910-ə hissə- Zuxrufi surə -11-15 şərifə ayəon

910-ə hissə

وَالَّذِی نَزَّلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً بِقَدَرٍ فَأَنْشَرْنَا بِهِ بَلْدَةً مَیْتًا کَذَلِکَ تُخْرَجُونَ ﴿١١﴾

Və əkəs ki, qıləy mıəyyənə ğədərədə ov saru vığandedə. çən, deçəy vositə mardə sərzəmin bəyji kardemone. şımə həm jıləvoni(ğəbonku) bə bi bekardey bəbiyon.

 وَالَّذِی خَلَقَ الأزْوَاجَ کُلَّهَا وَجَعَلَ لَکُمْ مِنَ الْفُلْکِ وَالأنْعَامِ مَا تَرْکَبُونَ ﴿١٢﴾

Və həmonə kəs ki, həmmə qitonış ofəyə və boşımə kəşti iyən çolınqə heyvononku mərkəbon ğərolış doe ki, bəvon suvar bıbənən.

Vəynə bərnomə oxonə ayəonədə bə təbyətədə bıə tohidi nışonəon işorə kardedəbe, ın ayəon çə bəhsi dəvomədə hamyedə: zəmin, beməyon iyən şımə qırd insonon jimon və həyot çı voşi nozil bıey girovədəy və əgər zəmini qıləy noxtədə voş nıvoy, ğəhəti iyən hışkəsori jıqo həmmə vıron dəbəqəte ki, insonon çı vəşyanəti iyən təşnətiku bəmardeyn.

İyo sıvol ıme ki, aya həşi bə dıyon iyən okeyanon dətıvey və ovi buxar bıey çı bəşəri dastədəy və ya aya insoni çı voşi nozil bıey prosesədə qıləy rolış heste? Həmçinin aya avəon təşkil bıey iyən kulok və vo qıniye ki, bə avəon bə hışkə sərzəminon səmt hərəkəti boyis beydə, çı bəşəri koy məhsule?

Hışkə zəminon ki, çı rəsəyon tumon ıştə dılədə punhon kardedən, de voşi voye bə hərəkət omeydən və çandə nev beməyon zəminiku sə rost kardedən. çı rəsəyon ruşd iyən perəsey və çandə nev vılon bə əməl omey və munbitə zəminon çı həmonə voşi bərəkətonkuye. çoko ki, mardə zəminon de voşi voye bəyji beydən. şımə həm çı maqi bədiqə bəyji bəbiyon. voşi voye iyən mardə zəminon bəyji bıey, çı Xıdovəndi oxoş nıbə elm iyən ğudrəti bəyon kardedə və hiç qıləy şəkki vırə ni ki, ğıyoməti ruj iyən bımyon sənibəton bəyji bıey imkon mevcude. həyğətədə, ım ıştən çı insonon bəyji bıey nımunəonkuye ki, Ğıroni ayəonədə bəy işorə bıə.

Ayəon dəvomədə bə zevciyyət iyən qit qıniye məsələ işorə kardedə. çandə nev bəyjiyə mevcudaton xılğət bə zevciyyəti ğanuni tabeye və çəvon jimoni dəvom çı zevciyyət iyən qit qıniyeku bəşıkrəy, ğərəz de İlahi irodə imkonış heste.

Bın ayəonədə həmçinin bə mərkəb iyən nıştəninə vəsiləon işorə kardedə ki, Xıdovəndi bo dıyo iyən hışki roonku dəvardeyro çı insoni ixtiyorədə ğərolış doə və ım həyğətədə Xıdovəndi bə bəşəri bıə lutf iyən nemətonku bə hisob omeydə.

Ğədimə zəmoniku dıyo roonku de kəşti vositə bo insonon iyən məhsulon həml kardey iyən kırneyro oko doey, çı mıxtəlifə camiyəon miyono rəvocış pəydu kardə. odəmi dığğəti cəlb kardə çi ıme ki, kəştiyon deştə qırd əzəmət iyən qonəti bə fizika məxsusə ğanuni əsos ovi dılədə eşedəni. beşək, hestemoni aləmi ım ğanuni ğərəz Xıdo cokəsi noəşni.

Holı hozırnə əsrədə həm çandə nev mərkəbon məxsusən bənə de surəti şıə avtomobil və ğatəri iyən ıştənəpəri bıə nəğliyyot vositəon çı bəşəri fəoliyyəton dayirəş hevuj kardə və çəy jimoni simaş əvəz kardə. ımon həmmə Xıdovəndi lutfonkuye. çıro ki, ım nəğliyyə vəsiləon həm de qıləy ğanuniku bəhrə bardey bə hərəkət omeydən ki, Xıdovəndi çı xılğəti dınyoədə ğərolış doə.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-hestemoni aləmi nizom bə qıləy mıəyyənə ğanunon tabeye ki, Xıdovəndi boçəy har qıləy əczo mıəyyən və təğdırış kardə.

2-Xıdovənd koon de səbəbon vositə əncom doydə. çoko ki, voşış bo zəmin iyən boçəy sakinon jimoni səbəbış ğərol doə.

3-de bəşəri dasti soxtə bıə çandə nev sənaye, de Xıdovəndi xılğəti dınyoədə ğərol doə qıləy ğanuniku oko doey, bəşəri fəğət həmonə ğanunış kəşf kardə və çəvonku bəhrəş bardə.

لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُوا نِعْمَةَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ ﴿١٣﴾

Ta çəvon peştono ğərol bıqəton. çən, bəvon suvar bıə zəmonədə ıştə pərvərdıqori neməti zikrkənən və bıvotənən: pok iyən mınəzzəhe əkəs ki, ım(mərkəbış) boəmə ramış karde və əgər jıqo bıənəbe, əmə ım ko kardey nıəznimon.

 وَإِنَّا إِلَى رَبِّنَا لَمُنْقَلِبُونَ ﴿١٤﴾

Və əmə hukmən bəştə pərvərdıqori səmt obəqardemon.

Navnə ayəon dəvomədə ki, bə bəşəri jimonədə kəşti iyən ço lınqə heyvonon roli işorə kardedəbe, ın ayəon hamyedə: havaxti bə mərkəbon suvar biyon, ısət çı bənə kəşti, təyyorə, avtomobil iyən ğatəron bıə sənaye və soxtə bıə mərkəbon bıbu və ya bənə asb iyən şaturi bıə kanə mərkəbon bıbu, çı viro beməkən ki, Xıdovəndi ım mərkəb ya vəsiləş boəmə mısəxxər iyən ramış kardə.

Şımə insonon Xıdovəndi mıxtəlifə əşyo iyən maddəonədə ğərol doə xısləton kəşf kardey və çəvonku bəhrə bardey, bənə kəşti, ıştənəpər iyən ğatari bıə nəğliyyoti vositəonon soxteyone və əvonon boştə ramon kardə. həmçinin Xıdovənd kali heyvononış boşmə insonon ram və təslimış kardə. deməkə ki, əvon cismi zumandəti nəzəku şıməsə vey zumand və cussəyinin və təbiiyi formədə əvon bəpe bəşmə tabe nıbon. ehanə Xıdovəndi lutf bıənəbe, şımə həmonə heyvonon ram kardey nıəzıniyon. həmonə Xıdo ki, qırd ımonış boşmə ramış kardə, çən, bəpe Əv pok iyən mınəzzəh zıney bıbu və əmə bəpe bəy təşəkkurkəmon.

Çın ayəon oxoyədə bə insoni bəştə pərvərdıqori səmt oqardemoni məsələ işorə kardedə. məbodə şımə bə həmonə ro pıyə mərkəbon suvar beyədə məğrur beydon və dınyo cəh-cəlol şıməni bə dast dənoydə. bəpe ha holədə axırəti dınyo bəştə yod dənoey bıbu. boçi ki, ziyodə fərdon deştə nıştə mərkəbon fəxr kardedən və ıştəni bəsə cokəsonsə barz hisob kardedən. həmçinin de bə mərkəbon suvar bıey iyən de həmonə nəğliyyoton vositə dınyo çın tərəfiku bə coqlə tərəfi hərəkət kardey, əməni bə coqlə dınyo intiğoli bəçəmə yod dənoydə. zira əmə nəhoyətən bə Xıdo səmt obəqardemon.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-maddi nemətonku bəhrə bardeyədə, Xıdo çı viro beməkəmon və çəy neməton şukri bə vırə bırosnəmon. de təsbih iyən Xıdovəndi tənzih zıney ıştə pərvərdıqori neməton şukri komilə surətədə bə vırə bırosnəmon.

2-Xıdovəndi mığobilədə ıştə ocizəti izhorkəmon.ım ıştən çı şukr kardey nımunəonkuye, nəyinki, bə məğrurəti və xudbinəti dıço bıbəmon.

3-dınyəvi səfəon zəmonədə axırəti səfə bəştə yod dənəmon ki, de maq iyən mardey bino beydə.

وَجَعَلُوا لَهُ مِنْ عِبَادِهِ جُزْءًا إِنَّ الإنْسَانَ لَکَفُورٌ مُبِینٌ ﴿١٥﴾

Və boəy çəy bandəon miyono(bənə fərzəndi) qıləy cuz ğərol doşone. beşək inson oşkoə kufrəkəy.

Pərvərdeqore-aləmi xalığəti iyən rububiyyətədə bıə tohidi nımunəon bəpeştə, ım ayə çı kali insonon şırkiku şikoyət kardedə və hamyedə: çokonəye ki, bəzi mışrikon qımon kardedən firiştəon çı Xıdo fərzəndonin və bənə co fərzəndon valideyniku qıləy cuze?

Xıdovənd cism ni ta qıləy cuzvış bıbu və ya ıştə cuzviku co bıey imkon hozzı bıbu. məlayikon həm bənə coqlə mevcudaton Xıdo məxloğin. əvon hestemoni aləmi xıdmətçiyon bə hisob omeydən, nəyinki, Xıdoku qıləy cuzv və fərzənd bıbu.

Çın ayəku omutedəmon:

1-torıxi dırozi Xıdo iyən çəy deçəy məxloği rabitə barədə ziyodə xorafaton bəyon bıə ki, ımon həmmə bəşəri çı peyğombəron jimon baxş kardə təlimon bəkəno noey iyən bexəbədoətiku nəşət seydə.

2-firiştəon Xıdo məxloğ iyən bəçəy əmron tabeyin. nəyinki, əvon çı Xıdo fərzənd ya Xıdo cinsikuon.

3-xorafi iyən şırkamizə bovəon bə Xıdoku bədiyəro mandey, rostə royku mınhərifəti iyən bə neməton kufr kardey boyis bəbe.