սիոնիստական ռեժիմի ազդեցությունը և Զանգեզուրի միջանցքի ստեղծման վերաբերյալ շահարկումները»։
Այս գործոնները լրացուցիչ բարդություններ են ստեղծել տարածաշրջանում և պահանջում են ռազմավարական կառավարում։ Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը, որպես տարածաշրջանի գլխավոր խաղացողներից մեկը, պետք է օգտագործի տնտեսական դիվանագիտության կարողությունները՝ մարտահրավերներին դիմակայելու և ընդհանուր շահեր ստեղծելու համար։
Երկրորդ Ղարաբաղյան պատերազմը և Ադրբեջանի ռազմական հաղթանակը հիմնարար փոփոխություն ստեղծեցին տարածաշրջանի քաղաքական և անվտանգության հաշվարկներում։ Այս իրադարձությունը ոչ միայն փոխեց Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև ուժերի հավասարակշռությունը, այլև Թուրքիային ներկայացրեց որպես ազդեցիկ խաղացող Հարավային Կովկասում։ Արտաքին գործոնների, ինչպիսիք են սիոնիստական ռեժիմը և սալաֆի-ջիհադիստական ուժերի օգտագործումը Ղարաբաղյան պատերազմում, ավելի բարդացրեց այս հավասարումը։ Մյուս կողմից, Ռուսաստանի զգուշավոր արձագանքը այս զարգացումներին նոր հնարավորություններ և սպառնալիքներ է ստեղծել Իրանի համար։
Այս մարտահրավերները հաղթահարելու հիմնական լուծումներից մեկը տնտեսական դիվանագիտության կիրառումն է։ Իրանի և Ադրբեջանի միջև համատեղ ազատ գոտիների ստեղծումը կարող է նպաստել երկկողմ հարաբերությունների ամրապնդմանը և սպառնալիքները հնարավորությունների վերածելուն։ Այս ծրագիրը, որը մշակվել է փոխադարձ օգուտի և փոխշահավետության հավասարման սկզբունքների հիման վրա, ունի մի շարք առավելություններ։ Այս օգուտների թվում են Իրանի տարանցիկ առավելությունների ամրապնդումը, Զանգեզուրի միջանցքի վերաբերյալ չարաշահումների չեզոքացումը, առևտրի և ներդրումների ավելացումը, ինչպես նաև բարիդրացիական հարաբերությունների ամրապնդումը։
Համատեղ ազատ գոտիները կարող են օգնել Իրանին դեր խաղալ տարածաշրջանային աշխարհաքաղաքական համակարգերում, ինչպիսիք են Կովկասը, Արևելյան Միջերկրականը և Կենտրոնական Ասիան։ Չինաստան-Ղազախստան-Իրան-Թուրքիա միջանցքի խես նախագծերի իրականացումը կարող է նաև հանգեցնել Իրանի կարևոր տարանցիկ հանգույցի դառնալուն։ Այս մոտեցումը կարող է օգնել ստեղծել կայուն անվտանգություն և սպառնալիքները վերածել հնարավորությունների։ Հետևաբար, Իրանի իշխանությունները պետք է ձգտեն իրականացնել այս գաղափարը՝ տարածաշրջանում արդյունավետ դեր խաղալու համար։