913-ə hissə- Zuxrufi surə -29-35 şərifə ayəon

913-ə hissə

بَلْ مَتَّعْتُ هَؤُلاءِ وَآبَاءَهُمْ حَتَّى جَاءَهُمُ الْحَقُّ وَرَسُولٌ مُبِینٌ ﴿٢٩﴾

Bəlkəm, bımon iyən bəçəvon pıon(çandə nev) nemətımon doe tayinki, həx iyən ruşinəkə Rəsul bəçəvon səmt ome.

 وَلَمَّا جَاءَهُمُ الْحَقُّ قَالُوا هَذَا سِحْرٌ وَإِنَّا بِهِ کَافِرُونَ ﴿٣٠﴾

Və çoko ki, həx bəçəvon soyax ome voteşone: ım coduye və əmə bəy kofirimon.

Xıdovəndi de məxloği bıə adət iyən sınnət huccəti təmom kardeye. de tosə qıləy zəmoni ki, həxə səxan bə milləti quş rəsəni, Xıdovənd hiçkəsiku sıvol-cəvob və istintoğ nibəkarde. Məkkə mışrikon həm çın ğaydəku mustəsno nıbin. Xıdovənde-Xalığ ərəbə ğovmi miyono çəvon ıştəniku peyğombəronış vıjniyəşe ki, ta əvon çəy sıxanon çok-çoki dərkkon və həxı bıfamon və sərəson. əmmo, bənə co əksər milləton çoko ki, həx bəçəvon soyəx ome, ziyodə dastəon deəy mıxolifət kradeşoe və həxı ğəbul kardey əvəzi bə həxı votəkəsi coduqər iyən sehrboz voteşone və boəy imon vardey hozzı nıbin. demiyən Xıdovənd ıştə maddi nemətonış ijən çəvonku nıbırniyeşe və bəvon mehlətış doe ta ğasbu əvon ıştə xəto və səhvə royku oqardon.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-Xıdo tərəfiku nozil bıə çi, həmməş həxe və əgər çəy mığobil noxtədə bəşər ıştəku qıləy ğanun pesoxto, botıle.harçənd milləti əksəriyyət əy ğəbulkon.

2-fərdon bə rifoh iyən sərvəti noyil bıey, çəvon həxəti dəlil ni. vey mumkine ım bo milləti imtovon kardero qıləy İlahi mehlət bıbu.

3-inson həxı famə zəmonədə huccət bəy təmom beydə və çəy bo həxıku viteyro vardə harcurnə bəhonə, çı kufr iyən bə həxı zidd bıə nışonə və əloməte.

وَقَالُوا لَوْلا نُزِّلَ هَذَا الْقُرْآنُ عَلَى رَجُلٍ مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظِیمٍ ﴿٣١﴾

Və voteşone: çıro ım Ğıron bə çın dılqə(Məkkə iyən Tayifi) şəhron yolə merdonku qıləyni nozil bıəni?

أَهُمْ یَقْسِمُونَ رَحْمَةَ رَبِّکَ نَحْنُ قَسَمْنَا بَیْنَهُمْ مَعِیشَتَهُمْ فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَرَفَعْنَا بَعْضَهُمْ فَوْقَ بَعْضٍ دَرَجَاتٍ لِیَتَّخِذَ بَعْضُهُمْ بَعْضًا سُخْرِیًّا وَرَحْمَةُ رَبِّکَ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ ﴿٣٢﴾

Aya əvon ıştə pərvərdıqori rəhməti təğsım kardedən? əmə çəvon məyişətımon dınyo jimonədə çəvon miyono təğsım kardemone və çəvonku kali qıləyni dərəcə cəhəto bəsə coqləynisə barz qətemone. ta çəvon bəzi qıləyni kali qıləyni bə xıdmət peqəton və ıştı pərvərdıqori rəhmət çəvon cəm kardə çiyonsə vey çoke.

In ayəon bə Məkkə mışrikon bəhonəonku qıləyni işorə kardedə ki, votedəbin: ehanə ğərol beki, çəmə miyono qıləy peyğombər vıjniyə bıbu, jəqoədə bəpe əv çı Məkkə iyən Tayifi şəhron yolə merdonku qıləyni bıbu, nəyinki, ikəs ki, hırdənəti zəmonədə yətim mandə və çəy ğəyyumti bəçəy yolə pı ehdə bıbu və dınyo mol iyən məğami cəhəto həm hiç qıləy çiş nıbu.

Əvon jıqo qımon kardedəbin ki, qıləy peyğombər bənə çəvon ğəbilə rəyisone ki, bəpe ğudrət, sərvət iyən iştimoyi cəhəto həm qıləy məşhurə şəxs iyən barzə məğami soyb bıbu və çəy ğəbilə əhl həm həmmə bəpe bəy muti iyən pemandon. qıləy holədə ki, bo nıbuvvəti məğami ğəbul kardeyro çə kəsi ləyoğətış heste ki, bə insoni kəmoli rəsə bıbu və çokə əxloğ, sıxan iyən rəftori soyb bıbu. ikəs ki, bənə aqahəti, kəromət iyən şucoəti xısləton soyb bıbu və çı məzlum iyən fəğırə odəmon dard və kəşə əzobonku aqah bıbu. torıxi dırozi həmmə peyğombəron jıləvoni bıən.

Ayəon dəvomədə hamyedə: bəqəm nıbuvvəti ixtiyor milləti dastədəy ki, bo hakəsi piyeşone Xıdovənd həm ım məğami bəy bədoe və əvon nıpyişone Xıdo həm ım məsuliyyəti bəçəy ehdə nibənoe? Xıdovənd ıştə bandəon botıniku xəbədoe və həmmə kəsisə vey çok zıneydə ki, kom şəxsi bo məsuliyyəti ğəbul kardero ləyoğətış heste və kom kəsi nişe.

Dınyəvi koonədə həm çı milləti miyono tafuton bəçəş çiyedə, ımon bə həm bə İlahi hikməti əsose. həyğətədə ehanə həmmə millət huş, istedod iyən cismi iyən rufi ğudrəti cəhəto i səviyyədə bıəbin, camiyə koon nizom byənde əqıni. Xıdovənd insononış cismi iyən fiki cəhəton farğin ofəyəşe ta hakəs bə qıləy ko həvəs və ğudrətış bıbu və bə zəminədə bə cokəson xıdmətko və cokəson həm çəy ehtiyocon bərtərəfkon. boçi ki, jimoni idorə ğərəz mıtoğobil iyən dı tərəfinə xıdmət və koməkon co hiçcurnə mumkin ni.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-milləti veyni nəzdədə yolyəti de sərvət, ğudrət iyən şehrəti bəicoye. qıləy holədə ki, Xıdovəndi palu çımon hiç qıləy erjışon ni.

2-maddi iyən mənəvi neməton İlahi bə milləti bıə rəhməti nışonəy və ım neməton har dıqləyni Xıdovəndi tərəfikuye. milləti məyişət bə Xıdovəndi hikməti əsos təğsım bıə zəmonədə çokonə əvon çəş kardedən ki, qıləy mənəvi məğam bıə nıbuvvət çəvon ixtiyorədə bıbu?

3-camiyə baği mandey şərt fərdon dı tərəfinə həmkoətiku bə şıkrəy və əvon bəpeiyande fiki iyən cismi ğudrətonku çok-çoki bəhrə bıbon. demiyən camiyə fərdon zehni iyən cismi tafuton bo çəvon iyande ehtiyocon bərtərəf kardey iyən bə iyande komək kardey rufiyyə icod karderoye, nəyinki, bo fəxr kardey iyən iyande təhğır kardeyro.

وَلَوْلا أَنْ یَکُونَ النَّاسُ أُمَّةً وَاحِدَةً لَجَعَلْنَا لِمَنْ یَکْفُرُ بِالرَّحْمَنِ لِبُیُوتِهِمْ سُقُفًا مِنْ فَضَّةٍ وَمَعَارِجَ عَلَیْهَا یَظْهَرُونَ ﴿٣٣﴾

Və ehanə(jıqo) bıənəbe ki, millət(Xıdo inkorədə) qıləy vohidə ummət bıəbin, bo Rəhmonə(Xıdo) kufr kardə kəson kəon çı nığəku bonon və boçəvon bəpe şıeyro sırdon ğərol ədimon.

 وَلِبُیُوتِهِمْ أَبْوَابًا وَسُرُرًا عَلَیْهَا یَتَّکِئُونَ ﴿٣٤﴾

Və boçəvon kəon həm çandə qılə bəon iyən taxton(ğərol ədimon ) ki, əvon bəvon təkyə əjənin.

 وَزُخْرُفًا وَإِنْ کُلُّ ذَلِکَ لَمَّا مَتَاعُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالآخِرَةُ عِنْدَ رَبِّکَ لِلْمُتَّقِینَ ﴿٣٥﴾

Və(ziyodə) zəro-zivər. əmmo ımon həmmə dınyo jimoni(kamə) məhsule və axırət çəvon pərvərdıqori palu bə pərhizkoron məxsuse.

Vəynə bərnoməonədə bə mışrikon sıxanon işoə kardey be ki, votedəbin çıro Ğıron bə sərvətin iyən zumandə odəmon nozil bıəni? ın ayəon hamyedə: Xıdovəndi palu çın koon hç qıləy erj və ğeymətışon ni ta bəçəy əsos əməlko. Xıdovəndi nəzdədə botıni pokəti iyən təğvo erjış heste və Əv bəçəy əsos ıştə bandəon koon mığoyisə kardedə.

Telı, nığə iyən co zər-zivəron ki, çı milləti çəşon qəteydə və millət həm hejo çəvon dumoye, ımon Xıdovəndi palu qıləy ğeymətış ni. əgər kofiron çın çandə nev maddi nemətonku bəhrə bardey bə kali dınyopərəst iyən zəyifə imoni soyb bıə insonon  kufr iyən beimonəti boyis bıənəbe, Xıdovənd çə həmonə kofiron kəon bonon çı telı iyən nığəku ğərol ədi. çəvon çandə mərtəbə kəon bonon nığəku və çəvon kəon pilləkonon iyən sırdon çı telıku ğərol ədi və boəvon de taxt iyən bəon bə ico bıəcəh-cəlolinə ğəsron iyən imorəton hozzı əki ta əvon bəy ıştə peşton dəhaşton. çımonsə əlovə Xıdovənd çandə nev zər-zivəri aləton de reçinə naxşon vositə boəvon hozzış kardə ta çəvon maddi cəh-cəlolinə jimon har nəzəku təkmil bıbu.

Həlbəttə, ehanə Xıdovəndi jıqoş kardəbe, boçəy xoto əbi ki, de ın dınyo maddiyə koon çəvon sə tasboney, dınyo jimoni bə oxo ərosnin və həmmə kəson bızınon ki, çı insoni şəxsiyyət iyən erji meyar çı dınyo jimoni cəh-cəlol iyən zər-zivər ni.

Çın ayəon oxoyədə hamyedə: əmmo həmmə ımon çı maddi dınyo jimoni məta və məhsule və axırəti dınyo ıştı pərvərdıqori palu bə təğvanin iyən pərhizkoron məxsuse.

Çın ayəonku omutedəmon:

1-umum məxloği ağl çəvon çəşonədəy. əgər bıvindon ki, kofiron jimon de qlamur iyən rifohi bə icoye iyən asayişi dılədəy, qımon kardedən ki, çəvon roy səhihe və əvon həm çəvon dumo şeydən.

2-insoni erj çəy ıştən zotikuye, nəyinki, çəy jimoni rifoh. kə və maşinədə. de qıləy co iborəti çı hakəsi erj çəy ıştə daxili de insoni iyən əxloği kəmolaton dərosteye, nəyinki, çəy ixtiyorədə bıə xarici amilon.

3-ehanə dınyoədə pərhizkor iyən dırıstə əməli soyb bıbəmon, Xıdovənd ğıyoməti ruji çəy əvəzi bebəşe və çı dınyo ərbobə şəxson molonsə vey çok axırəti ruji bəy nəsib bəkarde ki, həmonə çi de ın dınyo molon mığoyisə kardey nibəbe.