قدیر د کښتۍ ضد کروز توغندی

د تهران د پښتو خپرونې درنو او قدرمنو مینوالو په دې شېبو کې قدیر د کښتۍ ضد کروز توغندي په تړاو له ننني (ځانګړي) مطلب سره ستاسو په خدمت کې یو، هیله ده د استفادې وړ مو وګرځي.

د ایران توغندويز قدرت اوس د اسلامي جمهوریت د پوځي ټکنالوژۍ او دفاعي ځواک په ډګر کې یو له سترو لاسته راوړنو څخه دی، چې د پیل ټکی یې د تپل شوې جګړې وخت ګڼلی شو. د دې توغندیو یو له مهمو ګټو څخه د لوړ تخنیکي رادارونو لخوا د دوی نه لیدل دي، کوم چې د دې لامل ګرځي دا ډول توغندي د توغندیو ضد سیسټمونو څخه تېر شي.

د(RCS)  رادار پرې شوې برخه په حقیقت کې هغه برخه ده چې د رادار لخوا یو څیز کشف کېدی شي او څومره چې دا برخه ډېره وي، په هماغه اندازه شکل د رادار لپاره ډېر لیدل کېږي، همدارنګه په ډېری مواردو کې، په نوي د بېړۍ ضد توغنديو کې کوچني توربوفن انجنونه کارول کېږي، چې د توغندي بهر ته د تودوخې وړانګو احتمال کموي، ترڅو د توغندیو ضد سیسټمونو لخوا په نښه نشي. په ارتفاع کې الوتنه د کروز توغندیو یوه بله ګټه ده او له همدې امله له رادارونو څخه پټ پاتې کېږي، البته، دا طریقه یوازې د ځینو  رادارونو د نه لیدل کېدو لپاره کافي ده، مګر په هرصورت، دا هغه طریقه ده چې نن ورځ د نورو لارو ترڅنګ ګټوره ده.

ایران او د کروز توغندیو پراختیا

د هغو ګټو له مخې چې یادونه وشوه، ایران هم هڅه کوي چې د کروز توغندیو په تولید، په ځانګړې توګه د کښتۍ ضد کروز توغندیو او د پرمختللو بالستیک توغندیو په تولید کې، د مایع، جامد او ترکیبي تیلو په برخه کې د نړۍ له مشهورو هېوادونو څخه دی. ترڅو وکولای شي ځان د کروز توغندیو په ډګر کې د غوره ځواک په توګه وړاندې کړي. په ایران کې تر نن ورځې پورې د بېړۍ ضد کروز توغندیو په لړ کې چې د هدف ویشتونکو مختلف سیستمونه او مختلفې برخې لري، پرمختګ کړی دی.

د اته کلنې تپل شوې جګړې په ترڅ او د سمندري جګړو په ډګر کې ډېرې عملیاتي تجربې ترلاسه شوې. په دې برخه کې، د هر ډول بېړۍ ضد کروز توغندیو ترلاسه کول، په هغو ډولونو کې چې له ساحل، بېړۍ او هوا څخه توغول کېدای شي، د هېواد د وسله والو ځواکونو له لومړیتوبونو څخه بلل کېږي. د ایران د سمندري ځواکونو په واک کې د هارپون توغندي او د عراق په خاوره کې د فرانسې د اگزوسه ((Exose توغندیو او همدارنګه د دواړو خواوو له لوري د ورېښمو د توغندیو د کارولو په اړه د بېړۍ ضد توغندیو د فعالیت څارنه، د دې لامل شوه ترڅو دفاع وزارت د وسله وال ځواکونه د مختلفو برخو سره د بېړۍ ضد توغندیو د ډیزاین، جوړولو او تولید ملاتړ وکړي، چې له درېیو اصلي برخو یعنې، کښتۍ، الوتکې او ځمکې څخه د توغولو وړتیا ولري، باید د پام وړ پانګونه وکړي.

د کښتۍ ضد کروز توغندیو څخه یو یې د قدیر توغندی دی، چې د دښمن د کښتیو پر وړاندې د پام وړ تګ او دقت وړاندې کوي.

مخکتنه

"قدیر" توغندی اوږد واټن او ځانګړنې لري لکه، چټک چمتوالی او غبرګون، د الوتنې ټیټ لوړوالی، لوړ دقت، د مطلوبو هدفونو دقیق تخریب، لوړ ویجاړونکی ځواک او د الکترونیکي جګړې وړتیا.

د 1396 کال د سلواغې په میاشتې کې د ایران د اسلامي جمهوریت د پوځ د محمدرسول الله (ص) د ګډو مانورونو په دویم پړاو کې، د سمندري ځواکونو لخوا دوه قدیر کروز توغندي وتوغول شول چې په بریالیتوب سره یې سمندري هدفونه له منځه یوړل. له دغو توغندیو څخه یو یې له یوې کښتۍ څخه توغول شوی او بل یې د ګرځنده ساحلي برخې څخه توغول شوی دی. په دې توګه به د نداجا توغنديز واحدونه د پخوا په پرتله په اوږده واټن او په لوړ دقت سره خپل هدفونه په نښه کړي.

د پوځ د سمندري ځواکونو د توغندیو د څانګې قوماندان امیر جنرال علي وفادار، د نداجا د توغندیو په بیړۍ کې د قدیر کروز توغندي اضافه کېدو ته په اشارې سره وویل: د اوږده واټن ویشتونکو توغندیو لرل، په سمندر کې زموږ قوت او ځواک زیات کړی  او همدارنګه په سیند کې د وړتیاوو درلودل به په سمندر او ساحل کې زموږ د واحدونو جنګي ځواک زیات کړي، هغه زیاته کړه: دغه توغندی د خپلو ډولونو د توغندیو په پرتله ډېر دقت، ویجاړونکی ځواک او قدرت لري، چې د ثابت او ګرځنده ساحلي برخو څخه د هدفونو په لور توغول کیدی شي.

د سپاه پاسدارانو د قوماندان جنرال حسین سلامي په شتون سره، په خلیج فارس کې د ایران د ټاپوګانو د ټینګ دفاع لپاره د اسلامي انقلاب د سپاه پاسدارانو د سمندري ځواک تمرین، د سپاه پاسدارانو د سمندري قوماندان جنرال علیرضا تنګسیري په شتون او د وسله والو ځواکونو د قوماندانانو او چارواکو او سیمه ایزو چارواکو یوه ډله چې د چهار شنبې په سهار د 1402د زمري په 11مه  په بوموسي ټاپو کې پیل شو، د قدیر کروز توغنديز سیسټم او د فتح 360 بالیسټیک توغندی چې په مصنوعي هوش سره سمبال دی، مخکتنه او د سپاه بحري ځواکو ته وسپارل شول.

د قدیر توغندي مشخصات

د«سي ام 300 قدیر»(CM-300 Qadir)  کروز توغندی د بېړۍ ضد (Antiship Missile) توغندیو په کټګورۍ کې دی، چې د اوږد واټن، لوړ دقت، تخریبي ځواک او د الکترونیکي جګړې د مقابلې وړتیا لري. دا توغندی د کروز او منځني واټن توغندیو په کټګورۍ پورې اړه لري او د "د کروز توغندیو د نوي نسل"  په کټګورۍ کې شمېرل کېږي.

قدیر توغندی چې له ۱۵ مترو څخه په کمه ارتفاع کې الوت کولای شي، د الکترونیکي جګړې ضد سیستم او د لاره موندلو لوړ دقت او تر ۳۰۰ کیلومترو پورې د هدفونو د پېژندلو، تعقیب او له منځه وړلو وړتیا لري. د قدیر کروز توغندی همدارنګه د  سمندر ساحلي برخو څخه د ویشتل کېدو او نور سیسټمونه لکه د بیړیو مختلف ډولونه او د هوا پر اساس سیسټمونه لکه هوايي برخې لري چې د اهدافو په نښه کولو کې د قدیر توغندي یوه ځانګړنه ده، دا په حقیقت کې د نور او قادر توغندي یو پرمختللې نسخه ده، چې د تګ، دقت او ځواک له مخې له نورو سره توپیر لري.

د قدیر کروز توغندی د CM 200 قدیر توغندي د کورنۍ او البته لوی توغندي ته ورته دی، مګر د 300 کیلومترو په زیاتوالي سره، دا په پراخه توګه په ساحلي برخو او د سمندري ځواکونو په جنګي کښتیو کې کارول کېږي. دا توغندی د سمندري اهدافو پر وړاندې کارول کېږي او د نورو ایراني کروز توغندیو په څېر، دا وړتیا لري چې له ساحل او بحر څخه د سیسټمونو او همدارنګه ډول ډول کښتیو او چورلکو څخه ډزې وکړي، چې عملیاتي حد او عملیاتي انعطاف زیاتوي. د قدیر توغندی د اردو سمندري واحدونه او د سپاه د دې توغندیو د کورنۍ د نورو غړو لکه نور او قادر په څېر، د لومړني پړاو لپاره د داخلي لارښود سیسټم او د وروستي پړاو لپاره فعال رادار لارښود کاروي.

د CM-300 قدیر توغندي په اړه اعلان شوي مشخصاتو کې، دا یادونه کېدی شي چې دا لږ تر لږه له 15 څخه تر 300 کیلومتره واټن لري، د قادر په څېر 360 ملي میتر قطر او ورته اوږدوالی او۷۷۰ کیلو ګرامه وزن لري، چې ۱۶۵ کیلو ګرامه یې جنګي سرونه دي. د توربوجت انجن کارول دې توغندي ته اجازه ورکوي چې ډېرو برخو ته ورسېږي او په طبیعي توګه، کولای شي د هدفونو کشف او په نښه کولو لپاره لویې برخې پوښښ کړي. د داسې جوړښت لرونکی توغندی لومړني سرعت ته اړتیا لري، ځکه چې د توربوجت انجن نشي کولای د توغولو په وخت کې د سیستم څخه د توغندي د توغولو او جلا کولو لپاره اړین سرعت چمتو کړي.

ژباړه:  زماني