Нур томон йўл (979)
Муборак Раҳмон сурасининг 31-45-ояти карималарининг шархи.
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.
Аввал муборак Раҳмон сурасининг 31-36-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
سَنَفْرُغُ لَکُمْ أَیُّهَ الثَّقَلَانِ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، یَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ إِنِ اسْتَطَعْتُمْ أَنْ تَنْفُذُوا مِنْ أَقْطَارِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ فَانْفُذُوا لَا تَنْفُذُونَ إِلَّا بِسُلْطَانٍ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، یُرْسَلُ عَلَیْکُمَا شُوَاظٌ مِنْ نَارٍ وَنُحَاسٌ فَلَا تَنْتَصِرَانِ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
31 - Албатта, сизлар учун вақт топармиз, эй инсу жинлар! 32 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 33 - Эй жин ва инс жамоалари, агар сиз осмонлару ер чегараларидан чиқиб кетишга қодир бўлсаларингиз, чиқаверинглар. Фақат Султон ила чиқа олурсиз, холос. 34 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?!35 - Устингиздан ўт-чўғ ва тутун юборилур. Бас, қутула олмассиз. 36 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?!
Олдинги оятларда Аллоҳ таолонинг бу дунёда берган баъзи неъматлари ҳақида гапирган эдик. Бу оятлар қиёмат кунида амалларни текшириш мавзусига тўхталиб, инсон ва жинларга мурожаат қилиб, шундай дейилади:Аллоҳ яратган махлуқ турлари ичида сизлар икки гуруҳ ақл ва онг, ирода ва ихтиёрингиз борлиги сабабли салмоқ ва қадрингиз кўпроқ ва сизлар қиёмат кунида ҳисоб-китоб қилиниб, ҳукм қилинасизлар.
Шундай экан, амалларингизда эҳтиёт бўлинг ва қудратингиз Аллоҳнинг қудратини енгади ва осмон чегараларини кесиб ўтиб, Аллоҳнинг назоратидан чиқиб кетасиз, деб ўйламанг. Албатта, Аллоҳ сизга шундай куч ва рухсат берса, сиз ернинг қаърига ва фазо баландлигига киришингиз мумкин.
Дўзах олови ҳам сизни ўзининг тутуни ва алангаси билан ўраб олади, шунда қочиб қутула олмайсиз ва сизни ундан ҳеч ким қутқара олмайди. Шундай экан, ҳозир келажак ҳақида ўйланг.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Ақл ва иродага эга бўлиш масъулиятни келтириб чиқаради. Бу икки улуғ илоҳий неъматга эга бўлиш билан инсонлар ва жинлар ўз қилмишлари учун Аллоҳ ҳузурида масъул бўлиб, жавоб беришлари лозим.
2. Инсоннинг зоҳирий қудратлари уни илмий манманликка, борлиқ тизими устидан ҳукмронлик қилишга ва яратувчининг рухсатисиз дунёда ҳар қандай мулкни эгаллашга қодир, деб ўйлашига сабаб бўлмаслиги керак.
3. Жинлар оловдан бўлса ҳам, жаҳаннам оловига заифдир. Бу дунё ва охиратдаги оловнинг тури ҳар хилдек туюлади.
Энди муборак Раҳмон сурасининг 37-40-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
فَإِذَا انْشَقَّتِ السَّمَاءُ فَکَانَتْ وَرْدَةً کَالدِّهَانِ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، فَیَوْمَئِذٍ لَا یُسْأَلُ عَنْ ذَنْبِهِ إِنْسٌ وَلَا جَانٌّ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
37 - Осмон ёрилиб, қирмизи мойга айланган вақтда. 38 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 39 - Бас, у кунда инс ҳам, жин ҳам гуноҳидан сўралмас. (Қиёмат бошлангандан инсдан ҳам, жиндан ҳам гуноҳ қилган-қилмагани ҳақида сўраб ўтирилмайди. Чунки ҳамманинг башарасидан, ҳолатидан унинг ким эканлиги билиниб туради.)40 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?!
Ер ва осмонга ҳукмронлик қилаётган тизим бу дунёнинг охирида барбод бўлади. Бутун дунёда даҳшатли воқеалар содир бўлади. Ҳозирги вақтда маълум бир орбита бўйлаб ҳаракатланаётган галактикалар ва самовий сфералар ўз орбитасидан чиқиб, парчаланади ва эриган материаллар тўлқини каби оқади.
Кейин янги тизим ўрнатилади; Одамлар тупроқдан чиқиб, маҳшарда ҳозир бўлади. Инсон қиёматда кўп ҳолатлар ва ўтишлардан ўтади. Вазиятда одам сўроқ қилинади ва ҳисоб-китоб қилинади. Бошқа ҳолатда, оғизларга муҳр қўйилади ва тана қисмлари гувоҳлик беради. Аммо бу ерда (39-оят) ҳеч кимдан сўралмайдиган позицияга ишора қилади, чунки у ерда одамларнинг қилмишлари ва гуноҳлари ёзувлари аниқ ва равшан бўлиб, ҳеч нарсани инкор этиб бўлмайди; Демак, савол-жавобга эҳтиёж қолмайди.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Қиёматнинг ҳукмронлик тизими дунёнинг мавжуд тизимидан фарқ қилади. Қиёматнинг пайдо бўлиши табиат тизимидаги улкан ўзгаришлар билан бирга бўлганлиги сабабли, бу дунёни бошқарадиган қонунларни охират оламига ҳам тааллуқли қилиб бўлмайди.
2. Гуноҳ қилиш илоҳий неъматларни инкор этишнинг бир туридир. Жин ҳам инсон каби ирода эркинлигига эга ва гуноҳ қилиши мумкин.
Сўнгда муборак Раҳмон сурасининг 41-45-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ فَیُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِی وَالْأَقْدَامِ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، هَذِهِ جَهَنَّمُ الَّتِی یُکَذِّبُ بِهَا الْمُجْرِمُونَ، یَطُوفُونَ بَیْنَهَا وَبَیْنَ حَمِیمٍ آنٍ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
41 - Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:Жиноятчмлар сиймоларидан билиниб турур. Ва уларнинг пешона сочлари ва оёқларидан тутилур. 42 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 43 - Жиноятчилар ёлғонга чиқараётган жаҳаннам шу бўлур. 44 - Улар жаҳаннам билан ўта қайноқ сув ўртасида айланур. 45 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?!
Умуман, Қиёматнинг хусусиятларидан бири шундаки, одамларнинг ички дунёси очилиб, юзларида кишиларнинг ички шахсиятини шакллантирувчи фикр ва хатти-ҳаракатлар намоён бўлади. Пок ва солиҳлар хурсанд ва табассум қиладилар / гуноҳкорлар ва фосиқлар эса ташвиш ва ташвишда.
Аввалги оятларда гуноҳкорларнинг қиёматда борлиги ва уларнинг жиноятларини сўрамасликлари ҳақида сўз борди, бу оятлар:Бундай одамларни сўроққа тутишнинг ҳожати йўқ, чунки уларнинг юзларида жиноят ва айбнинг аломатлари яққол кўриниб туради ва уларни инкор этиб бўлмайди. Шунинг учун дўзах малайлари уларни хорлик ва зиллат билан дўзахга ташлайдилар.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Қиёмат кунини инкор этиб, Аллоҳнинг амрларига бошдан-оёқ қаршилик қилган кимсалар қиёмат куни бошлари ва оёқларидан тутилиб, оловга ташланади. Бу уларнинг хўрлигининг баландлигини кўрсатади.
2. Гуноҳ қилиш ва тирилишни инкор қилиш икки томонлама муносабатларга эга. Уларнинг ҳар бири бошқаси учун платформа бўлиб, натижада гуноҳ ва фасод тарқалади.
Ушбу дастурни якунлаш билан сиз азизларни улуғ Тангрига ҳавола қиламиз ва фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр. Саломат бўлинг.
