967-ə hissə-Zariyati surə -1-14 şərifə ayəon

967-ə hissə

Vəynə proqramədə  de Ğafi mıborəkə surə bə oxo rəsey,bın bərnomədə çı Zariyati mıborəkə surə ayəon hostonə təfsiri ısət bino kardedəmon.ın surə Məkkədə nozil bıə və çın surə ayəon mehvər məbdə iyən miad,hestemoni aləmədə bıə Xıdo ğudrəti nışonəon,kali peyğombəron daston iyən mınhərif və zəlolətədə bıə ğovmon sərquzəşte.ısət sıftədə əmə bə Zariyati mıborəkə surə 1-2-3-4-5-6-ə şərifə ayəon tilovəti quş doydəmon.

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِیمِ

Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim.

وَ الذَّارِیاتِ ذَرْواً(1)

Ğəssəm bıbu bə de şiddəti (çiyon)pərokəndə(volo-volo)kardə voon.

فَالْحامِلاتِ وِقْراً(2)

və ğəssəm bə qonə boşon bıə avəon.

فَالْجارِیاتِ یُسْراً(3)

və ğəssəm bıbu bə de hostonəti hərəkət kardə kəştiyon.

فَالْمُقَسِّماتِ أَمْراً(4)

və ğəssəm bıbu bə firiştəon ki,(de Xıdo əmri) koon təğsım kardedən.

إِنَّما تُوعَدُونَ لَصادِقٌ(5)

bəşmə və`də doə bıə çiyon hukmən roste.

وَ إِنَّ الدِّینَ لَواقِعٌ(6)

və hukmən cəzo(ruj) vağe bıənine.

Im surə bənə Ğıroni coqlə surəon de çandə qılə ğəssəmon bino beydə:ğəssəm bıbu bənə avə iyən vo bıə təbiiyi təzahuron ki,bə voşi voye iyən bə do və beməyon perəsey və bə bəşəri jimoni çı zəmini mıxtəlifə noxtəonədə bıə hevujəti boyis beydə.

Ğəssəm bıbu bə kəştiyon ki,bəsə ovi kulisə suvar beydən və de kuliki qıniye,mısofiron iyən əmtəə qıləy noxtəku bə coqlə nuxtə vırə bə vırə kardedən.və ğəssəm bıbu bə firiştə iyən məlayikon ki,dınyo qırd noxtəonədə jiyə insonon ərzağon təğsım kardedən.

Beşək,bəşəri nevi jimon heyvonat iyən rəsəyon çı voşi voyey girovədəy və voon çı avəon vırə bə vırə kardeyədə,həvo tənzimədə iyən beməyon qit qıniye koyədə qıləy muhimmə rolışon heste.kəştiyon həm çı bəşəri jimonədə qıləy muhimmə rolışon heste.həyğətədə bo məhsulon iyən sanqinə boon vırə bə vırə kardeyro həmməysə hevuj iyən hostonə ro,həmonə dıyo roone.yəğınən çı Kərimə-Ğıroni ın ğəssəmon çı milləti jimoni koon idorədə bıə İlahi ğudrət iyən tədbiri bəyon kardedə ta miadi munkiron bızınon ki, Xıdovəndi dınyoş çəy xılğəti bəpeştə bəçəy ıştən holi vodoəşni və boəy qıləy ğayətış həm ğərol doə.qıləy ğayət ki,dınyoədə çı maqi bəpeştə real bəbe və de peyğombəron təriği,torıxi dırozi bə bəşəri və`dəş doə. çın ayəonku omutedəmon:

1-bənə avə,vo iyən voşi bıə təbiiyi təzahuron ğəssəm hardey,insoni hestemoni bə ğanunon kəşfi iyən bəvon hakim bıə tədbiri təşviğ kardedə,çın fenomenon iyən bəvon hakim bıə ğanunon məlum kardey,bo Xıdoşınosiro qıləy mığəddiməy.

2-Xıdovənd de maddi iyən ğeyri-maddi səbəbon vositə,dınyo idorə kardedə.

3-odəmi bə heyrət vardə çi ıme ki,bə cokəson və`dəon xotırcəm beydəmon.əmmo bə Xıdovəndi ğəti iyən dırıstə və`dəon peştıpur beydənimon.

وَ السَّماءِ ذاتِ الْحُبُکِ(7)

Ğəssəm bə ziyodə roonış(və reçinətiyonış)bıə osmoni.

إِنَّکُمْ لَفِی قَوْلٍ مُخْتَلِفٍ(8)

ki,şımə (Ğıroni həxədə)mıxtəlifə sıxanədon (sərqərdoniyon)

یُؤْفَکُ عَنْهُ مَنْ أُفِکَ(9)

ikəs ki,(həxıku)mınsərif be(imtinoş karde)çəyku mınhərif bəbe.

Navnə ayəonədə ğəssəmon dəvomədə bın ayəonədə bə osmoni əzəməti ğəssəm hardey zikr bıə.qıləy osmon ki,çandə milyard qalaktika və astovəon bəvədə mevcude və astovəon şəvi toykiyətiyədə bənə qıləy reçinə ço panə osmonədə dəvəşeydən.

Əmmo məbdə iyən miadi munkiron bə Xıdovəndi osmon iyən zəminədə bıə tədbir iyən irodə dığğət nıkardə holədə bə peyğombəron bo bəşəri bə kəmoli səmt hidoyətiro çı vəhyi nozil bıey barədə şəkk kardedən və de mıxtəlifə bəhonəon peyğombəron iyən çəvon təlimon bə sıvoli ji bardedən.həlbəttə çəvon qıləy zumandə məntığ iyən sabitə əğedəşon ni.liza çəvon mevğıyyəton ğeyri-stabil iyən çəvon sıxanon ziddiyyətine.əmmo çımi mığobilədə həxə roy iqləyniye və çəvon qıləy ruşinə məntığ iyən ğoymə mevğıyyətışon heste.

Məlume ki,hakəs həxı bızıno iyən əy ğəbul nıko,bə qıləy inhirofi dıço bıə ki,ım ıştən inhirof iyən ziyodə insonon mınhərif kardey mənoədəy.çın ayəonku omutedəmon:

1-miadi munkiron sıxanon bə dəlil iyən məntıği əsos ni.liza çəvon sıxanon pərokəndə iyən ziddiyətine.

2-mıstəğim iyən rostə ro iqləyniye.əmmo kəc və inhirofə roon ziyode.

3-har iqıləy inhirof,fırsiye iyən qıno çı coqlə inhirof,fırsiye iyən qınoon zəminə hozzı kardedə və bə həxı səmt oqardemoni roy vey saxt kardedə.

قُتِلَ الْخَرَّاصُونَ(10)

Maq(bıbu)bo duyəvıjon.

الَّذِینَ هُمْ فِی غَمْرَةٍ ساهُونَ(11)

əvon ki,nığılə cəholət iyən ğəflətədə ğərğ bıən(eşən).

یَسْئَلُونَ أَیَّانَ یَوْمُ الدِّینِ(12)

dəparseydən:cəzo ruj kom vaxte?

یَوْمَ هُمْ عَلَى النَّارِ یُفْتَنُونَ(13)

qıləy ruj ki,əvon otəşədə sutuney bəbeyn.

ذُوقُوا فِتْنَتَکُمْ هذَا الَّذِی کُنْتُمْ بِهِ تَسْتَعْجِلُونَ(14)

(bəvon votey bəbe:)ıştə əzobi bıçaştənən.ım həmonə əzobe ki,(de məsxərə)bəy dastpoçə bin.

Vəynə ayəon dəvomədə ın ayəon çı miadi munkiron sıxanon ki,de duyəvıjəti iyən bə beəsosə spikulasiyə iyən zənni əsos zıneydən ki,çəvon soybon qıləy nığılə cəholət iyən ğəflətədə ğərğ bıən və eşən və qımon kardedəbin ki,əvon ruşinəfik iyən famə şəxsonin.

Miadi munkiron əksərən çın sıvoliku bəhs kardedən və çı əhle-imoniku dəparseydəbin ki,ğıyoməti zəmon keynə bome bərəsəe?əvon qımon kardedəbin ki,çun imoni əhl çı ğıyomətu ruji bə əməl omə zəmoniku xəbədo iyən aqah ni,çən yəğınən ğıyoməti ruj mevcud ni.qıləy holədə ki,məsələn çı zəlzələ omey zəmoniku xəbədo nıbey,bəçəy bə əməl nıomey dəlil ni.

Əvon çanədə ki,çı cəhəndımi otəşi şuləon ıştə bədənədə hiss nıkon,bəy bovə nibəkardeyn iyən de ım bemənoə sıvolon imoni əhli məsxərə kardeyku dast kəşeydə nıbin.çın ayəonku omutedəmon:

1-çı dini barədə beməntığ iyən norəvoə sıxanon ki,hiç qıləy elmi əsosış ni və bə qımoni əsos bıbu,bə İlahi rəhmətiku bə diyəro bıey boyis bəbe.

2-ehanə çı ğıyoməti ruji hodisəon kali qıləyni keyfiyytiku aqah nıbəmon,əy bo miadi əsl iyən prinsipədə şəkkiro bəhonə ğərol doey əzınimon.çoko ki,i dastə de həmonə vonə miadi usulışon inkor kardə.