Nov 29, 2023 15:48 Asia/Kabul
  • ایا ټولنیز رسنۍ رواني روغتیا ته زیان رسوي؟ نوې او حیرانوونکې څېړنه دلته ولولئ

داسې انګیرل کیږي چې د سمارټ فونونو او ټولنیزو رسنیو ایپونو په ګډون د انټرنیټ ډیر کاایا ټولنیز رسنۍ رواني روغتیا ته زیان رسوي؟ نوې او حیرانوونکې څېړنه دلته ولولئي روغتیا ته زیان رسوي، مخو دا نظر د اکسفورډ انټرنېټ انسټیټیوټ په یوه نوې څېړنه کې رد کړی دی.

دغه مرکز د نړۍ په کچه د افرادو ترمنځ د انټرنیټ کارولو او رواني روغتیا اغیزې څېړلي دي.

دغه څیړنه د 2005 څخه تر 2022 پورې د 168 هېوادونو څخه د 15 څخه تر 89 کلونو پورې د 2.4 میلیونه خلکو  رواني ډیټا د روغتیایي مرکزونو څخه تر لاسه او څېړلې ده.

د څېړنو موندنې ښيي لږ شواهد شتون لري چې د انټرنیټ ډیر کارول په رواني روغتیا منفي اغیزه لري.

څیړونکو وویل: "موږ د ټیکنالوژۍ او رواني روغتیا ستونزو ترمینځ د اړیکې موندلو لپاره ډیر کار وکړ ، مګر موږ دا سې څه ونه موندل چې ګوندې ټولنیزې رسنۍ کارول دې رواني روغتیا ته زیان رسوي."

څیړنې د 2000 څخه تر 2019 پورې په 200 هیوادونو کې د رواني روغتیا ستونزو لکه خپګان او اضطراب کچه هم څیړلې.

دا معلومات پدې موده کې د انټرنیټ کارولو نرخ سره پرتله شوي.

د څیړونکو په وینا، څیړنې د دې نظر ملاتړ کولو لپاره شواهد ندي موندلي چې انټرنیټ او ټیکنالوژي لکه سمارټ فونز د نړۍ په کچه د خلکو شخصیت یا رواني روغتیا ته زیان رسوي.

څیړونکو د ټیکنالوژۍ شرکتونو ته مشوره ورکړه چې د دوی د معلوماتو په اړه شفافیت ډاډمن کړي.

هغه وویل چې د انټرنېټ ټیکنالوژۍ د اغیزو په اړه څیړنې ډیرې نه دي ځکه چې شرکتونه هغه معلومات پټوي چې د کومې څیړنې لپاره اړین وي.

د دې څیړنې موندنو ته په پام سره، د ټولنیزو رسنیو شرکتونه له کلونو راهیسې د ځوان نسل د رواني روغتیا ستونزو لپاره تورن دي.

په 2021 کې یو راپور، د فیسبوک داخلي اسنادو په حواله، څرګنده کړه چې 32 سلنه نجونې چې انسټاګرام کاروي د دوی شخصیت د نورو سره پرتله کولو وروسته د کمولۍ احساس کوي.

د 2023 په اکتوبر کې ، د متحده ایالاتو ډیری ایالتونو د میټا په وړاندې دعوی کړې ، دغه شرکت په دې تورن دی چېد دې ټولنیز میډیا ایپس د ځوانانو رواني روغتیا ته زیان رسوي.

د دعوا د اسنادو له مخې، شرکت په قصدي ډول داسې ځانګړتیاوې ډیزاین کړي چې ځوانان د ټولنیزو رسنیو په بېلا بېلو برخو کې په کارونې روږدي کړي دي.

خو په ټوله کې د عقلي دلیل له مخې ویل شوي چې ټولنیزې رسنۍ باید د اړتیا په کچه وکارول شي، که د خوب د مخنیوي، وخت ضایعه کېدو، ملګرو او کورنۍ سره د جلا والي لامل کیږي، نور تر ټولو زیانموونکي بللی شو.

 

 

ټیګونه