ԵՄ արտաքին քաղաքականության պատասխանատուն քննադատել է ՀԳՀԾ-ի նկատմամբ Եվրոպայի պասիվ մոտեցումը
Եվրոպական միությունը և եվրոպական եռյակը կարևոր դեր են խաղացել միջուկային համաձայնագրի իրականացման գործում, սակայն ՀԳՀԾ-ից ԱՄՆ-ի դուրս գալուց հետո, նրանք պասիվ մոտեցում են որդեգրել ՀԳՀԾ-ն պահպանելու համար: Նույնիսկ ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյաներն են ակդ փաստն ընդունել:
Կիրակի օրը, Մյունխենի անվտանգության խորհրդաժողովում, Եվրամիության արտաքին քաղաքականության ղեկավար Ջոզեֆ Բորելը, քննադատելով ՀԳՀԾ-ի նկատմամբ Եվրոպայի պասիվ մոտեցումն, ասել է. «Մենք չենք կատարել մեր ստանձնած պարտավորությունները, և INSTEX ֆինանսական մեխանիզմն էլ արդյունավետ չի եղել, սակայն Եվրոպայի տեսանկյունից, համաձայնագիրը չի ավարտվել:
Բյորելն անդրադառնալով Վաշինգտոնի հետ Եվրոպայի որոշ տարաձայնություններին, ասել է.«ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը փորձում է դադարեցնել ՀԳՀԾ-ն որը հաստավել է Բարաք Օբամայի կողմից: ԱՄՆ-ը նաև մեծ ճնշում է գործադրում Իրանի վրա, սակայն Եվրոպան չպետք է հետևի այդ քաղաքականությանը»:
ՀԳՀԾ-ով ստանձնած պարտավորությունները չկատարելով և Իրանի նկատմամբ առավելագույն ճնշման քաղաքականություն վարելով, ԱՄՆ-ը փորձում է Իրանին պարտադրել ընդունել 2018 թ.-ի մայիսին ԱՄՆ-ի պետքարտուղար Մայք Պոմպեոյի կողմից առաջադրված 12 կետանոց պահանջները:
Միևնույն ժամանակ, եվրոպացիների դիրքերի քննարկումը ցույց է տալիս, որ նրանք անկարող են կատարել Իրանի նկատմամբ իրենց պարտավորությունները:
Եվրոպական եռյակն Իրանի կողմից ՀԳՀԾ-ի պատրավորությունները քայլ առ քայլ կրճատելու քայլի պատրվակով, հունվարի 14-ին ակտիվացրեց ՀԳՀԾ-ում վեճերի վեճերի լուծման մեխանիզմը: Եվրոպացիները դատապարտել են Իրանի կողմից ՀԳՀԾ-ով ստանձնած պարտավորությունների կրճատումը և կոչ արել դադարեցնել այս գործընթացն ու վերադառնալ նախկին վիճակին:
Եվրոպայի պարտավորությունները ներառում են ԱՄՆ պատժամիջոցների բացասական ազդեցության նվազեցում և Իրանի հետ տնտեսական, առևտրի և նավթային հարաբերությունների շարունակման մեխանիզմներ ստեղծելը, որոնցից է INSTEX- ը: ԱՄՆ-ն իր ամբողջ ջանքերը գործադրել է ՀԳՀԾ-ն տապալելու համար, այդ իսկ պատճառով Վաշինգտոնը սատարել է Եվրոպական եռյակի վերոնշյալ քայլը:
Վերջերս ԵՄ արտաքին քաղաքականության հանձնակատար Ջոզեֆ Բորելը ափսոսանք հայտնեց, որ եվրոպացիները չեն կարողացել կատարել իրենց պարտավորությունները, հայտարարելով, որ ԵՄ-ն կանի հնարավոր ամեն ինչ ՝ մնացած երկրների հետ ամուր փոխգործակցության հիմամբ ՀԳՀԾ-ն պահպանելու համար: Այնուամենայնիվ, քանի դեռ այդ խոստումները չեն կատարվել, Բորելի խոսքերը չեն կարող լուրջ ընդունվել: Եթե Եվրոպան իսկապես ցանկանում է պահպանել ՀԳՀԾ, ապա վեճերի լուծման մեխանիզմի ակտիվածման փոխարեն, պետք է կատարի իր պարտավորությունները հատկապես INSTEX- ի շրջանակում: Նման քայլը կպահանջի եվրոպացիների լուրջ վճռականությունը՝ ԱՄՆ-ից կախվածությունից և իրենց որոշումների վրա Վաշինգտոնի ազդեցությունից ազատվելու հարցում
