Нур томон йўл (980)
Муборак Раҳмон сурасининг 46-61-ояти карималарининг шархи.
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.
Аввал муборак Раҳмон сурасининг 46-53-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
وَلِمَنْ خَافَ مَقَامَ رَبِّهِ جَنَّتَانِ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، ذَوَاتَا أَفْنَانٍ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، فِیهِمَا عَیْنَانِ تَجْرِیَانِ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، فِیهِمَا مِنْ کُلِّ فَاکِهَةٍ زَوْجَانِ»، «فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
46 - Роббиси ҳузурида туришдан қўрққанлар учун икки жаннат бор. 47 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 48 - Улар шох-новдалидирлар. 49 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 50 - Икковларида оқувчи икки булоқ бор. 51 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 52 - Икковларида ҳам мевадан жуфт навлар бор. 53 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?!
Аввалги кўрсатувда гуноҳкорларнинг қиёматда қандай жазоланиши ҳақида сўз борди. Бу оятлар жаннат мукофотларига ишора қилиб, жаннатнинг ноёб ва ҳаяжонли неъматларидан айримларини санаб ўтади. Лекин оятлардаги анъанавий тартиб бўйича жаннатга кириш мезони сифатида иймон ва солиҳ амалларни киритиш ўрнига, Аллоҳга бўлган иймоннинг натижаси, яъни олам Парвардигорининг амрига итоатсизликдан қўрқиш эканлигини кўрсатади.
Айтиш жоизки, бир гуруҳ инсонлар дўзахдан қўрқиб, бир гуруҳ одамлар эса жаннат умидида Аллоҳга ибодат қиладилар. Лекин ҳақиқий имонлилар Аллоҳга итоат қиладилар, чунки у Аллоҳдир ва унга итоатсизликдан қўрқишади. Албатта, бу Аллоҳнинг мақоми ва мавқеидан қўрқишдир, унинг зотидан эмас. Чунки зотининг муқаддас зоти қўрқувга сабаб эмас. Инсон ўша чексиз зот ва чексиз буюклик ҳақида ўйлар экан, ҳайрага тушиб, қўрқув шаклланади.
Аллоҳдан қўрққан кишилар Аллоҳ уларнинг ҳаракатларини кузатиб туришини ва ҳар қандай вазиятда ҳам уларни кўриб туришини, ёмон ишларни қилганларида ва ноўрин сўзларини эшитганларида қўрқишади. Отаси ёмон иш қилса ҳам, уни жазоламаса ҳам, уни кўриб қолишидан қўрққан боладек. Бироқ, Аллоҳдан қўрқишнинг ўзи жиноят ва гуноҳнинг олдини олишдир. Аллоҳ азизларининг оламлар Парвардигоридан бўлган ҳаёлари уларни ҳар қандай номақбул ишлардан узоқлашишларига сабаб бўлади, гарчи у иш гуноҳ ҳисобланмаса ҳам.
Кимки бундай мақомга эришса, Аллоҳ таоло унинг ажрини зиёда қилиши ва жаннатда унга бир эмас, балки икки боғ, балки ундан ҳам кўпроқ боғ бериши табиийдир. Булоқлар ва сойлар орқали суғориладиган ва самовий мавжудотлар қўлида бўлган ҳар хил меваларни таъминлайдиган боғлар.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Аллоҳ таоло бандаларига раҳм-шафқат намоёнидир ва унинг муқаддас зоти қўрқувга сабаб эмас. Лекин Аллоҳ таолонинг мартабаси ва мақоми, бу дунёнинг улуғворлик билан яратувчиси ва эгаси сифатидаги мавқеини билиш мўминларни ўз хулқ-атвори ва нутқи ҳақида қайғуришга, жиноят, гуноҳ ва итоатсизликдан қўрқишига сабаб бўлади.
2. Жаннатдаги неъматларнинг кўплиги ва хилма-хиллиги жаннат аҳли учун ҳамиша роҳат бўлиб, ҳеч қачон зерикмайдилар ва чарчамайдилар.
Энди муборак Раҳмон сурасининг 54-61-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
مُتَّکِئِینَ عَلَى فُرُشٍ بَطَائِنُهَا مِنْ إِسْتَبْرَقٍ وَجَنَى الْجَنَّتَیْنِ دَانٍ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، فِیهِنَّ قَاصِرَاتُ الطَّرْفِ لَمْ یَطْمِثْهُنَّ إِنْسٌ قَبْلَهُمْ وَلَا جَانٌّ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ»، «کَأَنَّهُنَّ الْیَاقُوتُ وَالْمَرْجَانُ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ، هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکُمَا تُکَذِّبَانِ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
54 - Ипак астарли тўшакларга ёнбошлаган ва икки жаннат мевалари яқин бўлган ҳоллари бор. 55 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 56 - Уларда кўзлари тийилган, аввал инс ҳам, жин ҳам тегмаган(ҳур)лар бор. 57 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 58 - У(ҳур)лар худди ёқут ва маржонга ўхшарлар. 59 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?! 60 - Эҳсоннинг мукофоти, фақат эҳсондир. 61 - Бас, Роббингизнинг қайси неъматларини ёлғон дея олурсиз?!
Аввалги ояти карималарда жаннат неъматларидан баъзилари, масалан, жаннат аҳлининг булоқлар ёнидаги гўзал жаннат боғларида яшаши, ҳар хил мевалардан баҳраманд бўлишлари ҳақида сўз юритилган. Бу оятлар тўшакларга бемалол суяниб ўтирган жаннат аҳлиларининг ҳолатига ишора қилади ва бу уларнинг тинчлиги, фаровонлиги ва тўлиқ хавфсизлигини кўрсатади. Кейин мевалари мавжуд бўлган боғларни тасвирлайди.
Сўнгра айтади: Мўминлар жаннатда ёлғиз эмаслар, балки Аллоҳ таоло уларга ҳурлар қилиб қўйган, улар учун ҳамроҳ ва ҳамроҳдир. Покиза ва покиза хотинлар, шу билан бирга, ниҳоятда нозик ва гўзал, жаннат аҳли улардан баҳраманд бўладилар ва фаровонликлари тўла бўлади.
Аллоҳ таоло жаннатдаги ҳурларнинг таърифида шундай дейди: Улар фақат ўз эрлари ҳақида қайғурадилар ва бошқаларга қарамайдилар. Бу аёллар эрларидан олдин ҳеч ким билан муносабатда бўлмаганлар ва фақат эрларини севадилар. Гарчи жаннатда ҳаромга қараш ёки ҳаром муносабатлар каби гуноҳларга жой бўлмаса-да, балки бу оятлар дунёда ана шу хусусиятлари туфайли жаннатга кирадиган мўмин аёлларнинг хусусиятларини ифодалагандир.
Бу оятларнинг охири Аллоҳнинг наздида ҳеч қандай яхшилик унутилмайди, Аллоҳ яхшилик қилганларга яхши мукофотлар беради, деган умумий қоидага ишора қилади; Бу дунёда, бу дунёга муносиб/ ва охиратда, охиратга муносиб мукофот бор ва жаннат Аллоҳнинг яхшилиги яхши кишиларгадир.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Ким дунёнинг ҳаром лаззатларидан юз ўгирса, Аллоҳ таоло унга охиратнинг энг гўзал лаззатларини жаннатда беради.
2. Поклик, гўзаллик ва назокат жаннат ҳурларига хос хусусият бўлиб, иффат ва назокат хислатларига эга бўлган аёллар бу дунёда ҳам уйларини жаннатга айлантира оладилар.
3. Аллоҳдан ибрат олиб, яхшилик қилганларга яхшилик қилайлик ва бошқаларнинг яхшилигини ҳеч қачон унутмайлик.
Ушбу дастурни якунлаш билан сиз азизларни буюк Оллоҳга ҳавола қиламиз ва сизларнинг фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр. Саломат бўлинг.
