961-ə hissə-Ğafi surə -1-8 şərifə ayəon

961-ə hissə

De Hucurati mıborəkə surə dəvardə bərnoməonədə bə oxo rəsey,bın proqramədə çı Ğafi mıborəkə surə ayəon hostonə təfsiri bino kardedəmon.ın surə Məkkədə enovney bıə və çəy ayəon əsliyə mehvər və məzmun,miadi usuli iyən bəy ayid bıə dəlilon həxədəy.bın surədə dəvardə ğovmon miyono bıə çok iyən bədə fərdon ağıbəti həxədə bəhs kardedə.

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِیمِ

De Əbaxş iyən Mehribonə Xıdo nomi!

ق وَ الْقُرْآنِ الْمَجِیدِ(1)

Ğaf.bə əzəmətinə Ğıroni ğəssəm ki,(tı pəyğombəriş iyən Ğıyomət həxe).

بَلْ عَجِبُوا أَنْ جاءَهُمْ مُنْذِرٌ مِنْهُمْ فَقالَ الْکافِرُونَ هذا شَیْ‏ءٌ عَجِیبٌ(2)

(əvon imon nıvardşone)bəlkəm çəvon miyono qıləy çəşnavi doə peyğombəri omeyku təəccıbədə bin.çən,kofiron voteşone: ım (ğıyomətiku xəbə doə sıxanon) qıləy əcibə çiye.

In surə bənə Kərimə-Ğıroni coqlə 28 qılə surəon de mığəttəə hərfon bino beydə və çəy bəpeştə bə Ğıroni məcd iyən əzəməti ğəssəm hardedə.zira Ğıron de həmmə kəson ixtiyorədə ğərolış qətə hejo çə həmonə əlifbo hərfonku təlif kardey bıə.əmmo ikəs bənə əy və çəy mislədə bıə qıləy kitob vardey ğudrətış ni və ım həmonə Ğıroni mecuzəy.

Ayəon dəvomədə bə ğıyoməti munkir iyən həşə jıə kəson sıxani işorə kardedə və hamyedə:əvon çəvon miyono beşə və bəvon çı maqi bəpeştə bıə ğıyoməti ruji həxədə çəşnavi doə qıləy peyğombəri omeyku ıştə təəccıbi izhor kardedəbin və çəy peyğombərəti iddio qıləy ğeyri-mumkin və çı zehniku  bə diyəro bıə qıləy ko zıneydəbin.

Qıləy holədə ki,əv iminə şəxse nıbe ki,bə peyğombərəti məbus bıəbe və çı ğıyoməti ruji bərpo bıeyku xəbə doydəbe.çən,çəvon təəccıb bə noaqahəti xoto bıə nıbe,bəlkəm əvon bəştə inodkorəti xoto inkor kardedəbin və həyğətədə bo Xıdo peyğombəri(s) sıxanon ğəbul nıkardey xoto qıləy bəhonəşon nıbe.çın ayəonku omutedəmon:

1-Ğıron Xıdo kəlome ki,qıləy əzəmət iyən şərofətış heste və hakəs çı məcd iyən əzəməti dumoye,bəpe bə Ğıroni səmt dim bıqəto və tıbğe əv əməlko.

2-peyğombəron çı bəşəri cinsiku bıey iyən çı milləti miyoniku beşey,qıləy məntıği iyən həkimonə  koye və həyğətədə çəvon zumandə noxtəy.əmmo beməxə iyən munkiron əy bo peyğombəron təhğır kardeyro qıləy bəhonə zıneydən.

3-kofiron bo nıbuvvət iyən miadi təkzib kardero qıləy məntıği dəlilışon ni.liza bo həyğəti inkor kardero bə təəccıbi ibroz kardey səmt dim qəteydən və əy ğeyri-mumkin və çı zehniku bə diyəro zıneydən.

أَ إِذا مِتْنا وَ کُنَّا تُراباً ذلِکَ رَجْعٌ بَعِیدٌ(3)

Aya qıləy zəmon əmə mardimon iyən xok(tul) bimon(ijən bəyji kardey bəbemon?)ım qıləy (bovəku)bə diyəro bıə oqardemone.

قَدْ عَلِمْنا ما تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَ عِنْدَنا کِتابٌ حَفِیظٌ(4)

beşək (əmə)zəmini çəvon(cəsədonku) bəkam kardə çi,zıneydəmon və çəmə nəzdədə qıləy kitob ki,(həmmə çi ıştənədə)oqəteydə.

بَلْ کَذَّبُوا بِالْحَقِّ لَمَّا جاءَهُمْ فَهُمْ فِی أَمْرٍ مَرِیجٍ(5)

bəlkəm çoko ki,həxə sıxan bəçəvon soyəx ome,təkzib kardeşone.çən,(əvon)qıləy dəqıjiyə iyən aşuftə koyədən.

Vəynə ayədə izohədə ğeydımon karde ki,miadi bə həşə jıə kəson boəy nəfy kardero hiç qıləy dəlilışon ni. ın ayəon çəvon dayimiyə sıvoli bəyon kardedə ki,de təəccıbi votedəbin:çokonə imkonış heste çəmə bədəni əczo ki,maq iyən bə xoki təbdil bıey bəpeştə,ijən sənibəton bəyji bəbe və əmə bə jimoni obə-qardemon? Kərimə-Ğıron çəvon cəvobədə hamyedə:Xıdovənd zıneydə ki,maqi bəpeştə çı insoni bədəmədə kom əvəzon iyən təhəvvulon bə əməl omeydə və  ğıyoməti ruji əy ijən bəçəy iminə holi obəqordıne.ım koon həmmə Xıdovəndi nəzdədə səbt iyən ğeyd kardey beydə.peşo hamyedə:həlbəttə çə munkironku i dastə həxışon faməbe və ijən həm inkor kardeşone və de qıləy co iborəti çəvon kufr bəçəvon nodonəti iyən noaqahəti xoto nıbe.çın ayəonku omutedəmon:

1-Ğıroni cozibədorə şivəonku qıləyni ki,qahi zəmon de bəhsi mınosib,ibtido çı mıxolif iyən kofironku sıxan votedə,peşo de istidlol iyən məntıği bəçəvon iddion cəvob doydə.

2-xılğəti nizom bə İlahi elmi əsos bərpo bıə və idorə beydə və çı har qıləy çi hisob-kitobış heste.

3-iztırob iyən ıştə sə qim kardey rəğ-rişə,həxı bə həşə jıey iyən kufr kardeye.çokonə ki,çı oroməti rəğ-rişə Xıdo zikr iyən həxı ğəbul kardeye.bə həmonə dəlili xoto,sabit iyən ğoymə imonışon nıbə kəson,dayima iztırob iyən ıştə sə qim kardey dılədən.

أَ فَلَمْ یَنْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ کَیْفَ بَنَیْناها وَ زَیَّنَّاها وَ ما لَها مِنْ فُرُوج(6)

Çən,aya bəştə sə piyo bıə osmoni nəzə nıkardeşone ki,çokonə əvımon bino kardə və (de astovəon) dərostəmone və bəvədə hiç qıləy  hılı-dır ni?

وَ الْأَرْضَ مَدَدْناها وَ أَلْقَیْنا فِیها رَواسِیَ وَ أَنْبَتْنا فِیها مِنْ کُلِّ زَوْجٍ بَهِیجٍ(7)

və zəmin hevuj kardemone iyən ğoymə bandı-ku bəvədə ğandemone və har nev tərovətinə beməyiku bəvədə perosnemone

تَبْصِرَةً وَ ذِکْرى‏ لِکُلِّ عَبْدٍ مُنِیبٍ(8)

ta bo (bə həxı səmt)dim qətə bandəon vindey(və bəsirəti) iyən pandi boyis bıbu.

Miadi inkor kardey,çı Xıdovəndi elm ya ğudrətədə  şəkkiku nəşət seydə.navnə ayəonədə çı İlahi elmi hevujətiku sıxan votedəbe,ın ayəon çı Xıdovəndi oxoş nıbə ğudrəti bəyoni məğamədə hamyedə:ehanə əvon bəştə sə sape nəzəkon iyən bə həşi,ovşım,astovəon və oxoş nıbə qalaktikəon nəzəkon,bəvədə çı pərvərdıqore-aləmi ğudrəti mışohidə kardedən və həni dəparseydənin ki,Xıdovənde-Xalığ çokonə bımyon bəyji bəkarde? Ehanə əvon bəştə po ji erəxon,bandı-kuon,daşton,cənqəlon iyən bə çandə nev do iyən beməyon odyəson,bəvindeyn ki,şımə insonon çımon bə əməl omeyədə hiç qıləy rolon bıəni və ımon həmmə de İlahi ğudrəti icod bıən.həmmə ımon bo bə aləmon pərvərdıqori dığğət kardey iyən qıləy pand qəteyroye.həlbəttə bo əkəsi ki,çı Xıdovəndi zıney iyən bəy təğərrub pəydu kardey dumoye.çın ayəonku omutedəmon:

1-zəmin,osmon iyən həmmə hestemoni aləm çı Xıdoşınosi dərson sinife.həlbəttə bo əkəsi ki,dınyo məbdə iyən miodi dumo bıbu.

2-osmoniyə kuronədə qıləy nizom iyən ğanun hakime.

3-ğoyməti,reçinəti iyən nəzm,Xıdovəndi osmonon iyən zəminədə ofəyə xısusiyyətone.joqo ki,xılğəti aləmədə hiç qıləy xələ` iyən kaməti mışohidə kardey nibəbe ım ıştən aləmon ofəyə Xıdovəndi oxoş nıbə elm iyən ğudrəti bəyon kardedə.

4-mardə zəmini dıləku bəyjiyə beməyon perəsey,bımyon sənibəton bəyji kardeyədə çı Xıdovəndi ğudrəti nımunəonkuye.