Oct 18, 2023 12:32 Asia/Kabul
  • ویاړمنې میرمنې (۱۷)

میرمن زیبا له ماشومتوبه په دې ښه پوهیده چې یوازې یوه معجزه کولای شي د هغې خوبونه پوره کړي، خو هغې د یوې شیبې لپاره هم خپلې هڅې بندې نه کړې.

 

هغه افق ته دومره په هوډسره ګوري لکه هغه ځای  چې هغه پکې  ولاړه  ده د هغې ټوله دنیا ده. په هماغه د خښتو په زاړه  کور کې، چې وخت په وخت له خور د وزې د بچي  غږ غوږونو ته راځي، او د انګړ په کونج کې د تنورډوډۍ بوی ژوند بخښونکی دی . د کلي سادګۍ او د هغې د انجلۍ خوبونو ښکلا. په دې ساده ګنډل شوي بلوچي لباس کې او د هغه په ​​خبرو کې اخلاص او صداقت پټ دی.

همدغه ساده جملې د زیبا عزیزي د معرفي کولو لپاره کافي دي، چې د ملګرو ملتونو له مخې د نړۍ څلورمه غوره کلیواله میرمن ده . یوه ۳۸ کلنه میرمن چې د ایران په جنوب ختیځ کې د سیستان او بلوچستان ولایت د قصرقند ښار د «ګهجن» ولسوالۍ په عزیز آباد کلي کې زیږیدلې ده. دغه سرښندونکي استاده فرهنګي او هنري فعاليتونه د خپل کار چورلیز ګرځولي دي. دا له یوې خوا د کلیوالو نجونو د تعلیم او لارښوونې په کلیوالو سیمو کې د ماشومانو د ودونو او د دې ناسمو ودونو د مخنیوي، په ځینو ښوونځیو کې د زده کړو د اسانتیاوو د برابرولو او له بلې خوا په دې اړه د پوهاوي د کچې د لوړولو په برخه کې کار کوي. د کلیوالي لاسي صنایعو بیا راژوندي کول او د هغو میرمنو لپاره چې خورا کمزورې مالي کچې لري عاید تولیدول د ستنې کار زده کوي. له دې اصلي هنر سره د عصري هنرونو په یوځای کولو سره، هغه د "نورا" په نوم یو ځانګړی برانډ جوړ کړ. د عزیز اباد کلي لپاره دمیرمن عزیزي د ټولو بشردوستانه خدمتونو له جملې څخه د رواني او ټولنیزې بیارغونې لپاره د ښوونیز مرکز جوړول یو له مهمو کارونو دی. هغه ماشومان چې د "خان عالم" په مرکز کې یې د زده کړې فرصت نه درلود، تدریس وکړ او د دې سیمې ټولو هلکانو او نجونو ته یې په مساوي او مساوي توګه د زده کړې اسانتیاوې رامنځته کړې. د ویاړمنې میرمنې  په نننۍ خپرونه کې د دې فعالې میرمنې په اړه نور معلومات ترلاسه کوو.

 میرمن زیبا له ماشومتوبه په دې ښه پوهیده چې یوازې یوه معجزه کولای شي د هغې خوبونه پوره کړي، خو هغې د یوې شیبې لپاره هم خپلې هڅې بندې نه کړې. د هغې ځیر ذهن په هغو محدودیتونو او غیر لیکلو قواعدو کې ښکیل شو چې په سیمه کې د نجونو د پرمختګ مخه نیسي. دا چی لیدل یې يو هلک بې له کومې اندېښنې زده کړې کولې شی او ټولې نجونې په کم عمر کې د مېړه کور ته ولاړې شي او يا بې سواده پاتې شي. له همدې امله له ټولو ستونزو او کړاونو سره سره د خپلې کورنۍ په مخ کې یوازې د زده کړې لپاره د هغوی د رضایت د ترلاسه کولو لپاره ودریده  « ما باید زده کړه کړې وای او ټولو ته یې دا ثابته کړه چې نجونې هم د زده کړې حق لري. زمونږ په کلي کې نه ښوونځی و او نه هم د استادانو د شپې پاتې کېدو ځای.

خو یوې پیښې د میرمنې په ښکلي ژوند کې یوه کړکۍ یا شاید یو فرصت رامینځته کړ. یوه ورځ د لومړي ځل لپاره څو ښوونکي کلي ته راغلل چې د هغه کلي او شاوخوا کلیو ماشومانو ته درس ورکړي، خو دوی باید خپل کار چیرته کړې وای ؟ خبره د زیبا نيکه غوږونو ته رسېږي، چې د کلي سپين ږيره او د غوټو حل کوونکی ګڼل کېږي. نيکه د خپل کور مخې ته د درسونو لپاره يو زوړ کور چمتو کوي هرکله چې ما وليدل چې زمونږ د کور مخې ته يو ښوونځی دی، زه خپه وم. ما احساس وکړ چې هغه څه چې زه یې غواړم یوازې یو څو ګامه لرې دی، خوزه یې نه شم ترلاسه کولی. تر دې چې له زرو ستونزو سره سره مې د خپل نيکه نظر ترلاسه کړ چې زده کړې ته دوام ورکړي او د هغه په ​​مرسته مې خپله مور هم قانع کړه.

Image Caption

 

هغې  د مطالعې د سختو ورځو او کار کولو وروسته، وتوانید چې ډیپلوم ترلاسه کړي. هغه وايي: "کله چې ما خپله ډیپلوم ترلاسه کړ، زه نوره هم هیله منده شوم. ځکه چې ما ډیر ښه کار کړی و او کولی شم په اسانۍ سره مختلفو کلیو ته لاړه شم. ما له ځان سره ژمنه وکړه چې په محرومو سیمو کې د ټولو نجونو لپاره د زده کړې زمینه برابره کړم . دا ډیره ستونزمنه وه. په دې کلیو کې ډیروسړکونه نه درلودل، او مونږه په  بسونو او لاریو کې اوږده لاره وهله ترڅو کلي ته ورسیږو او د سواد زده کړې ټولګي بند نشي. "ډیری کلیوالي میرمنو او انجونو وکولای شول چې په دې ټولګیو کې لږ تر لږه سواد ترلاسه کړي." زیبا په هماغه کال د استادانو د روزنې پوهنتون ته شامله شوه، چې ډیپلوم یې ترلاسه کړ، خو له دې امله چې ناوخته  خبره شوه ، نوم لیکنه یې ونکړی شوه ، نو بیا یې هڅه وکړه او بل کال پوهنتون کې  ومنل شوه. خو پوهنتون ته تلل د هغې د سواد زده کړې په غورځنګ کې د فعالیدو مخه نه نیسي: "زما د خوځښت ټولګي د ډیری کلیوالو انجونو او میرمنو لپاره په ژوند کې د امید ځای و. او تل مې دا غوښتل چې له پوهنتون وروسته زده کړو ته ولاړه  شم او د سیمې د نجونو لپاره په تخصصي او علمي ډول دې زده کړو ته دوام ورکړم.

په کلي کې دمیرمن عزیزې درس یوازې د استاذۍ په کار پورې محدود نه دی. د استاذې  په توګه، هغه د کلي یوه  خدمتګاره هم ګرځي. هغه وايي: «زموږ کلیوالي سیمې هم بې برخې وې. له همدې امله مو د خیران له ډلې سره اړیکې درلودې او د همدغو فعالیتونو په لړ کې د امام علی (ع) له ټولنې سره اشنا شوم. او دا په ۱۳۹۶ کال کې د ایران د قصر قند ماڼۍ د جوړولو بنسټ شو. د دې کور په پرانېستلو سره مونږه  د ۲۸ ماشومانو لپاره چې له زده کړو بې برخې پاتې شوي د زده کړو زمینه برابره کړې شوه . هغه ماشومان چې ښوونځي ته اجذب شوي  وو په ټولګيو او حرفوي زده کړو کې ګډون کوي. ځکه چې د دوی ډیروپه ښوونځي کې د شاته پاتې کیدو بی وزلۍ  وه . له همدې امله، ما هڅه وکړه چې ماشومانو ته د اصلي مهارتونو په زده کولو سره د پیسو ګټلو فرصت برابر کړم. مونږ د ماشومانو لخوا تولید شوي محصولات د خلکو په کورونو کې پلورل او دې کار ماشومان او د دوی کورنۍ نورې  هم هڅولې او انګیزه یې زیاتیده .

د میرمن عزیزي د ژوند په ټیټه  هسکه لاره کې حتی واده هم د هغې د هیلو په لاره کې خنډ نه شي ګرځېدلی .زما د واده لومړی شرط دا و چې په دې کارونو کې زما خاوند زما سره یو ځای شی  "هغه فعالیتونه چې که ملګرتیا او خواخوږۍ نه وی  پایلې ته نه رسیږي." زیبا په خپل ښار کې د بې وزلۍ د ریښو د ایستلو لپاره هر څه کوي. هغه حتی د کار رامینځته کولو باندې  پیل کوي. هغه وايي نن په قصر قند کې شل کورنۍ د ګنډلوپه څانګه کې شخصی او موردي  فرمايشونو پر مټ د اړتيا وړ پيسې ګټي او په سرباز کې  هم شل کورنۍ زمونږ د شرکت د توليداتو په برخه کې فعاليت لري. زما لپاره له نیکو خلکو سره د ارتباط لاره خلاصه شوه. تراوسه پورې په دې سيمه کې څه دپاسه ٢٠٠ ښوونځي د مرستندويه موسسو په مرسته جوړ او ترميم شوي دي څو کتابتونونه جوړشوي دي . او د څښاک د اوبو د ستونزې د اواري لپاره  د اوبو د زیرمه کولو  څو ټبونه  جوړ شو،  اړمنې کورنۍ وپیژندل شوې او د سیمې په اوسیدونکو او زده کوونکو د خوراکي توکو بستې او سټیشنري وویشل شوې . تر ټولو مهمه دا چې سخت او توپیره ډک  نظرونه تر ډیره حده له منځه تللي دي او زما په کلي او شاوخوا کلیو کې ډیر ځوانان راتلونکي ته هیله من دي.

مېرمن زیبا عزیزي په ۲۰۱۸ کال کې د ملګرو ملتونو د ښځو د نړیوال بنسټ (WWSF) له خوا په کلي کې د څلورمې تخلیقي ښځې په توګه وټاکل شوه. دا انتخاب د دې سیمې په کلیو کې د کورنیو په ځانګړې توګه ښځو او نجونو ته د زده کړې او پوهاوي په برخه کې د هغې د پراخو هڅو له امله وشو. دغې ښځینه زیارکښې  ته د خلاقیت جایزه ورکړل شوه.

هغه وايي: زه تل په دې باور وم چې زه کولی شم د خپل عمر د نورو په پرتله بله لاره تعقیب کړم،خو کله چې زه په نړۍ کې څلورمه غوره شوې ښځه او لومړۍ ایرانۍ ښځه شوم، نو پوه شوم چې ما په یوه ستونزمنه لاره ګام اخیستی دی او زه د ټولو نجونو او هغوټولو ښځو په وړاندې مسولیت لرم چې د ایران په لیرې پرتو کلیو کې ژوند کوي. له دې وروسته په نورو هېوادونو کې د محرومو سیمو د ښځو او نجونو پر وړاندی مسوله یم . زما ډیر ملګري خوشحاله وو چې زما د شپې او ورځې سخت کار پای ته ورسید. زه هم خوښه یم چې د عزیز اباد کلي او قصر قند ښار د خلکو حوصلې دوه چنده شوي او د دې سیمې په ځوانانو کې د هڅو روحیه ژوندۍ شوې ده.

د لاسي صنایعو په برخه کې فعالیت اوس هم یو له هغو کارونو دی چې نه یوازې کورني پیرودونکي لري بلکې په نړیوالو بازارونو کې هم ډیر  دلچسپۍ لرونکي  لري. د ستنې کار یو له دغو لاسي صنایعو دی چې له پامه غورځول شوی و، خو په تېرو دوو کلونو کې د مېرمن "عزیزي" په شپه ورځ  هلو ځلو سره نوی ژوندپوه شوی دی. هغه پخپله په دې اړه وايي: ګنډل یو هنر و چې زه په کې فعاله وم او په ځوانۍ کې په ځانګړې توګه په اوړي کې په دې کار بوخته وم. د پوهنتون له فارغېدو وروسته مې له ځانه سره وويل، چې ولې دې هنر ته ډېر نه کتل کېږي؟ هغه هنر چې ما او زموږ د کلي خلک ورسره بلد دي او د نورو ځایونو خلک ورسره بلد نه دي. له نېکه مرغه څه وخت وروسته  ما یو شمیر نیکی کونکي خلک  ولیدل چې زما وړاندیز یې ومنه چې د کلیو میرمنې په کار ګمارل شي او د ستنې کار کولو هنر ته وده ورکړي. البته، د ښو محصلینو یوې ډلې هم په سیستان او بلوچستان کې دحصیری  صنعت ته د ودې ورکولو لپاره زما ډیر ملاتړ وکړ. اوس مهال له 30 زیاتې میرمنې زمونږ سره په دوامداره توګه کار کوي. زما په کلي کې شاوخوا شل کسان په ګډه کار کوي. په دې معنی  چې شاوخوا ۵۱ ښځې له دې کار او معاش سره ډوډۍ ګټي.

زیبا عزیزي یوه له هغو زرګونو ایراني میرمنو ده، چې په خپلو هڅو او زیار سره یې د کلیوالو په زړونو کې د هیلو او ژوند افقونه روښانه کړل.

پای

 

ټیګونه