Нур томон йўл (970)
Муборак Нажм сурасининг 43-62-ояти карималарининг шархи.
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.
Аввал муборак Нажм сурасининг 43-49-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз.
وَأَنَّهُ هُوَ أَضْحَکَ وَأَبْکَى، وَأَنَّهُ هُوَ أَمَاتَ وَأَحْیَا، وَأَنَّهُ خَلَقَ الزَّوْجَیْنِ الذَّکَرَ وَالْأُنْثَى، مِنْ نُطْفَةٍ إِذَا تُمْنَى، وَأَنَّ عَلَیْهِ النَّشْأَةَ الْأُخْرَى، وَأَنَّهُ هُوَ أَغْنَى وَأَقْنَى، وَأَنَّهُ هُوَ رَبُّ الشِّعْرَى
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
Ва, албатта, кулдирган ҳам Ўзи, йиғлатган ҳам Ўзи. Албатта, ўлдирган ҳам Ўзи, тирилтирган ҳам Ўзи. Албатта, икки жуфтни; эркак ва аёлни яратган ҳам Ўзи. Нутфадан, оқиб тушганда. Ва, албатта, кейинги пайдо қилиш зиммасидаги зот ҳам Ўзи. Ва, албатта, беҳожат қилган ҳам Ўзи, бадавлат қилган ҳам Ўзи.Ва, албатта Шеъронинг Роббиси ҳам Унинг Ўзи.
Олдинги дастурда Аллоҳ таолонинг оламдаги ҳукмронлиги ва рубубияти ва барча ишлар Аллоҳга етаклаши айтилган эди. Бу оятларда бунга мисоллар келтирилиб, шундай дейилади: Сизнинг ҳаётингиз ва мамотингиз, одамлар ва барча мавжудотлар Аллоҳнинг қўлидадир. Сиз бу дунёга ўз хоҳишингиз билан келмадингиз ва у сизни бу дунёдан олиб кетади.
Бошқа тирик мавжудотларга нисбатан инсоннинг ўзига хос хусусияти бўлган кулиш ва йиғлаш сизнинг ҳис-туйғуларингизни ва ҳис-туйғуларингизни ифода этишингиз, фаол ва жонли ҳаёт кечиришингиз учун у томонидан қўйилган.
У зот сизларнинг авлодларингиз ва бошқа махлуқотларнинг омон қолиши учун бир қисми эркак ва бир қисмини аёл яратган зотдир. Уларнинг орасига кўпайиш тизимини жойлаштирди ва қисқа вақт ичида митти нутфадан мукаммал болани яратди.
Ва у бу дунёдан кейин бошқа дунёни жойлаштирган зотдирки, билингки, бу ерга амаллар билан нима эксангиз, қиёматда уни ўрасиз ва ҳеч бир иш жавобсиз қолмайди.
Ва у сизларга ишлаб чиқариш ва савдо орқали бойлик ато этувчи ва ҳаётингиз ва рўзғорингизнинг эҳтиёжларини бажарувчидир.
Нафақат ер, балки осмон ва ундаги барча юлдузлар, уларни номидан биласизми ёки йўқми, уларнинг яратувчиси ва Рабби Аллоҳдир. Хўш, нега сиз бошқаларнинг олдига бориб, уларни Аллоҳга шерик деб биласиз ва уларга таъзим қиласиз?
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Ҳамма нарсанинг асли Аллоҳдир, гарчи улар бир-бирига қарама-қарши бўлиб кўринса-да, биз бирини яхши, иккинчисини ёмон деб билсак-да; ҳаёт ва ўлим ёки кулги ва йиғлаш каби
2. Мавжудотларнинг омон қолиш омили бўлган никоҳ тизими бу дунёнинг мўъжизаларидан бири ва Аллоҳнинг дунёни бошқаришдаги режаси ва ҳикматининг белгиларидан биридир.
3. Бойлик ва мол-мулкни ўзимизники деб ҳисобламаслигимиз керак, чунки барча инсоний маҳсулотларнинг келиб чиқиши ҳам Аллоҳ яратган материаллар ва инсонга берган ақл ва ақл-заковатдир.
Энди муборак Нажм сурасининг 50-55-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
وَأَنَّهُ أَهْلَکَ عَادًا الْأُولَى، وَثَمُودَ فَمَا أَبْقَى، وَقَوْمَ نُوحٍ مِنْ قَبْلُ إِنَّهُمْ کَانُوا هُمْ أَظْلَمَ وَأَطْغَى، وَالْمُؤْتَفِکَةَ أَهْوَى، فَغَشَّاهَا مَا غَشَّى، فَبِأَیِّ آلَاءِ رَبِّکَ تَتَمَارَى
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
Ва, албатта, биринчи Одни ҳалок қилган ҳам Ўзи. Ва Самудни боқий қолдирмаган ҳам Ўзи. Ва бундан олдин Нуҳ қавмини (ҳалок қилган ҳам Ўзи). Чунки улар ўта золим ва ўта туғёнга кетган эдилар. Ва тўнтарилганни қулатган (ҳам Ўзи). Бас, уларни ўраган нарса ўраб олди. Шундай экан, Роббингнинг қайси неъматларига шак келтирасан?
Аллоҳ таолонинг дунё ва инсонлар устидан ҳукмронлиги ҳақидаги олдинги оятлардан кейин бу оятлар шундай дейилади: Кофирлар ва золимлар ўтган авлодлардан нега ибрат олмадилар? Наҳотки улар зулм, гуноҳ ва исён туфайли бир қанча буюк сивилизациялар вайрон бўлганини ва улардан асар ҳам қолмаганини билишмайдими?
Од ва Самуд каби қабилалар, Нуҳ алайҳиссалом ва Лут қабилалари илоҳий пайғамбарларнинг тавҳид ва тўғриликка даъватига қарши исён кўтариб, туғён қилдилар. Бинобарин, бу дунёда уларни шундай илоҳий жазо қамраб олдики, оз сонли покиза ва содиқ кишилардан бошқа ҳаммаси ҳалок бўлди.
Айрим куфр ва золим кимсалар ношукурлик қилиб, Аллоҳ таолонинг моддий ва маънавий неъматларини унутиб қўйишлари ҳақиқатдир. Бу тоифа одамлар шу қадар исёнкор ва золимдирларки, охиратда табиий равишда олишлари керак бўлган амалларнинг жазоси бу дунёда уларга аён бўлади.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Ўтмиш тарихини ўрганиш билан уларнинг ёмон тақдирларидан сабоқ олиб, исён ва туғён йўлига тушмаслигимиз керак.
2. Илоҳий жазолар фақат қиёмат куни учун эмас; Баъзи ҳолларда золимлар бу дунёда ҳам қилган ёмонликлари учун жазоланадилар.
3. Одамларга зулм қилиш ва Аллоҳ таолога исён қилиш аввалги халқларнинг ҳалокатига сабаб бўлган.
Сўнгда Нажм сурасининг 56-62-ояти карималари қироатига қулоқ тутамиз:
هَذَا نَذِیرٌ مِنَ النُّذُرِ الْأُولَى، أَزِفَتِ الْآزِفَةُ، لَیْسَ لَهَا مِنْ دُونِ اللَّهِ کَاشِفَةٌ، أَفَمِنْ هَذَا الْحَدِیثِ تَعْجَبُونَ، وَتَضْحَکُونَ وَلَا تَبْکُونَ، وَأَنْتُمْ سَامِدُونَ، فَاسْجُدُوا لِلَّهِ وَاعْبُدُوا
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
Бу аввалги огоҳлантирувчилар каби бир огоҳлантирувчидир. Яқинлашувчи яқинлашди. Уни Аллоҳдан бошқа кашф қилувчи йўқ. Бу сўздан сизлар ажабланасизларми? Ва куласизлар-у, йиғламайсизларми? Ва ҳолбуки, сизлар бепарвосизлар. Бас, Аллоҳга сажда ва ибодат қилинг
Нажм сурасининг охири бўлган бу оятлар манманлик ва ғафлатдан азият чеккан қавмларга шундай дейди: Нега Аллоҳнинг пайғамбарларининг қиёмат куни ҳозир бўлиш ва қилган амалларингдан ҳисоб-китоб қилиш ва уни ҳисобга олиш ҳақидаги огоҳлантиришларига эҳтимол бўлмаган ва узоқ масала деб эътиборсиз қолдирдингиз. Лекин ўлим яқин ва ундан кейин қиёмат койим бўлади
Дунё сизни шунчалик банд қилдики, охиратга бепарво қолдингиз! ўзингизга йиғлаш ўрнига, сиз маст ҳолда куласиз; Сиз мўминларнинг эътиқодларини ҳазил сифатида қабул қиласиз ва уларга паст назар билан қарайсиз.
Бу суранинг охирги ояти инсонни бу манманлик ва ғафлатдан қутқаришнинг йўли Аллоҳга бўйсуниш ва Оллоҳнинг баробарида ҳузуь ва хушуь ва унинг ибодатида ҳар қандай ширкдан сақланиш, деб ҳисоблайди.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Қиёмат узоқда деб ўйламайлик.
2. Агар биз нажотимиз ҳақида ўйлаётган бўлсак, биз бу дунёда ҳам унинг учун воситаларни тақдим этишимиз керак, чунки охиратда нажот ва озодликка йўл йўқ.
Йиғлаш фақат дунёвий ишлар учун эмас, Оллоҳнинг азизлари қиёмат кунидаги ҳолатини эслаб йиғлаб, илоҳий мағфират сўрадилар.
Ҳар бир ракат намозда икки марта қилинадиган Аллоҳ ҳузурига сажда қилиш инсоннинг манманлик, ғафлат ва сармастликларига даво бўлиш йўлларидан биридир.
Ушбу дастурни якунлаш билан сиз азизларни буюк Оллоҳга ҳавола қиламиз ва сизларнинг фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр.
