Pars Today

په دې ډول چې ایران اوس په لویدیځه اسیا کښې ترټولو ستر توغندوی قدرت ګڼل کیږی .

د ایران اسلامی جمهوریت په تیرو دریو لسیزو کښې د  ‌ډول ډول بالستیک توغندیو د طرحې، جوړولو او عملی کولو په ډګر کښې ستر پرمختګونه کړی دی.

په دې ډول چې ایران اوس په لویدیځه اسیا کښې ترټولو ستر توغندوی قدرت ګڼل کیږی . توغندوی توان د ایران د اسلامی جمهوریت د قدرت د یوه  عنصرپه توګه د ستراتیژیک مخنیوی د ترلاسه کولو په چوکاټ کښې رامینځته شوی دی. د دې ټیکنالوجۍ یو لوړ ټکی په بالستیک توغندیو کې لیدل کیدی شي چې ایران په دې برخه کې د ټیکنالوجۍ څنډې ته رسیدلی او توانیدلی چې له بیلابیلو ګواښونو سره د مقابلې لپاره په  بیلابیلو ځانګړتیاو سره د بیلیسټیک توغندي  طراحۍاو تولید کړي چی له همدې امله د لویدیځې  آسیا او  نړۍ په توغندوی قدرت  بدل شوی دی. په دې ورستیو کلونو کې په کورنیو ظرفیتونو په  تکیه کولو او له شته ظرفیتونو په لنډ وخت کې له زیاتې استفادې په خاطر دقیام توغندي په شان  نوي او پیاوړي  بالستیک توغندي نندارې ته وړاندې کړي  دي چې هر یو یې د دفاع په ډګر کې  د ایران د پرمختګ د دښمنانو د زیاتې غوسی سبب کیږي.

 مخ کتنه

د قیام مینځ  واټنه بالستیک توغندی د ۱۳۸۹ کال د زمری په  ۲۹ نیټه د بوشهر د ایټمی بټۍ له  رسمي پرانستلو سره په یووخت  او د ایران د اسلامي جمهوریت د دفاعي چارواکو په شتون کښې پرانستل شو. دې ته په پام سره چې هر یو توغندی او وسلې په  یوې خاصې ایډیا  سره جوړیږي، زمونږ د هیواد د پوځي قوماندانانو په وینا، د قیام توغندی هم د شهید تهراني مقدم په فکر او د صهیونیسټ رژیم د نابودولو لپاره جوړ شوی دی.  د قيام توغندی  د لومړي ځل لپاره د ولایت د اقتدار په مانوره کی و ازمويل شو. د سپاه د قیام  یو ،  توغندی په زیات شمیر کې تولید شوی او د هیواد د توغندوی  ځواب په لومړۍ کرښه کې دی اوپه لر واټنه توغندوي حملوکی د سپاه پاسدارانو له لومړنیو ټاکنو دی .

ځانګړنې

د قیام توغندی اوږدوالی ۱۱.۵ متره، قطر یې ۹۰ سانتي متره او وزن یې له ۶ ټنو زیات دی، د قیام توغندي د خولۍ وزن شاوخوا ۶۵۰ کیلوګرامه اټکل شوی دی. دقیام توغندی د یو واحد مرحلې د مایع سونګوماشین لري چې کولای شي د دې سونګواو د هغې د واحد سټیج انجن په کارولو سره د الوتنې حد 200 کیلومترۍ ته  ورسي . د دغه توغندی واټن شاوخوا ۸۰۰ کیلومتره اټکل شوی دی. په لومړي کتنه کې دقیام بالستیک توغندی د شهاب 2 توغندي سره ډیر ورته دی، خوقیام لوی اړخونه  او اوږدوالی لري او د هغه رینج د شهاب 2 په پرتله 300 کیلومتره زیات  دی، همدارنګه د قیام  توغندي په جوړښت کې دشهاب 2 معمول  بلک هیډونه  شتون نلري.

له نورو بالستیک توغندیو سره د قیام توغندی توپیر

د قیام میزایل او نورو ایراني بالستیک توغندیو تر منځ اصلي توپیر د بدن له پای د ثابت سټبلیزر بلاکونو لرې کول دي، دا بلاکونه چې د ښي زاویې trapezoid په شکل دي، په ټولو بالیسټیک توغندیو کې لیدل کیږي. د شهاب، قدر او سجیل کورنۍ او حتی د سفیر او سیمرغ سپوږمکۍ لانچرونه د راکټ د ثبات په رامنځته کولو کې مهم رول لري، خو د قیام په میزایل کې، پرته له دې چې پورته ذکر شوي بلاکونو باندی  تکیه وشي ، د ثبات د رامنځته کولو ټوله دنده د کنټرول سیسټمونو مسؤلیت د مایع سونګو پروپیلنټ په تولید کې نصب شوي ورته فعالونکي سره دی . دا کار ګټې لري لکه د وزن کمول او دا دریډار  انعکاس راوړي او په لانچر کې یې زیر مه کول او ډپو کول  ، لیږد کول او بار کول اسانه کوي. د انجن په تولید کې او د پام وړ د هغه فاکتورونو کمول چې پدې توغندي کې د غلطیو لامل کیږي ، لکه په لانچر کې د توغندي دقیق ځای پرځای کول ، په نښه کولو او لارښود سیسټمونو کې ، او په ټانک کې د مایع تیلو خرابوالی کمول ، او داسې نور.

همدا راز د دغه توغندي نوي والي ته په پام  سره چې په هغه وخت کې کابو ۱۴ کاله وړاندې ښايي پرمختللې تکنالوجي  او ټول ډیجیټل سیسټمونه یې په الکترونیکي برخو کې کارول شوي وي، دا ځکه چې د دغو دوو توغندیو هیډ وار  او قطر یو شان دی. په اوږدوالی کې یو څه زیاتوالی او د 100 کیلو ګرامه وزن زیاتوالی (1.65٪ ډیر)، دا د 300 کیلومترو ډیر حد (60٪ زیاتوالی) ته رسیږي. قیام یو  توغندی په خپل لوړ حد کې تر 126 کیلومترو پورې لوړوالی لري. په انځورونو کې تر ټولو په زړه پورې شی د ځینو برخو شتون دی چې د بالستیک توغندیو په جوړولو کې کارول کیږي، له دغو برخو یوه  ورکوټي  بلاکونه دي چې د "جیټ وین" په نوم له انجن د وتلو په وخت کې ځای پرځای شوي دي. د توغندي وروستۍ برخه او د هغه  د انجن په تولید کې ځای پرځای شوي، د دې برخې دنده د انجن د فشار ویکتور بدلول دي ترڅو د توغندي لاره بدله او سمه کړي. د ایران درانه بالستیک توغندي (لکه سجیل او القدر، قیام، شهاب، عماد او قاصد) په خپلو بدنونو کې د کنټرول بلاکونه نه لري او له همدې امله دوی د کنټرول او اړخ بدلولو لپاره "جیټ وین" کاروي .

او بله قطعه  د قیام  توغندي د خولۍ  په سر پورې اړه لري. کله چې د دې توغندی سپیډ   له ۵ ماخ  زیات شي، نود هغه په سر کې ډیره زیاته  تودوخه تولید کیږي، نو که د توغندی سر د تیزې څوکې  په شکل کې وي، په لومړنۍبرخه کې د لوړې تودوخې تولید او لوړاصطلاک د توغندی  د څوکې د ویلی کیدا  لامل کیږي او په نتیجه کې یې له لاسه ورکوي، له همدې امله په ډیرو ایراني توغندیو کې د توغندي څوکه  ګول  ورکول کیږي چې توغندی له ۵ ماخ په زیات سپیډ کې کومه ستونزه ونلري او وکولی شي  مناسب ایروډینامیک ته په پام سره ډیر ه تودوخه وزغمی .

د قیام ۲ توغندی

د قیام ۲ توغندي د نوي ماډل په اړه تازه معلومات خپاره شوي چې ښيي د دغه توغندي واټن ۱۰۰۰ کیلومترو ته رسېدلی او تېروتنه یې تر ۵۰ مترو پورې رسېدلې ده، په ۱۳۸۹ کال کې د ۸۰۰ کیلومترو واټن ویشتونکي توغندي په وروستیو کلونو کې نندارې ته وړاندې شول. د دې توغندي د نوي ماډل عکسونه هم خپاره شوي چې جلا کیدونکی  سر جنګي لری او اوس معلومه شوې چې د دغه نوي  سرجنګي په کارولو سره به د قیام توغندي د ویشتلو تېروتنه تر ۵۰ مترو کمه شوی ده  او له هغه وروسته د محرم په عملیاتو کې د قیام توغندي د نوي ماډل عکسونه خپاره شوي، چې ښيي دغه توغندی په څلورو کوچنیو وزرو  د ښې لارښوونې لپاره سنبال  شوی دی، خو تر اوسه د دغه توغندي د واټن د زیاتوالي په اړه جزئیات نه دي خپاره شوي. نوی قیام  توغندی لږ تر لږه ۱۰۰ اولوړ حد ۱۰۰۰ کیلومتره واټن لري. دغه توغندی د ۶۰۰ کیلو ګرامه وزن په سرجنګی  لرلو سره په یوه ثانیه کې ۲۹۳۵ مترو ته رسیږی، د قیام توغندی قطر ۸۸۰ ملی متره او د دغه توغندی اوږدوالی ۱۱ متره او ۸۴۶ سانتی متره دی.

د قیام توغندي تر ټولو مهمې  او څرګندې ځانګړتیاوې:

• د دښمن د توغندیو ضد سیسټمونو لخوا د قیام توغندي د تعقیب، پیژندلو او ویشتلو ناممکن والی

• د موبایل یا متحرکه  لانچر درلودل

• د اړتیا په بڼه کې د  هغه  واټن بدلیدلی  شي

د قیام بالیستیک توغندی خورا لوړ باثباته ټیکنالوجي  لري او له همدې امله ریډارونو لخوا د موندل احتمال کمولو لپاره وزرونه لیرې شوي دي ، دې ځانګړتیاوې  قیام توغندي ته له  ریډاره   د تیښتې  ډیر قدرت  ورکړی دی.

• بالکونه معمولا د لارې د لارښود کولو پرمهال د توازن رامینځته کولو اصلي عامل دی. په عین حال کې، بلک هیډونه د اوږد واټن توغندیو لپاره هم خورا مهم دي.

• دا ټول ټاکل شوي هدفونه په ډیر دقت او توجه سره په نښه کوي، له همدې امله دا د ورته توغندیو په مینځ کې خورا مهم دقت لري.

دقیام توغندی د لوړ چاودیدونکو توکو په وسیله هدفونه له منځه وړی او په وروستیو کلونو کې د باران په وسلو هم سمبال شوی دی. د الوتنې سلسله په قیام 2 کې شاوخوا 200 کیلومتره ده.

• د دې توغندي سرعت په یوه ثانیه کې له ۲.۵ کیلومترو څخه زیات دی چې د ورته توغندیو په پرتله ډېر سرعت لري.