Нур томон йўл (1018)
-
Нур томон йўл (1018)
Муборак Мулк сурасининг 15-19-ояти карималарининг шархи.
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.
Аввал муборак Мулк сурасининг 15-ояти каримасининг қироатига қулоқ тутаимз:
«هُوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الْأَرْضَ ذَلُولًا فَامْشُوا فِی مَنَاکِبِهَا وَکُلُوا مِنْ رِزْقِهِ وَإِلَیْهِ النُّشُورُ»
سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذِیرٌ»
Ояти карима қуйидагича таржима қилинган:
15 - У сизларга ерни бўйсундириб қўйган зотдир. Бас, унинг турли жойларида юринг ва Унинг ризқидан енг ва қабрдан чиқиб бориш ҳам Унинг ҳузурига бўладир.
Ер бир неча турдаги ҳаракатга эга бўлса-да, у барибир ором. Агар ер доимо силкиниб турса ва тинч ва барқарор бўлмаса, у ҳеч қачон ҳаёт учун мос жой бўлмасди. Дарҳақиқат, Аллоҳ таолонинг улуғ неьматларидан бири ер юзини унинг аҳолиси, жумладан, инсонлар учун ҳам инсоннинг барча эҳтиёжларини қондирадиган даражада роҳатлигидир. Ернинг бир қисми қуруқ ва яшашга яроқли бўлиб, инсоннинг яшаш ва тижорат юритиш учун яшаш жойига бўлган эҳтиёжини таъминлайди. Ясси текисликлар деҳқончилик ва чорвачилик, барча турдаги саноат ва хўжалик фаолияти учун қулай жой ҳисобланади. Қолаверса, ер остида яширинган шахталар ва улкан конлар инсон ҳаёти учун зарур бўлган хомашё билан таьминланади.
Албатта, инсоннинг бу неъматлардан баҳраманд бўлишининг шарти меҳнат ва ҳаракат ва муаммолар билан курашишдир; Ризқ уйда ўтириб бўлмайди
Шу билан бирга, бу дунёга ва унинг неьматларига ҳаддан ташқари боғланиб қолмаслик керак, чунки бу дунё фоний ва ўткинчидир, бу дунёнинг охири бўлган қиёмат куни ҳақида ўйлаш керак.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Аллоҳ таоло ерни инсон ўз эҳтиёжларини қондириши, хоҳиш-истакларига етиши учун бўйсундириб, унга бўйсундирди.
2. Ризқ Аллоҳдандир, лекин биз қадам ташламагунимизча, ҳаракат қилмагунимизча, ердаги ризқдан наф кўрмаймиз.
3. Инсоннинг бу дунёдаги ҳаракатлари ва ҳаётдаги муваффақиятлари қиёмат кунини э.тиборсиз қолдиришига сабаб бўлмаслиги керак, акс ҳолда у хоҳлаган натижага эриша олмайди.
Энди муборак Мулк сурасининг 16-17-ояти карималарининг қироатига қулоқ тутаимз:
«أَأَمِنْتُمْ مَنْ فِی السَّمَاءِ أَنْ یَخْسِفَ بِکُمُ الْأَرْضَ فَإِذَا هِیَ تَمُورُ»، «أَمْ أَمِنْتُمْ مَنْ فِی السَّمَاءِ أَنْ یُرْسِلَ عَلَیْکُمْ حَاصِبًا فَسَتَعْلَمُونَ کَیْفَ نَذِیرِ»
سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذِیرٌ»
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
16 - Осмондаги зот сизларни ерга юттириб юборишидан омонда бўлдингизми? У (ер) эса изтиробда ҳаракатланиб туради.17 - Ёки осмондаги зот сизларга азоб шамолни юборишидан омонда бўлдингизми? Бас, албатта огоҳлантириш қандоқ бўлишини билурсизлар.
Бу оятлар инсоннинг Аллоҳ таолонинг иродасига қарши ожизлиги ва ночорлигига ишора қилиб, шундай дейилади: “Агар ер безовталаниб, ёрилиб, сизни ютиб юборса, нима қиласиз? Ёки кучли ва ҳалокатли шамоллар сизнинг шаҳрингиз ва шаҳарчангизни қамраб олса, нима қиласиз?
Хўш, зилзила, бўрон каби кучли табиий кучларга қарши курашишга қодир бўлмаган одам қандай қилиб бу дунёда Аллоҳнинг азобидан омон бўлиб, Аллоҳнинг амрлари чегарасидан ошиб ўтади?
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Аллоҳнинг ғазаби ва жазоси қиёмат куни учун сақланмайди. Аллоҳ одамларга огоҳлантириш ва сабоқ бўлиш учун бу дунёда ҳам жазолайди.
2. Осмон ер ва ердагиларнинг ишларини бошқариш ва бошқариш марказидир.
3. Табиат ва унинг барча кучлари Аллоҳнинг иродаси ва амри остидадир ва унинг изнисиз ҳеч нарса содир бўлмайди.
4. Аллоҳнинг ерни тинчлантириш қудрати унинг ҳукмронлигининг намоёнидир.
Сўнгда муборак Мулк сурасининг 18-19-ояти карималарининг қироатига қулоқ тутаимз:
«وَلَقَدْ کَذَّبَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ»، «أَوَلَمْ یَرَوْا إِلَى الطَّیْرِ فَوْقَهُمْ صَافَّاتٍ وَیَقْبِضْنَ مَا یُمْسِکُهُنَّ إِلَّا الرَّحْمَنُ إِنَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ بَصِیرٌ»
سَأَلَهُمْ خَزَنَتُهَا أَلَمْ یَأْتِکُمْ نَذِیرٌ»
Ояти карима қуйидагича таржима қилинган:
18 - Ва дарҳақиқат улардан аввалгилари ҳам ёлғонга чиқарган эдилар. Бас инкорим қандай бўлди? 19 - Тепаларида (қаноатларини) ёйиб ва йиғаётган қушни кўрмайдиларми? Уларни Роҳмандан бошқа ушлаб турувчи йўқ. Албатта, У барча нарсани кўрувчидир.
Биринчи оятда кофир ва Аллоҳни инкор этувчиларга мурожаат қилиб, шундай дейилади: “Ўтмишдаги халқлар тарихини ўрганинглар, бу дунёда Аллоҳнинг қудрати билан ҳалок бўлган ва улардан ҳеч нарса қолмаган исёнкор ва босқинчи халқларнинг тақдиридан сабоқ олиш учун. Улар фақат вайронага айланган иморатлар тўпламидир.
Қуйидаги оятьи карималарда шундай дейилади: Улар осмондаги қушларга қарамайдиларми, қанотларини очиб-ёпиб осмонда қандай учишлари ва балки минглаб километрлик узоқ масофаларни босиб ўтишлари мумкинми? Уларга ердан тортишиш қонунига қарши туриш ва осмонда бемалол учиш қобилиятини ким берган?!
Бу жониворларга пат ва қанот бериб, уларнинг таналарини осмонда уча оладиган қилиб яратишга Қодир ва Ҳикматли Аллоҳдан бошқа бировнинг илми ва қудрати борми? Шунингдек, илғор навигация воситаларига эга бўлмасдан, минглаб километрларни (баъзан гуруҳли йўналишлар билан) босиб ўтиш ва манзилга етиб боришни уларга парвоз ва манзил ҳақидаги билимларни ким ўргатган?
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Илоҳий пайғамбарларнинг рисолатини инкор этишнинг дунё ва охиратда илоҳий ғазаб ва жазодан бошқа мақсади йўқ.
2. Ўтмишдаги исёнкор халқлар тарихи келажак учун сабоқдир.
3. Қушларнинг осмонда учиб, олис манзилларга, бир-бири билан тўқнашмасдан, йиқилиб тушмасдан узоқ сафарга бориши Аллоҳ таолонинг қудрати ва буюклигига далолатдир.
4. Дунё ишларининг яратилиши ва тартибга солинишининг асли оламдаги барча мавжудотларни қамраб олган Аллоҳ таолонинг чексиз раҳматидир.
Ушбу дастурни якунлаш билан сиз азизларни улуғ Тангрига ҳавола қиламиз ва фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр. Саломат бўлинг.
