Ўзбекистонда экстремизмда гумон қилинганлар қўлга олинди

Россия ва Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилотининг Марказий Осиёда экстремизмга чек қўйишга қаратилган саъй-ҳаракатларига қарамай, баъзи Ғарб ҳукуматлари кўмагида минтақада экстремизм кучайиб бораётган кўринади.

Қирғизистон хавфсизлик бўйича мутахассислар яқинда Марказий Осиёда такфирчи-террорчи гуруҳларни ёллаш ёши пасайганидан огоҳлантирган эди. Айни пайтда бу минтақа ҳукуматлари Коллектив Хавфсизлик Шартномаси Ташкилоти ёрдами ва бошчилигида  такфирчи террор оқимларига қарши курашиш учун муҳим чора-тадбирлар ишлаб чиқди. Шу муносабат билан ўтган йилнинг ноябр ойида Қирғизистон минтақавий экспертлар уюшмаси томонидан “Экстремизм ва терроризмга қарши курашишда ёшлар тарбиясининг ўрни” мавзусидаги анжуманда ёшлар экстремизмига қарши курашиш йўллари муҳокама қилинган эди.

Ноябр конференсиясида қирғизистонлик экспертлар шундай деган эди:“Минтақадаги, хусусан, Афғонистондаги ҳозирги вазиятни инобатга олган ҳолда, биз ёшлар экстремизмига қарши курашиш ҳақида ўйлашимиз керак, чунки Марказий Осиё минтақасида яширин унсурлар мавжуд”. Қирғизистонлик экспертлар яна таъкидладилар:"Террорчиларнинг ёши тез пасайиб бормоқда. Улар орасида ҳатто 12 ёшли болалар ҳам бор".

Марказий Осиё республикаларида экстремистик оқимлар фаолияти учун зарур ва етарли асослар мавжудлиги сабабли ушбу минтақа ҳукуматлари доимо бу оқимлар келтириб чиқарадиган хавф-хатарларга дуч келмоқда. Марказий Осиё республикалари орасида такфирчи-террористик оқимларнинг вужудга келиши ва кучайиши учун Ўзбекистонда минтақадаги бошқа республикаларга қараганда анча яхши шароит яратилган. Шунинг учун ҳам ҳар ой экстремистик оқимларга алоқадор кўп сонли шахслар Ўзбекистон хавфсизлик кучлари томонидан аниқланиб, ҳибсга олинмоқда.

Ўзбекистон хавфсизлик кучлари Тошкент вилоятида экстремистик гуруҳлар билан ҳамкорликда гумон қилинган 24 нафар фуқарони қўлга олди. Ўтган ой (январ) ҳукумат хавфсизлик кучлари Андижон вилоятида Ўзбекистоннинг бошқа хавфсизлик идоралари билан ҳамкорликда “Ҳизб ут-Таҳрир” экстремистик ташкилотига аъзоликда гумон қилинган 12 нафар аёлни қўлга олди.

Марказий Осиёдаги экстремистик оқим ҳисобланган “Ҳизб ут-Таҳрир” аъзолари дунёнинг ўнлаб мамлакатларида фаол экани айтилади. Бу ташкилот Ислом давлатларида исломий ҳукумат тузишни ўзининг гўёки мақсади деб эълон қилган. Бу ҳаракат Россия ва Марказий Осиё мамлакатларида тақиқланган. Бироқ фош қилинган маълумотлар Марказий Осиёнинг айрим республикаларида экстремистик оқимлар бу давлатларнинг ҳукуматлари ва юқори мартабали амалдорлари даражасига кириб келганидан далолат беради. Дарҳақиқат, айрим вазирлар ва юқори мартабали ҳарбийлар томонидан Марказий Осиё минтақасида экстремистик оқимларга алоқадор одамларнинг ҳаракатланиши учун зарур қулайликлар яратилмоқда. Бироқ сўнгги бир ой ичида иккинчи марта Ўзбекистон ҳукумати вакиллари “Такфирий” террорчилик ҳаракати билан алоқадор яна бир қанча шахсларни аниқлаб, ҳибсга олди.

Марказий Осиёдаги энг кўп аҳолига эга давлат сифатида Ўзбекистон экстремистик оқимлар шаклланиши учун қулай шароитлар мавжуд. Айни пайтда бу мамлакатдаги экстремистик оқимларда баъзи бир партиявий кўринган ташкилотлар фаоллик кўрсатмоқда. Шунинг учун ҳам Ўзбекистон ҳукумати анъанавий тарзда диний экстремизм ва терроризмга қарши кураш бўйича қатъий сиёсат олиб боради. Ўзбекистондаги экстремистик оқимлар, хусусан, “Ҳизб ут-Таҳрир” Марказий Осиёдаги энг кучли ва агрессив экстремистик ташкилотлар саналади. Ташкилот Марказий Осиё ҳукуматлари учун узоқ муддатли хавф туғдиришини амалда кўрсатди. Гуруҳ ҳозирда “Ал-Қоида” ва Покистондаги террорчи гуруҳлар, жумладан, “Лашкар-и-Тайба” билан яқин ҳамкорлик қилади. Ўзбекистонда экстремизмнинг кучайиши мамлакатдаги ижтимоий-иқтисодий ва миллатлараро муаммолар билан боғлиқ бўлиб, бу республиканинг аҳоли зич жойлашган Фарғона водийси ҳудудига хосдир.

Шу боис Ўзбекистон хавфсизлик кучлари мамлакат ва Фарғона водийсидаги хавфсизлик ҳолатини доимий равишда кузатиб боради. Аввалроқ, Ўзбекистон ва Тожикистон ҳукуматлари жаҳон тармоғидаги онлайн экстремизм ва террорчи гуруҳларга қарши курашиш бўйича кенг қамровли чора-тадбирлар режасини имзолагани хабар қилинган эди.