Eýranyň ykdysady ösüşiniň ýokarlanmagy
Halkara Walýuta Gaznasy Eýranyň 13-nji hökümetdäki ykdysady ösüşiniň öňki hökümet bilen deňeşdirilende 2,5 esse ýokarlanandygyny tassyklady we geçen ýyl (2023) Eýranyň ykdysady ösüşini 5,4 göterim diýip yglan etdi.
Halkara Walýuta Gaznasy tarapyndan çap edilen iň soňky statistikalara görä, soňky 3 ýylda (13-nji hökümetde) Eýranyň ortaça ýyllyk ykdysady ösüşi 3,8% bolup, bu öňki hökümetiň ykdysady ösüşinden 2,5 esse köpdür. Bu hasabat, Eýranyň soňky on ýylda ortaça ýyllyk ykdysady ösüşiniň 1,5% bolandygyny mälim etdi.
Eýranyň ykdysadyýeti geçen ýyl 5,4 göterim ösüş gazandy, dünýäde şu ýyl ortaça ykdysady ösüş 3,1 göterime çenli azaldy. Bu ýyl ösen ýurtlaryň ortaça ösüşi bary-ýogy 1,6% boldy. Halkara Walýuta Gaznasy tarapyndan 1982-nji ýyldan bäri Eýranyň ykdysady ösüşi barada çap edilen statistika görä, mukaddes goranyş döwri bilen baglanyşykly iň pes ykdysady ösüş (Yragyň Eýrana garşy sekiz ýyllap söweşi) uruş şertlerine görä 0,9% boldy. 2023-nji ýylda Hindistandan soň dünýäniň iň gowy 30 ykdysadyýetiniň arasynda Eýran iň ýokary ykdysady ösüşe eýe boldy. Geçen ýyl Eýranyň ykdysadyýetiniň 4,5% ösüşi, Eýran Yslam Respublikasynyň Merkezi Bankynyň ýurduň ykdysady ösüşini peseltmegine garaşylýan inflýasiýany azaltmak üçin dürli syýasatlary durmuşa geçiren ýagdaýynda gazanyldy. Eýranyň ykdysady görkezijilerini gowulandyrmak, esasanam inflýasiýa gözegçilik pudagynda gazanylan üstünlikler, halkara pudagy we guramalary tarapyndan ykdysadyýet pudagynda ykrar edilen meseledir. Ykdysady ösüş dünýädäki ýurtlaryň ykdysady görkezijilerini deňeşdirmek üçin ulanylýan iň möhüm we umumy görkezijilerden biridir we ýokary ykdysady ösüş dowam etse, bu ýurtda ösüşe getirer. Birleşen Milletler Guramasy, adam ösüşi baradaky soňky hasabatynda Eýranda adam ösüşi indeksiniň ýokarlanýandygyny yglan etdi. Birleşen Milletler Guramasynyň soňky döwürde adam ösüşi baradaky hasabaty, Yslam Rewolýusiýasynyň ýeňşinden soňky ýyllarda Eýranyň adam ösüşi indeksiniň 77% ösendigini görkezýär. Bu hasabata esaslanyp, soňky iki ýylda (on üçünji hökümet) Eýranyň adam ösüşi indeksiniň ösüşi çaltlaşdy. 1979-njy ýylda (Yslam Rewolýusiýasynyň ýeňşiniň ilkinji ýyly), Eýran adam ösüşi boýunça dünýäniň 182 ýurdunyň arasynda 110-njy orny eýeledi, emma soňky iki ýylda 34 dereje ösüş bilen 76-njy orna çykdy. Halkara abraýly guramalar tarapyndan adam we ykdysady ösüş babatynda Eýranyň öňegidişligini ykrar etmek, bularyň hemmesi Yslam Eýranyň dürli pudaklarda ösüşe we ösüşe tarap hereketini görkezýär. Şeýle-de bolsa, magdan, söwda, syýahatçylyk we tranzit ýaly dürli pudaklarda köp potensiala eýe bolan Eýran ýaly bir ýurduň gysga wagtyň içinde dürli pudaklarda mundan beýläk-de ösüş we ösüş üçin meýdan berip biljekdigini ýatdan çykarmaly däldir . Aslynda ABŞ we onuň ýaranlary tarapyndan soňky 45 ýylda Eýrany gowşatmak üçin edilen ähli basyşlara, dildüwşüklere we sanksiýalara garamazdan bar bolan statistika, Eýran Yslam Respublikasynyň köp ugurda üstünlik gazanandygyny we ösüş ýolunda we ösüşiň ýerleşýändigini görkezýär.
