Туркманистонда Европа Иттифоқи ва Марказий Осиё давлатлари ташқи ишлар вазирларининг “5+1” учрашуви ўтказилди

Кеча, 23 октабр куни Марказий Осиёнинг бешта давлати ташқи ишлар вазирлари илк бор Европа Иттифоқининг барча 27 давлати вакиллари билан бир вақтнинг ўзида учрашди.

Қозоғистон пойтахти-Остона шаҳрида Афғонистондаги жорий вазият ва Украинадаги урушга бағишланган Марказий Осиё-Европа Иттифоқи ТИВ раҳбарларининнг ўринбосарлари даражасидаги сиёсий ва хавфсизлик бўйича 10-учрашув бўлиб ўтди.

Қирғизистоннинг Чўлпон-Ота шаҳрида «Марказий Осиё - Европа Иттифоқи» саммити ўтказилди.

Европа Иттифоқи ва Марказий Осиёнинг махсус вакиллари Брюсселда Афғонистондаги вазият юзасидан фикр алмашдилар.

Европа Иттифоқи Марказий Осиёда чегараларни бошқариш дастурининг ўниничи босқичини ижро этиш учун молиявий ёрдамлар ажратди.

Қирғизистон пойтахтида Европа Иттифоқи -Марказий Осиё иқтисодий форумининг биринчи йиғилиши ўказилди.

Баржом шартномаси Европанинг муҳим дипломатия ютуғи сифатида халқаро тинчлик ва хавфсизлик намунасидек таърифланади. Американинг Баржом ядровий келишувидан чиқишидан қатъий назар, Европа иттифоқи ва европа учлиги (Германия, Франция ва Британия) бу шартноманинг сақланиб қолишини такрор-такрор таъкидлашган.

Европа иттифоқи ва Марказий Осиё ташқи ишлар вазирлари Брюсселдаги қўшма баёнотларида Эрон ядровий келишувини сақлаб қолиш ва ушбу келишувнинг ижро этилишидаги имтиёзларда Эроннинг манфаатлари кўзда тутилиши кераклигини таъкидлашди. 

Европа Иттифоқи ташқи сиёсати масъули Европа Иттифоқини Марказий Осиё билан муносабатларини кучайтириш қарорига келганини маълум қилди.

2018 йилнинг 9 июль куни Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазири ўринбосари Дилшод Аҳатов бошчилигидаги делегация Ашхобод шаҳрида «Европа Иттифоқи—Марказий Осиё» шаклидаги сиёсат ва хавфсизлик бўйича юқори даражали Мулоқотнинг навбатдаги учрашувида иштирок этди.

Совет Иттифоқи парчаланишидан кейин сув ресурсларига эга бўлиш учун Марказий Осиёнинг сувга эга юқори ва қуйи мамлакатлари ўртасида рақобат, ихтилоф ва кескинликлар вужудга келди.

Европа Иттифоқи ташқи ишлар вазирлари 11-апрел, душанба куни Люксембургда йиғилиб, Россиянинг Украинага бостириб кириши сабабли мамлакатдан нефт импортини тўхтатишга эътибор қаратиб, Россияга қарши санкциялар қўллаш бўйича “кейинги қадамлар” ҳақида қарор қабул қилди. Ҳужум 24-февралда бошланганидан бери Европа Иттифоқининг Россиядан энергия импортига қарамлигини камайтириш масаласи ҳар қачонгидан ҳам кўпроқ кўтарилмоқда.

Европа Иттифоқи илгаригидек “Туркманистон ҳаво йўллари компанияси самолётларининг Европа Иттифоқи давлатларига ҳамда иттифоқ ҳудуди устидан транзит парвозларини тақиқлаб қўймоқда.

Европа Иттифоқи ташқи сиёсати масъули АҚШ, Британия ва Австралия ҳарбий шартномаси Европа ва АҚШ муносабталари учун хавф- хатар сигнали эканлигини баён этиб, мустақил Европа мудофаа кучларини ташкил қилиш зарурлигини таъкидлади.

Европа Иттифоқининг Ўзбекистондаги вакили Европа Иттифоқининг мақсади Марказий Осиё мамлакатларида Россия таъсири даражасини камайтиришдан иборат деб айтди.

МО минтақаси давлатларидан энергетика бўйича миллий идоралар масъуллари ва экспертлар ҳамда ЕИ вакиллари иштирок этган давра суҳбатида Европа Иттифоқи томонидан молиялаштириладиган “Марказий Осиёда барқарор энергия боғлиқлиги” (SECCA) янги лойиҳаси ишга туширилгани маълум қилинди.

Қозоғистоннинг Олмаота шаҳрида Европа Иттифоқи ва Марказий Осиёнинг Афғонистон бўйича махсус вакиллари иштирокида йиғилиш бўлиб ўтди.

Европа Иттифоқининг ташқи сиёсат ва хавфсизлик ишлари бӯйича масъули Федерико Могерини Марказий Осий мамлакатлари Ташқи ишлар вазирларининг 15-муштарак йиғилишида қатнашиш ва бу мамлакатлар давлат мулозимлари билан учрашиш мақсадида Бишкек шаҳрига сафар қилди.

Европа ташқи сиёсат хизматининг Россия, «Шарқий ҳамкорлик» ва Марказий Осиё бўйича бўлими раҳбари Люк Девиннинг сўзларига кўра, Европа Иттифоқи Марказий осиё ривожланиши ва тараққиётига ишонч билдириб, бу минтақага узоқ муддатли истиқбол учун сармоя киритиш ниятидадир.