مصاحبه با آقای وحید مژده  خبرنگار و تحلیلگر امور افغانستان

 انتخابات ریاست جمهوری ایران و مقایسه آن با انتخابات کشورهای دیگر

مصاحبه کننده : عاشق حسین طوری

س/

روز بیست و نهم ماه اردیبهشت، انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستا در ایران برگزار می شود .  در چهل سال گذشته که از پیروزی انقلاب اسلامی می گذرد تقریبا هر سال یک دوره از انتخابات در ایران برگزار شده و در شرایط خیلی  دشوار هم  برگزاری انتخابات در ایران  لغو نشده است  شما در مجموع این مساله را چگونه ارزیابی می کنید؟

پ/

من چند دفعه در زمان انتخابات در ایران بودم  و از نزدیک شرکت مردم در انتخابات و شور و شوق آنها را دیدم و واقعا خوشم آمد. البته ممکن است برخی از نواقص در این انتخابات باشد مثلا این که هر کس می تواند خود را برای انتخابات ریاست جمهوری کاندید کند که البته  در فیلتر شورای نگهبان کنترل می شود . این یک پروسه قانونی و دموکراتیک است و هر کس حق دارد که خود را کاندید کند و نمی توان از این امر  انتقاد کرد .

س/

شما به شورای نگبهان به عنوان یک فیلتر اشاره کردید اینجا سوال اینست که اگر فردی برای ریاست جمهوری و به اصطلاح به دست گرفتن امور مردم کاندید شود آیا مردم عادی می توانند صلاحیت وی را به درستی بررسی کنند و یا نه باید در این بررسی با آنها کمک شود و آیا این کمک  برخلاف اصول دموکراسی است ؟

پ/

به هیچ وجه ، شما ببنید در امریکا هم چنین فیلتر و میکانیسم وجود دارد  که حتی از رای مردم هم مهمتر است . مثلا در همین اتخابات گذشته که ترامپ برنده شد  خانم کلنتون در برابر وی بیشتر رای بدست آورده  بود ولی ترامپ در الکترال کالج بیشتر رای بدست آورد و این الکترال کالج را می توان با خبرگان مقایسه کرد که رای خبرگان نسبت به مردم از اهمیت بیشتری برخوردار است  وگرنه خانم کلنتون پیروز انتخابات بود . در گذشته هم این مساله تکرار شده است و حتی بوش هم به وسیله رای الکترال کالج  پیروز شد .

س/

در ایران شورای نگهبان در رای مردم دخالت نمی کند و نمی تواند بکند ، شورای نگهبان فقط قبل از انتخابات صلاحیت کاندیداها را بررسی می کند و افراد شایسته را به ملت معرفی می کند و ملت به هر کس رای داد شورای نگهبان آنرا می پذیرد؟

پ/

بله ، در هیچ نظام دموکراتیک  اینگونه نیست که هر چیز به حال خود رها شود و به  صوابدید مردم باشد ، منظور من این بود که حتی در امریکا هم برخی به سیستم انتخاباتی امریکا  اعتراض کرده و آنرا غیر دموکراتیک می دانند. منظور این بود که  هیچ کشوری وجود ندارد  که در آن یک فیلتر نباشد و هر کس بتواند به ریاست برد. البته در ایران سیستم اینگونه است که این افراد اول باید از فیلتربگذرد و در آن صورت مردم هرکس را که بخواهند رای می دهند. مساله دیگر اینکه دین ما می گوید که هر کس علم دارند و کسانی که علم ندارند برابر نیستند و در این فقط مختص به اسلام  نیست و در هر سیستم اینگونه است که عالمان با غیر عالمان برابر نیستند مثلا در هیچ کشور یک فرد معتاد و بی سواد برابر با دانشمند نیست اگرچه حقوق مدنی هر دو یکی است ولی در حقوق سیاسی فرق می کنند. قرآن می فرماید: هل یستوی الذین یعلمون و الذین لا یعلمون ، یعنی آیا کسانی که علم دارند و کسانی که علم ندارند برابرند؟ معلوم است که برابر نیستند . بنا بر این شورای نگهبان که این کار را انجام می دهد با توجه به همین دستور قرآن است که کسانی را که واقعا علم دارند  از دیگران جدا می کنند   یعنی کسانی که صلاحیت بدست آوردن رای مردم را دارند از کسانی که این صلاحیت را ندارند جدا می شوند.  این براساس قانون جمهوری اسلامی ایران است و این ضروری است .

س/

شما سیستم انتخاباتی ایران را با سیستم انتخاباتی منطقه و جهان و به ویژه امریکا چگونه ارزیابی می کنید ؟

پ/

ببنید ما در جهان سیستم های مختلف دموکراتیک داریم ولی اصل مشترک همه اینست که به رای مردم احترام گذاشته شود،  این در تئوری وجود دارد ولی اینکه درعمل اینگونه است یا نه ، زیاد محرز نیست. مثلا در امریکا شما ببنید تاکنون تمام روسای جمهور که در این کشور به قدرت رسیده اند کسانی هستند که میلونر و میلیاردر هستند و یا حمایت لابی های قدرتمند و نماینده  سرمایه داران  را داشته باشند . مثلا در امریکا این مساله خیلی مبرز است که کسی که با اسراییل موافق نباشد و به کمکهای امریکا به اسراییل متعهد نباشد و بگوید که من می خواهم امریکا برای امریکا باشد و نمی خواهیم که با اسراییل کمک کنیم چنین فردی به هیچ وجه به قدرت نمی رسد. این نشان می دهد که کسی که در امریکا رییس جمهور را انتخابا می کند لابی یهودی و اسراییلی است و به همین دلیل می بینیم که  در کمپین انتخابات ریاسته جمهوری امریکا مهمترین نکته اینست که اسراییل از یک کاندید حمایت کند و اگر حمایت نکند نامبرده کاندیدای ضعیف محسوب می شود . ولی در ایران فقط مردم ایران هستند و در نظامی که مردم حق دارند که نظر خود را اعلان کنند ،و در نتیجه آن عده ای به یک و عده ای به دیگر رای میدهند  و نکته مهم دیگر در انتخابات ایران شرکت و سهم زنان در انتخابات است . در تمام کشورهای غربی این تصور غالب است که در کشورهای اسلامی زنان از حقوق بشری و اجتماعی خود برخوردار نیستند ، اما در ایران شما ببنید که هم زنان و هم مردان در یک صف می ایستند و رای می دهند و به همین علت درصد شرکت زنان ایرانی در امور اجتماعی و سرنوشت ساز خود نسب به سایر کشورها خیلی بالاست و به همین دلیلست که  اینجا تبعیض وجود ندارد. در حالی که در خیلی از کشورها این گونه نیست و دربرخی از کشورها زنان حق رادی دادن مستقیم ندارند و به همین خاطر می کنند آنلاین رای بدهند  ولی در ایران در سرما و گرما حضور زنان در انتخابات همیشه بالا بوده اگر چه در کشورهای پیشرفته سعی می شود با فراهم کردن تسهیلات دادن رای آنلاین درصدی شرکت مردم در انتخابات را بالا ببرند ولی باز هم به درصدی ایران نمی رسد.

س/

پس غرب به ویژه امریکا چرا به انتخابات و دموکراسی ایران دیده خوبی ندارد ؟

پ/

اصلا دموکراسی غربی را نمی توان جدا ویا تفکیک کرد  و اگر یک کشور برخی  از معیارهای دموکراسی غرب را رعایت کند لازم نیست که غرب آن کشور را بعنوان کشور دموکراتیک بشناسد . غرب  یک پکیج  ( بسته ) دارد یعنی اگر کشوری می خواهد دموکراسی غربی را پیاده کند باید تمامی آنرا پیاده کند  تنها انتخابات نیست بلکه  اینها می گویند که مانند غرب باید زنان شما از آزادی کامل و غربی برخوردار باشد و یا دموکراسی لیبرال  باید داشته باشد . غرب می گوید که شما همه اینها را باید داشته باشید تا مورد اعتماد غرب باشید . اگر شما بگویید که ما انتخابات برگزار می  کنیم انتخاباتی که حق مردم است و مردم باید سرنوشت خود را تعیین کنند. غرب می گوید که تنها انتخابات کافی نیست بلکه دموکراسی شما باید تمام معیارهای غربی را داشته باشد یعنی حکومتهای شما باید براساس معیارهای ما باشد تا ما آنار بعنوان حکومتهای دموکراتیک بشناسیم  و اگر تمام اصول ما را رعایت نکیند مثلا لیبرال دموکراسی و حقوق به اصطلاح زنان و یا  اصول تجارت آزاد و استثمار و لابی های کشورهای غربی وغیره نباشند اگر گه انتخابات خیلی شفاف هم باشند غرب آن را بعنوان دموکراسی نمی شناسد .

س/

امریکا و غرب اگر خواهان آزادی مطلب دموکراتیک  در کشورهای دیگر به ویژه اسلامی هستند پس چرا از نظام عربستان که  تمام آزادی های غربی در آن سلب شده است چشم پوشی می کند و ترامپ علنا می گوید که هیچ کشور نمی تواند علیه عربستان اقدام کند چون امریکا در پشت آنست  نظر شما در این باره چیست ؟

پ/

ببنید من قبلا هم گفتم که دولت امریکا نماینده  سرمایه داران و افراد پولدار است و نمی تواند از مردم عادی نمایندگی کند . ما می دانیم که در نظام سرمایه داری  این سرمایه داران اند که در راس امورند و این سرمایه داران با سرمایه داران سایر جهان روابط خاص دارد  و این روابط تجارتی و پولی است و کشورهایی که حافظ سرمایه و تجارت و پول امریکاست امریکا هیچ گاه آن را زیر فشار قرار نمی دهد  مثلا عربستان سعودی  بزرگترین خریدار سلاحهایی امریکاییست و قدرت در امریکا در دست سرمایه داران و کارخانه داران سلاح می باشد  و اگر آنها بگویند که ما نمی خواهیم با عربستان روابط خوبی داشته باشیم  پر واضح است که عربستان از آن سلاح نمی خرد و از جای دیگر می خرد   همین علت یعنی فاکتور پول و تجارت مهمترین فاکتور روابط امریکا با کشورهای دیگر است . در زمان شاه ایران هم که مهمترین بازار غرب و امریکا بود و شاه از نظر اینها فرد ایده آلی بود ولی بعد از انقلاب اسلامی که امریکا و غرب بازار خود را در ایران از دست دادند اینها به ایران جفا کردند و تعزیرات اقتصادی وضع کردند و حتی  از قراردادهای خود با ایران هم عقب نشینی می کنند.

س/

شما در کشورهای دیگر اسلامی  استفاده و الگو گیری از انتخابات ایران را چگونه ارزیابی می کنید آیا امریکا  به کشورهای دیگر این اجازه را خواهد داد که از نظام انتخاباتی ایران استفاده کند ، اگر استفاده کنند چه تاثیراتی می تواند داشته باشد؟

پ/

تنها راه همینست و راه دیگری وجود ندارد ما یا باید  از اول فیلتر سازی کنیم و فقط به دو سه نفر اجازه بدهیم  که در انتخابات شرکت کنند و بقیه را زندانی کنیم چنانکه در مصر وغیره چنین نظام به اصطلاح دموکراتیک  وجود دارد و در کشورهای دیگر اسلامی هم فقط  یک یا چند خانواده هستند  که کاندید  می شوند و ادعا می شود که نود در صد از مردم به آنها رای دادند. این سیستمها کشورها را  ویران می کند و امروز در کشورهایی که جنگ و جدل وجود دارد به این خاطر است که مردم فکر می کنند در تعیین سرنوشت خود  سهیم نیستند  و نقش ندارند .  و در نتیجه آن خشونت روز بروز افزایش می یابد . این در حالیست که ایران یک  جزیره ثبات  است و دلیلش اینست که مردم از راه خود استفاده  می کنند و نمایندگان خود را به پارلمان می فرستند و فکر نمی کنند که اینجا نظامی حاکمست که  به خواسته های اینها توجه نمی کند. در  چنین شرایطی باید در سایر کشورها هم باید این نظام در نظر گرفته شود . ما در افغانستان می بینیم که بخاطر فشار غرب و امریکا کسی به قدرت می رسد که غرب آنرا بخواهد اگر شما خود را کاندید کنید  و بگویید که من مخالفت سلطه خارجی در افغانستان هستم بدون شک رای نخواهید آورد . الان که ما به انتخابات افغانستان نگاه می کنیم می بینیم که دو گروه با هم رقابت کردند و در آخر جان کری آمد و گفت هر دو خوبند و هر دو باید حکومت مشترک تشکیل دهند  این سیستم غلطست . امریکا این سیستم را فقط در کشورهای دیگر پیاده می کند و در کشور خود هیچ گاه این حرف را نمی پذیرد  مثلا  در مسله ترامپ و کلنتون  خیلی ها  گفتند که اگر الگوی حکومت وحدت ملی الگوی خوبی بود باید در امریکا هم ترامپ و خانم کلنتون  حکومت وحدت ملی تشکیل می دادند. بنا بر این  غربی ها و امریکا در کشور خود فقط به منافع  خود می اندیشد و در کشورهای دیگر دموکراسی را به سخره می گیرد .