Lajmërimet kur’anore (2) (speciale për Ramazanin)

Përshëndetje miq të nderuar. Jemi pranë jush me edicionin e radhës së programit “Lajmërimet kur’anore”.

Në edicionin e kaluar thamë se Kur’ani i shenjtë siç thotë vetë, është libër i udhëzimit dhe shpëtimit, për ta vendosur njeriun në rrugën e udhëzimit, ka lajmërime dhe premtime të bërë nga ana e Zotit të madhëruar dhe besimtarët i fton për kryerjen e tyre. Në këto lajmërime u është kërkuar njerëzve që tu qëndrojnë besnikë bindjeve racionale dhe të mençura, në mënyrë që të mund të kenë një jetë të pastër në të cilën të shkëlqejnë virtytet dhe fisnikëritë morale, shoqërore, kulturore, politike dhe ekonomike.

Parimisht një prej qëllimeve të shpalljes së Kur’anit të shenjtë, është shpëtimi i njerëzve nga errësira e injorancës, nga idhujtaria dhe mosbesimi dhe nga të gjitha antivlerat që e çojnë njeriun dhe shoqërinë njerëzore drejt devijimit dhe humnerës. Profetët e Zotit janë dërguar që ta udhëzojnë njeriun drejt botës së ndriçuar me anë të diturisë, vetëdijes, besimit në një Zot dhe drejt të gjitha vlerave të mirëfillta të cilat krijojnë rrethanat dhe kushtet e duhura për lumturinë e jetës materiale dhe shpirtërore të njeriut. Kur’ani i shenjtë duke iu drejtuar Profetit të nderuar të Islamit, Hazretit Muhamed s.a.v.s., thotë: “Të kemi dërguar ty këtë libër në mënyrë të gjithnjë njerëzit t’i nxjerr nga errësira me vullnetin dhe urdhrin e Zotit dhe t’i udhëzosh ata drejt dritës dhe të ecin drejt Atij që është i pamposhtur dhe i lartësuar”. (Ibrahim, ajeti 1).

Në kulturën e Kur’anit të shenjtë, njeriu është një qenie që edhe aftësi për të arritur në shkallën më të lartë të përkryerjes dhe ta vendos botën nën kontrollin e vet edhe aftësi për të rënë në nivelin më të ulët të dekadencës dhe degjenerimit njerëzor. Pra, është vetë njeriu ai i cili e cakton fatin e vet përfundimtar. Kur’ani i shenjtë e ka prezantuar njeriun si mëkëmbës të Zotit mbi tokë. Në ajetin 165 të sures En’am në Kur’anin e shenjtë thuhet: “

وَهُوَ الَّذِی جَعَلَکُمْ خَلاَئِفَ الأَرْضِ وَرَفَعَ بَعْضَکُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِّیَبْلُوَکُمْ فِی مَا آتَاکُمْ إِنَّ رَبَّکَ سَرِیعُ الْعِقَابِ وَإِنَّهُ لَغَفُورٌ رَّحِیمٌ

“Dhe Ai është i cili iu ka bërë juve mëkëmbës (dhe përfaqësues të vet) në tokë dhe disave u ka dhënë shkallë më të larta në krahasim me disa të tjerëve në mënyrë që t’u sprovojë juve me atë çfarë u ka vendos juve në dispozicion”.

Në bazë të kësaj, njeriu ka fituar një superioritet ndaj të gjitha krijesave të Zotit dhe gëzon një fisnikëri dhe dinjitet qenësor. Me rëndësi është kjo që njeriu në veten e vet ta perceptojë këtë veten e tij të vërtetë dhe këtë fisnikëri dhe dinjitet që gëzon. Me punë dhe përpjekje, ta ndërtojë dhe zhvillojë tokën kurse me zgjedhjen e vet, ta zgjedhë rrugën e lumturisë dhe mirësisë dhe të bëjë hapa të palëkundur drejt këqij qëllimi.

Zoti i madhëruar në ajetet 17 dhe 18 të sures Zumer në Kur’anin e shenjtë i lajmëron për shpërblime të mira njerëzit të cilët me mendimin e lirë e zgjedhin rrugën e udhëzimit dhe besimit, ndërsa thotë: “Lajmëro robërit e mi, ata të cilët dëgjojnë fjalët dhe i ndjekin fjalët më të mira prej tyre. Ata janë të cilët Zoti i madhëruar i ka udhëzuar dhe ata janë të mençur”.

Zoti i madhëruar në këtë ajet, në fillim i lajmëron robërit dhe i prezanton ata besimtarë të cilët dëgjojnë fjalët e të tjerëve pa marrë parasysh folësin e atyre fjalëve dhe me forcën e mendjes dhe arsyes, i zgjedhin më të mirat prej tyre. Ata në veprimet e tyre nuk bëjnë kurrfarë kokëfortësie dhe arrogance. Ata janë kërkues të së Zotit dhe të etur për të vërtetën. Në çdo vend që e gjejnë atë, e mirëpresin dhe e pranojnë atë me të gjithë qenien e vet.

Kur’ani i shenjtë në këtë ajet kur’anor kujton disa çështje të rëndësishme:

1. Kërkimi, kritika dhe shqyrtimi i fjalëve dhe zgjedhja e fjalëve më të mira, është një çështje e domosdoshme.
2. Fjalët që nuk kanë kurrfarë mirësie dhe vlere, nuk e meritojnë as të dëgjohen.
3. Njeriu posedon aftësinë për të analizuar mendimet dhe bindjet e ndryshme dhe për të dalluar, përcaktuar dhe zgjedhur më të mirat prej tyre.
4. Duhet shmangur nga çfarëdo lloj imitimi verbal në shkenca dhe njohuritë fetare dhe në perceptimin e të vërtetave.
5. Përfitimi nga udhëzimi i veçantë i Zotit varët nga përpjekja dhe puna e përshtatshme për të perceptuar të vërtetat.

Në këtë mënyrë Kur’ani i shenjtë i qorton ashpër injorantët e painformuar të cilët gjatë dëgjimit të mesazhit të së vërtetës mbyllin veshët me dorë dhe e mbulojnë kokën e vet për të mos dëgjuar të vërtetën. Gjithashtu në fjalët e Profetit Nuh a.s. i cili gjatë ankesës që bënte pranë Fronit Hyjnor për mosdëgjimin e popullit të vet, thuhet: “O Zot! Çdo herë kur i kam ftuar ata dhe jam lutur që t’i falësh ata, gishtërinjtë e vet i kanë futur në veshët e tyre dhe kanë mbuluar kokën me rrobat që kishin në trup, kanë insistuar të qëndrojnë në rrugën e tyre të humbur dhe kanë treguar shumë arrogancë të madhe”. (Sruja Nuh, ajeti 7).

Në kohën e Profetit të nderuar të Islamit, Hazretit Muhamed s.a.v.s. gjithashtu një grup i njerëzve për të mos u ndikuar nga mësimet tërheqëse të Kur’anit të shenjtë, gishtërinjtë i vendosnin në veshë në mënyrë që të mos dëgjojnë fjalën e vërtetë. Mirëpo duke marrë parasysh faktin se Hazreti Muhamed s.a.v.s. ka treguar një interesim shumë të madh për udhëzimin e atyre që ndiqnin rrugën e humbur dhe idhujtarët, vuante shumë nga devijimi i atyre që nuk dëgjonin të vërtetën. Ajeti 19 i sures Zumer të Kur’anit të shenjtë thotë se kjo botë është bota e lirisë dhe sprovës dhe secili njeri me zgjedhjen e vet, vendoset në rrugën e udhëzimit ose në rrugën e humbjes, prandaj solidarizohet me Hazretin Muhamed s.a.v.s. duke thënë: “Ti a mund ta shpëtosh atë person që urdhri për dënimin e tij është i prerë? Ti a mund ta kapës atë që është në zjarr dhe ta nxjerrësh nga zjarri?”.

Shkolla të ndryshme fetare ndalojnë ndjekësit e tyre nga leximi dhe analizimi i fjalëve të të tjerëve, sepse si pasojë e dobësisë së logjikës në të cilën janë zhytur, ato kanë frikë se mos do të ngadhënjejë logjika e të tjerëve dhe ato shkolla do të humbasin ndjekësit dhe pasuesit e tyre! Mirëpo ashtu siç thuhet në ajetet e sures Zumer, feja e pastër Islame në lidhje me këtë çështjeje, zbaton politikën e dyerve të hapura, ndërsa robër të vërtetë të Zotit i konsideron ata të cilët janë njerëz të kërkimit e hulumtimit dhe nuk kanë kurrfarë frike nga dëgjimi i fjalëve të të tjerëve dhe as nuk i dorëzohen përpara jetës së shfrenuar dhe as nuk pranojnë çfarëdo lloj dileme intriguese.  

Një shkollë që posedon logjikë të fuqishme kryesisht nuk ka kurrfarë arsye që të frikësohet nga fjalët e të tjerëve dhe nuk ka frikë as nga paraqitja e çështjeve të tyre, por frikë kanë ato shkolla të cilat vuajnë nga dobësia dhe mungesa e logjikës. Ky ajet njëkohësisht me këtë, ata të cilët pranojnë sy e vesh mbyllur çdo fjalë dhe nuk hulumtojnë dhe nuk shqyrtojnë as në masë të kafshëve në zgjedhjen e ushqimit, i konsideron jashtë radhës ose grupit të njerëzve të mendjes dhe atyre që janë udhëzuar. Këtë përshkrim e konsideron të merituar për ata të cilët as nuk bëhen robër të ekstremizmit duke u dorëzuar pa kurrfarë pyetje e kushte dhe as nuk bëhen robër të ekstremizmit tjetër e fanatizmit të injorancës. Në realitet, këto ajete kur’anore aludojnë në lirinë e mendimit të myslimanëve dhe në zgjedhjen e ty në lidhje me çështje të ndryshme. Njerëzit e mençur dhe racional në vend që të marrin qëndrime përball fjalës së vërtetë, e dëgjojnë atë me vëmendje dhe pasi që të kuptojnë të vërtetën, dorëzohen para të vërtetës. Kjo në vete është shenjë e mendjes dhe arsyes. Sipas Kur’anit të shenjtë, këto persona janë ata të cilët i ka udhëzuar Zoti i madhëruar dhe ata janë njerëz të mençur.

Mendja dhe arsyeja përbëjnë kapitalin më të rëndësishëm të njeriut për të dalluar të mirën dhe të keqen nga njëra-tjetra. Me forcën e mendjes dhe arsyes, njeriu mund të ngadhënjejë mbi fanatizmin dhe kokëfortësinë dhe mund ta lirojë të menduarin e vet nga kufizimi dhe bllokimi i bindjeve. Ata që kërkojnë Zotin dhe janë të etur për të vërtetën, ku do që ta gjejnë atë, në bazë të arsye dhe vetëdije, e mirëpresin atë dhe shuajnë etjen e vet nga burimi i saj i pastër i të vërtetës. Pra, këto janë shenja të një myslimani të vërtetë dhe të një besimtari që kërkon të vërtetën. Në realitet, robërit besimtarë të Zotit zgjedhin fjalën më të mirë nga të gjitha fjalët dhe e ndjekin atë fjalë. Thirrja në besimin e Zotit është thirrje në më të mirën dhe thirrja më e mirë në besimin e Zotit është thirrja e të Dërguarit të Zotit, prandaj ndjekja e fjalës më të mirë, do të thotë ndjekja e shpalljes hyjnore dhe e thirrjeve të Profetit të nderuar të Islamit s.a.v.s. dhe më e rëndësishme është veprimi sipas këtyre urdhrave dhe mësimeve hyjnore.

Imam Aliu (a.s.) duke shpjeguar shkallët e besimit, mosbesimit, idhujtarisë dhe të paktën e të shumtën e tyre, shpjegon edhe detyrat e secilës gjymtyrë të trupit. Detyrën e veshit e shpjegon në këtë mënyrë: “Detyrat e veshit janë dëgjimi i përmendjes së Zotit, dëgjimi i leximit të Kur’anit të shenjtë dhe mosdëgjimi i asaj e cila shkakton hidhërimin e Zotit, sepse Zoti i madhëruar thotë:

فَبَشِّرْ عِبادِ الَّذِینَ یَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِکَ الَّذِینَ هَداهُمُ اللهُ وَ أُولئِکَ هُمْ أُولُوا الْأَلْباب

“Lajmëro robërit e mi, ata të cilët dëgjojnë fjalët dhe i ndjekin fjalët më të mira prej tyre. Ata janë të cilët Zoti i madhëruar i ka udhëzuar dhe ata janë të mençur”.