Viuatilifu vilivyopigwa marufuku Ulaya vyaangamiza nyuki Afrika

Tafiti za hivi karibuni zinaonyesha kuwa mazao ya thamani kama kahawa, alizeti na mengine yako hatarini kufifia kutokana na kupungua kwa idadi ya nyuki, waliokumbwa na athari za viuatilifu katika maeneo mbalimbali ya Afrika Mashariki.

Nchini Rwanda, matumizi ya viuatilifu vyenye sumu kwa kiwango kikubwa yanaharibu makundi ya nyuki—hali inayotishia uzalishaji wa asali na uchavushaji wa mazao, mambo muhimu kwa ustawi wa kilimo.

Kupungua kwa nyuki kunaenea katika ukanda mzima wa Afrika Mashariki, ambapo mataifa kama Kenya na Ethiopia yanakumbwa na kupungua kwa mavuno ya mazao na ongezeko la ukosefu wa chakula. Uchumi wa ndani na maisha ya makumi ya maelfu ya wafugaji wa nyuki yamo hatarini.

Mbali na athari za kiuchumi, kupotea kwa nyuki kunavuruga tamaduni za jamii ambako asali ina nafasi ya kipekee, na pia kunahatarisha urari wa viumbe hai unaosaidia jamii za wakulima. Tafiti zinaonyesha kuwa nyuki wanaonekana hupungua kwa zaidi ya asilimia 50 kutokana na athari za viuatilifu, jambo linaloonyesha dharura ya kuhamasisha mbinu endelevu.

Katika kukabiliana na hali hii, serikali pamoja na wataalamu wa nyuki barani Afrika wanahamasisha matumizi salama ya viuatilifu, kuwaelimisha wakulima kuhusu mbinu rafiki kwa ajili ya uchavushaji, na kuimarisha ushirikiano wa kikanda ili kulinda nyuki na kuhakikisha ustahimilivu wa mifumo ya ikolojia na jamii zinazotegemea kilimo.

Katika mahojiano na African Currents, Dkt. Amulen Deborah Ruth, mwanasayansi mkuu wa kikundi cha utafiti wa ulinzi wa wadudu na wachavushaji (SVAR-RTC) katika Chuo Kikuu cha Makerere, Uganda, ameeleza jinsi viuatilifu vinavyoharibu makundi ya nyuki, kuvuruga mifumo ya ikolojia, na kuonyesha haja ya kuwa na kanuni madhubuti na usimamizi endelevu wa wadudu katika kilimo cha Afrika.

Dkt. Amulen amesema: “Nyuki, kwanza kabisa, huchavusha asilimia 75 ya mazao ya chakula ya binadamu. Kuna methali inayosema kuwa iwapo wadudu na nyuki wangetoweka, kama alivyosema Albert Einstein, hatutaishi kwa muda mrefu kwa sababu mazao ya chakula yataanza kupungua.”

Ameongeza kuwa mianya katika mifumo ya udhibiti inaruhusu kemikali hizi zilizopigwa marufuku kuingia barani Afrika.

Amesema moja ya mikakati madhubuti ya usimamizi wa nyuki, bila shaka, ni kutotumia kabisa viuatilifu katika kilimo. Amehimiza kuwepo kwa sera za serikali zinazohakikisha hatua madhubuti zinachukuliwa.