978-ə hissə-Nəcmi surə -1-18 şərifə ayəon

978-ə hissə

 

Vəynə proqramədə de Tuuri mıborəkə surə bə oxo rəsey,bın bərnomədə Nəcmi mıborəkə surə ayəon hostonə təfsiri bərnomə bino kardedəmon.ım surə Məkkədə enovney bıə iyən de bə peyğombəri(s) vəhyi nozili şivə bəyoni və de ə həzrəti Meraci macəra bino kardedə.ım surə de mışrikon xorafaton nəfy kardey bino beydə iyən bə dınyo iyən axırətədə İlahi cəzoon təkid kardey dəvom pəydu kardedə.

İbtido bə Nəcmi mıborəkə surə 1-2-3-4-ə ayəon tilovəti quş doydəmon:

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِیمِ

 

Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim.

وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى(1)

Ğəssəm bə astovə.çoko(ufuğədə) eşeydə.

مَا ضَلَّ صَاحِبُکُمْ وَمَا غَوَى(2)

şımə dust iyən həmro (Muhəmməd) nə bə zəlolət eqıniyə və nə mınhərif bıə.

وَمَا یَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى(3)

və ıştə həvaye-nəfsiku sıxan votedəni.

إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْیٌ یُوحَى(4)

çəy sıxan bəy nozil bıə ğərəz vəhyi co qıləy çi ni.

 

Bənə Məkki kali surəon ın surə həm de ğəssəmi bino beydə.ğəssəm bıbu bə astovə ki,çı təbiiyi təzahuronkuye və torıxi dırozi hejo bəşəri bəy dığğət kardəninə çiyon bıə.joqo ki,torıxi devrəonədə kali ğovmon həmonə astovəonışon pərəstış kardə .

Xıdovənd çı ğəssəmi bəpeştə bə Məkkə sakinon hamyedə:Muhəmməd ibn Əbdullah ki,şımə miyono mutəvəllid bıə və bə dınyo omə,çıl sorisə veye ki,deşmə bə ico nıştə-əyştə və deşmə həmsehbət bıə.şımə bın mıddətədə çəy zəvoniku hiç qıləy noloyığə sıxanon məsəni iyən mınhərifə rəftoron vindəyon ni və həmmə kəs bəçəy dırıstəti iyən rostəti şoydəti kardedə.

Ehanə əv ımruj təkid kardedə ki,boşmə hidoyətiro çı Xıdo tərəfiku omə,bəştə həvaye-nəfsi xoto iyən dumo ğudrət və hukuməti dumo ni ki,bıpyişe bəşmə yolyətiko və ya bə qıləy mol-devlət iyən məğami bırəso.çəy şıməni bəçəy səmt dəvət kardə çi,Xıdovəndi sıxane ki,bəy vəhy beydə.çən,Xıdo sıxani ğəbulkənən iyən bəy imon biyənən.çın ayonku omutedəmon:

1-peyğombəron adətən çı mınhərifə dıjdə ğomon iyən ğəbiləon miyono bıən.əmmo hiçvaxti bəçəvon nodırıstə fik,bovə iyən adəton təsiri ji dəşənin.

2-həxı ğəbulı nıkardə kəson səy kardedən de bə pokə şəxson riyosət tələbəti behtoni ğandey,bo həxlku viteyro bəhonə biyon.

3-peyğombəron sıxanon nə çəy şəxsi meylonku bə əməl omə və nə çı iştimoyi muhiti təsiri jiyədə nin.

4-peyğombəri sıxan huccət və dəlile.ısət çı Xıdo tərəfiku sərostə formədə sıxan bıvoto və ya ıştəku qıləy əmri fərmoni bıdo.

 

عَلَّمَهُ شَدِیدُ الْقُوَى(5)

Vey Zumandə(Xıdo həmonə vəhyış) bəy omute.

ذُو مِرَّةٍ فَاسْتَوَى(6)

(ə kəs ki) qıləy heyrətamizə dərrokə və zumandəti soybe.çən,(bəy aspardə bıə koyədə)təsəllutış heste(mohire).

وَهُوَ بِالْأُفُقِ الْأَعْلَى(7)

qıləy holədə ki,əv barzə ufuğədə be.

ثُمَّ دَنَا فَتَدَلَّى(8)

peşo nez və vey nez be.

فَکَانَ قَابَ قَوْسَیْنِ أَوْ أَدْنَى(9)

tosə əvrə ki,çəy məsofə dıqlə kəmoni(əndozədə) ya tiki həm kam be.

فَأَوْحَى إِلَى عَبْدِهِ مَا أَوْحَى(10)

çən,bəştə bandəş vəhy kardəninə çiş vəhy karde.

مَا کَذَبَ الْفُؤَادُ مَا رَأَى(11)

dıli çiçış vinde duş nızıne.

أَفَتُمَارُونَهُ عَلَى مَا یَرَى(12)

çən,aya şımə çəy vində çiyon həxədə deəy mıbohisə kardedon?

 

Navnə ayəon çı vəhyi nozil bıey usuli həxədə bəhs kardedəbe,ın ayəon bə peyğombəri(s) de Xıdo bıə irtiboti şivə işorə kardedə və hamyedə:çı peyğombəri(s) mellim,alim iyən həkimə Xıdoye ki,çı aləmi həmmə ğıvvon çəy ixtiyorədəy və çəy koon ğoym iyən mehkəme.Əv çı zehn iyən əndişəsə qıləy barzə məğamədə ğərolış qətə və hiçkəsi bəy rəsey ğudrətış ni.əmmo çəy peyğombər deştə de imoni pur bıə dıl və ğəlbi deəy qıləy botıni şuhudış heste.qıləy şuhud ki,bəvədə səhf mevcud ni və barzə səviyədə bə Xıdovəndi təğərrub iyən nezəti rəsey imkonış heste.

Im təğərrub zəminə bo vəhyi nozl bıeyro hozzı kardedə və çəy bəpeştə Cəbrəyil de bənə Xıdo iyən deçəy peyğombəri miyono bıə vositə unvoni vəhyi bə peyğombəri ğəlbi nozil kardedə və ə həzrət həm Ğıroni ayəon bo milləti tilovət kardedə.

Nıbuvvəti munkiron dayima torıxi dırozi Xıdo de insonon miyono irtiboti bərpo kardey imkonışon qıləy ğeyri-mumkinə koyışon hisob kardə və əvışon ğəbul kardə ni.qıləy holədə ki,ım irtibot qıləy hissi iyən maddi rabitə ni.bəlkəm qıləy ğəlbi iyən şuhudiye və ım ayəon həm təkror kardedə ki,peyğombər deştə dıli de ğəlbi şuhudi Xıdoş vində,nəyinki,deştə çəşon.çın ayəonku omutedəmon:

1-fəğət təcrubi iyən bəşəri elmon nin ki,bə qıləy mellimi ehtiyociş bıbu.inson bo bə mənəvi ruşd iyən kəmoli rəseyro bə İlahi mellimi ehtiyociş heste ta Xıdovəndi bəy omutə çiyon bə milləti təlim bıdo və əvoni xorafatədə bə inhirof iyən botılə fikon dıço bıeyku peroxno.

2-peyğombəri çı qıləy bəşəriku təlim vində kəs hisob kardə kəson mığobilədə,ın ayəon de oşkoə formə təkid kardedən ki,Xıdovənde çı peyğombəri mellim və əv çı əsliyə sərçeşməku vəhyi seydə.

3-Xıdovənd irodə kardə iyən icozə doə zəmonədə,çəy peyğombər jıqo qıləy təğərrub pəydu kardey zıneydə ta bevositə deəy sıxan bıvoto və İlahi kəlomi ğəbulko.

4-Xıdo bandəçəti iyən bəy təğərrub kardey,bo vəhyi ğəbul kardey və bə risoləti məğami rəsey zəminə bo peyğombəri hozzı kardedə.liza bın ayəonədə hamyedə:Xıdovənd bəştə bandə vəhyış kardə və hamyedəni ki,bəştə peyğombəri vəhyış karde.

 

 

وَلَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرَى(13)

Və beqımon i kərə həm əvış vinde.

عِنْدَ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى(14)

Sidrətul-Muntəha nəzdədə ki,

عِنْدَهَا جَنَّةُ الْمَأْوَى(15)

əmnə vəhışt çəy nəzdədəy.

إِذْ یَغْشَى السِّدْرَةَ مَا یَغْشَى(16)

ə zəmon ki, Sidrətul-Muntəhaş puşnişe.həmonə(nur) ki,puşniyedə.

مَا زَاغَ الْبَصَرُ وَمَا طَغَى(17)

(peyğombər həyğəti)vindeyku mınhərif nıbe və (həddiku) nıdəvarde.

لَقَدْ رَأَى مِنْ آیَاتِ رَبِّهِ الْکُبْرَى(18)

həyğətən,əv ıştə pərvərdıqori dıjdə nışonəon kali qıləyniş vinde.

 

Navnə ayəon dəvomədə ın ayəon bə peyğombəri(s) meraci macəra işorə kardedə ki,çı İsra mıborəkə surə ibtido və sıftədə həm omə.vəynə ayəon çı peyğombəri(s) ğəlbi şuhudu bəyon kardedəbe və ın ayəon bə peyğombəri(s) osmononədə bıə şəxsi huzur və iştiroki iyən bə Xıdovəndi hestemoni aləmədə bıə dıjdə ayə və nışonəon işorə kardedə.həmçinin osmononədə İlahi vəhışti iyən çı pok və muminə şəxson rufon mışohidə kardey ki,tosə ğıyoməti ruji bərpo kardey əvon əyo bəmandeyn,əv həm Sidrətul-Muntəha nomo de səmərə pur bıə do və şəcərə xıçəon sayədəy.

Peyğombəre-Əkərm(s) Meraci səfədə ziyodə həyğətonış deştə çəşon vindeşe.çoko ki,Xıdovənd çı osmonon iyən zəmini mələkutış bə həzrət İbreymi(ə) nışonış doe və əv həm qırd ım əzəmətış mışohidəş karde.çən,votey bəbe ki,Xıdovənd de hestemoni aləmi əzəməti bo insonon hidoyətiro məmurış kardə bəştə peyğombəron nışon doey,əvoni bə qıləy komilə yəğıni rosneydə ta əvon de qıləy komilə xotırcəməti vəhyi ğəbulkon və bə milləti bırosnon.çın ayəonku omutedəmon:

1-peyğombəron həm de ğəlbi şuhudi Xıdoşon dərk kardə və həmən de addiyə çəşon çı xılğəti əzəmətışon vində.

2-uxrəvi vəhıştiku əlovə ki,ğıyoməti ruji bərpo bəbe,Bərzəxi aləmədə həm vəhışt heste ki,əyo çok və pokon İlahi nemətonku bəhrə bəbardeyn.