Қозоғистондаги сиёсий ва хавфсизлик соҳалардаги ўзгаришларга назар

Қозоғистон Миллий хавфсизлик қўмитаси Нурсултон ҳукуматининг юқори мартабали амалдорлари ва мамлакатдаги халқ норозиликларини уюштиришга алоқадор шахсларни тозалашга ҳаракат қилар экан, Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотига (КХШТ) алоқадор тинчликпарвар кучлар мамлакатни тарк этмоқда.

Бу борадаги келишув имзоланганидан сўнг  Коллектив хавфсизлик шартномаси ташкилотининг тинчликпарвар кучларини Қозоғистондан чиқариш давом этмоқда. Дарҳақиқат, Қозоғистоннинг турли шаҳарларида осойишталик ҳукм сураётган бир пайтда КХШТга аъзо давлатлар мудофаа вазирлари ўз қўшинларини Қозоғистондан олиб чиқиб кетишларини расман эълон қилишди. Шу муносабат билан Қозоғистон Президенти Қосим-Жомарт Тўқаев Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилоти тинчликпарвар кучларининг мамлакатдаги асосий миссияси муваффақиятли якунланганига ишора қилиб, шундай деди:

“Тинчликпарвар кучларни Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотидан чиқариш 13-январда бошланган ва яқин 10 кун ичида тугайди”.

Қозоғистон Миллий аксилтеррор операциялари штаб-квартираси ҳам мамлакатнинг 14 та ҳудудида террорчилик таҳдидларининг “қизил” даражаси олиб ташланганини маълум қилди. Бу ҳақда Қозоғистон Миллий хавфсизлик қўмитаси баёнот берди.

“Террор таҳдидларининг қизил даражаси мамлакатнинг Олмаота ва Жамбилдан ташқари 14 та шаҳрида олиб ташланди”.

Баёнотда шунингдек, бундай дейилган:

“Қозоғистон хавфсизлик ва ҳарбий кучлари томонидан Олмаота ва Жамбил вилоятларида сўнгги тартибсизликларда иштирок этган террорчилар ва бошқа шахсларни аниқлаш ва қўлга олиш бўйича операциялар давом этади”.

Қозоғистоннинг йирик шаҳарларида, хусусан, Олмаотада бўлиб ўтган оммавий норозилик намойишлари чоғида расмийлар давлат тўнтаришига уринишда айрим хорижий ҳукуматларнинг алоқадорлигини таъкидлади. Шу муносабат билан Қозоғистон ташқи ишлар вазири Эрлан Карин тартибсизликларнинг асосий мақсади давлат тўнтариши ва Тўқаев ҳукуматини ағдариш эканлигини таъкидлади. Қозоғистон дипломатик хизмати раҳбари ҳам шундай деди:

“Биз беқарорлик ва давлат тўнтаришларига қаратилган қўшма террор ҳужумига дуч келяпмиз”.

Миллий Неwс Нетwорк 24 га берган интервюсида Эрлан Карин  шундай деди:

"Қозоғистон ичида ва ташқарисида одамларнинг фитнаси бўлиб, террорчилик гуруҳлари иштирокидан ташқари, маълумотлардан нотўғри фойдаланиш ҳам бўлган".

Қозоғистоннинг йирик шаҳарларида оммавий норозилик намойишлари кучайганидан уч кун ўтиб Эрлан Кариннинг сўзлари Қозоғистондаги норозилик намойишларида хорижий ҳукуматлар, хусусан, АҚШ ва Британия муҳим рол ўйнаганини исботлади. Айни пайтда намойишчилар ва намойишчиларга ҳамроҳлик қилаётган қозоғистонлик ҳарбийлар ҳақида ёлғон маълумот берган Нурсултон ҳукуматининг айрим вакилларининг ёрдами Марказий Осиёнинг энг йирик давлати шаҳарлари кўчаларида кўплаб алданган одамларнинг бўлишини таъминлади. Қозоғистондаги тартибсизликлар ниҳоят Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотига аъзо давлатлар кучлари ёрдамида якунланди. Қозоғистон президентининг илтимосига кўра мамлакатнинг турли шаҳарларига жойлаштирилган қўшинлар Қозоғистонни тарк этмоқда. Нурсултон ҳукуматининг расмий баёнотига кўра, Арманистон, Тожикистон ва Қирғизистон қўшинлари топшириқни бажариб, Қозоғистонни тарк этган. 10 кунлик Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилоти  қўшинларининг тўлиқ чиқиб кетиш санаси ҳисобга олинса, Россия ва Беларус қўшинлари яқин 10 кун ичида Қозоғистонни тарк этиши мумкин.

Қўшинларнинг олиб чиқилиши АҚШ Давлат котибининг Россия қўшинлари ҳеч қайси давлатни тарк этмаслигини киноя билан даъво қилган пайтга тўғри келди.Бу даъво шуни кўрсатадики, Иккинчи жаҳон урушидан кейин Қўшма Штатлар ўзи қўним топган мамлакатлар ва минтақаларда бу ҳудудларни тарк этишдан бош тортган бир вазиятда билдирилди.Мисол учун, япон халқи ўнлаб йиллар давомида ўз мамлакатида Америка қўшинларининг бўлишига қарши бўлиб келган, аммо Қўшма Штатлар бу мамлакатда ҳар куни ўз мавжудлигини кучайтирмоқда.