মার্চ ১৩, ২০১৮ ২০:০০ Asia/Dhaka

পাঠক, ফার্সি ভাষা শিক্ষার আসর "ফার্সি ভাষা মিষ্টি ভাষা"র আজকের আসরে আপনাদের স্বাগত জানাচ্ছি । আশা করছি আপনারা প্রত্যেকে ভালো আছেন । আপনাদের মনে থাকার কথা, গত সপ্তার আসরে আমরা বলেছিলাম, মোহাম্মাদ ও রমিন উত্তর তেহরানের একটি পার্কে বসে তেহরান শহর এবং এর বাড়িঘর ও সুউচ্চ ভবনগুলো সম্পর্কে আলাপ করছিল।

মোহাম্মাদ রমিনকে বলেছিল, তেহরানের পুরনো বাড়ির পাশাপাশি উচুঁ ভবন ও টাওয়ারগুলো তার কাছে অনেক ভালো লাগে । এরপর তারা পার্কের একটি কফিশপে ঢুকে চা খেতে খেতে গল্প চালিয়ে যায় । কফিশপে ইরানের ঐতিহ্যবাহী মিউজিক বাজানো হচ্ছে এবং এর ভেতরে ইরানীরা তাদের পরিবার পরিজন নিয়ে সময় কাটাতে এসেছে । মোহাম্মাদ ও রমিন সেখানে বসে ইরানের অন্যান্য আকর্ষণীয় জিনিস সম্পর্কে আলাপ করে । তাদের আলাপ আমরা আপনাদের শোনাবো । তবে তার আগে চলুন ফার্সি শব্দগুলোর অর্থ জানা যাক ।

خوب ! - تو گفتی - برج - برجها - بلند - برایت - بزرگراه - بزرگراهها - زیبا - مدرن - پارک - پارک ها - شاید - تو می گویی - اطراف - زیبا - من دوست دارم - آنجا - درخت - درختها - گل - گل ها - قشنگ - معمولا" - طرف - پل - بزرگ - آنها دارند - او دارد - مهندس - آنها درست کرده اند - کمک - خارجی - خودشان - آنها تولید می کنند - آنها می سازند - وجود دارد - مثل - پیشرفته - زیاد - هشت - میلیون - نفر - آنها زندگی می کنند - هنوز - ساخت - در دست ساخت

خوب অর্থ ভালো । তবে কথার ফাঁকে প্রসঙ্গ পরিবর্তন করা বা পুরনো প্রসঙ্গে ফিরে যাওয়ার জন্য এ শব্দটি ব্যবহৃত হয় ; বাংলা ভাষায় আমরা যেমন 'তারপর কী খবর' ব্যবহার করি, অনেকটা সেরকম। তুমি বলেছিলে । টাওয়ার। টাওয়ারগুলো। উঁচু। তোমার জন্য। হাইওয়ে। হাইওয়েগুলো। সুন্দর। আধুনিক। পার্ক। পার্কগুলো। সম্ভবত। তুমি বলছো। আশেপাশে। সুন্দর। আমি পছন্দ করি। ওখানে। গাছ। গাছগুলো। ফুল। ফুলগুলো। সুন্দর। সাধারণত। দিকে। پل অর্থ সেতু। তবে ইরানে ওভারব্রিজ এবং ফ্লাইওভারের ক্ষেত্রেও پل শব্দটি ব্যবহৃত হয়। বড়। তাদের আছে। তার আছে। প্রকৌশলি । তারা তৈরি করেছে। সাহায্য। বিদেশী। তারা নিজেরা। তারা উৎপাদন করে। তারা তৈরি করে। আছে। অনুরূপ বা যেমন। উন্নত। অনেক। আট। মিলিয়ন। জন। তারা বাস করে বা থাকে। এখনো। তৈরি। তৈরি হচ্ছে।

শ্রোতাবন্ধুরা, আমরা এর আগেই যেমনটি বলেছি, এবারে চলুন মোহাম্মাদ ও রমিনের মধ্যে কী কথা হলো তা শোনা যাক।

صدای موسیقی سنتی رامین - خوب ! گفتی برجهای بلند تهران برایت جالب است . دیگر چه چیزی برایت جالب است ؟ محمد - بزرگراههای تهران هم زیبا و مدرن هستند . بزرگراههای تهران و پارکهایش . رامین- شاید بزرگراه مدرس را می گویی، اطراف بزرگراه مدرس بسیار زیباست . محمد- بله. من آنجا را خیلی دوست دارم . درختها و گلهای قشنگی دارد. رامین - معمولا" دو طرف بزرگراههای تهران پر از درخت و گل است . محمد - این بزرگراهها ، پل های بزرگی هم دارند . رامین - بله . مهندسان ایرانی در این 20 سال بزرگراهها و پل های بسیاری درست کرده اند. محمد - یعنی این ها را مهندسان ایرانی درست کرده اند ؟ بدون کمک خارجیها ؟ رامین - بله . ایرانیها بیشتر چیزها را خودشان تولید می کنند و می سازند محمد - در شهرهای دیگر ایران هم بزرگراهها و پل های بزرگ وجود دارد ؟ رامین - البته . شهرهای بزرگ مثل تهران پیشرفته هستند . محمد - چه خوب . شهرهای بزرگی مثل تهران و اصفهان باید پل ها و بزرگراههای زیادی داشته باشند . رامین - بله . هشت میلیون نفر در تهران زندگی می کنند . هنوز بزرگراههای زیادی در دست ساخت است .

(ঐতিহ্যবাহী মিউজিকের শব্দ)রমিন : তারপর! তুমি বলছিলে যে, তেহরানের উঁচু টাওয়ারগুলো তোমার ভালো লাগে । আর কী কী জিনিস তোমার ভালো লাগে?মোহাম্মাদ : তেহরানের হাইওয়েগুলিও সুন্দর এবং আধুনিক। এছাড়া এর পার্কগুলিও সুন্দর।রমিন : তুমি সম্ভবত মোদাররেস হাইওয়ের কথা বলছো। মোদাররেস হাইওয়ে'র দুই পাশ বেশ সুন্দর।মোহাম্মাদ : হ্যা। ওই জায়গাটি আমার খুব ভালো লাগে। ঐ রাস্তার দুই পাশে সুন্দর সুন্দর গাছ ও ফুলের বাগান রয়েছে ।রমিন : সাধারণত তেহরানের হাইওয়েগুলোর দুই পাশে গাছ ও ফুলের চাষ করা হয়।মোহাম্মাদ : এসব হাইওয়ের ওপর অনেক বড় বড় ওভারব্রিজ ও ফ্লাইওভারও রয়েছে।রমিন : হ্যাঁ। ইরানী প্রকৌশলীরা গত ২০ বছরে বহু হাইওয়ে ও ফ্লাইওভার নির্মান করেছেন। মোহাম্মাদ : তার মানে ইরানী প্রকৌশলীরা বিদেশীদের সাহায্য ছাড়াই এগুলো তৈরি করেছেন ?রমিন : হ্যা। ইরানীরা তাদের প্রয়োজনের বেশীরভাগ জিনিস নিজেরাই তৈরি করে। মোহাম্মাদ : ইরানের অন্যান্য শহরেও কি হাইওয়ে এবং ফ্লাইওভার আছে?রমিন : অবশ্যই। ইরানের বড় শহরগুলো তেহরানের মতই আধুনিক।মোহাম্মাদ : তাই নাকি! তেহরান ও ইস্পাহানের মত বড় শহরগুলোতে নিশ্চয়ই অনেক ফ্লাইওভার এবং হাইওয়ের রয়েছে।রমিন : হ্যাঁ, তেহরানে ৮ মিলিয়ন বা ৮০ লাখ মানুষ বাস করে । এখনো বহু হাইওয়ে এখানে নির্মিত হচ্ছে ।

মোহাম্মাদ ও রমিনের কথোপকথোনটি চলুন আরেকবার শোনা যাক, বাংলায় অনুবাদ ছাড়া ।

( صدای موسیقی سنتی )رامین - خوب ! گفتی برجهای بلند تهران برایت جالب است . دیگر چه چیزی برایت جالب است ؟ محمد - بزرگراههای تهران هم زیبا و مدرن هستند . بزرگراههای تهران و پارکهایش . رامین- شاید بزرگراه مدرس را می گویی، اطراف بزرگراه مدرس بسیار زیباست . محمد- بله. من آنجا را خیلی دوست دارم . درختها و گلهای قشنگی دارد. رامین - معمولا" دو طرف بزرگراههای تهران پر از درخت و گل است . محمد - این بزرگراهها ، پل های بزرگی هم دارند . رامین - بله . مهندسان ایرانی در این 20 سال بزرگراهها و پل های بسیاری درست کرده اند. محمد - یعنی این ها را مهندسان ایرانی درست کرده اند ؟ بدون کمک خارجیها ؟ رامین - بله . ایرانیها بیشتر چیزها را خودشان تولید می کنند و می سازند محمد - در شهرهای دیگر ایران هم بزرگراهها و پل های بزرگ وجود دارد ؟ رامین - البته . شهرهای بزرگ مثل تهران پیشرفته هستند . محمد - چه خوب . شهرهای بزرگی مثل تهران و اصفهان باید پل ها و بزرگراههای زیادی داشته باشند . رامین - بله . هشت میلیون نفر در تهران زندگی می کنند . هنوز بزرگراههای زیادی در دست ساخت است .

মোহাম্মাদ ও রমিন তেহরানের হাইওয়ে এবং এর বড় বড় ফ্লাইওভার সম্পর্কে আলাপ চালিয়ে যায়। মোদাররেস ও চামরান, তেহরানের দুটি সুন্দর হাইওয়ে'র নাম। এই দুটি হাইওয়ের দুই পাশে বহু ফুলের বাগান রয়েছে। প্রতিটি ঋতুতে এসব বাগানে ঐ ঋতুর উপযোগী ফুলের গাছ লাগানো হয়। বিশেষ করে, বসন্তে এসব বাগানের অতি সুন্দর ও সুঘ্রান ফুলগুলো তেহরানের সৌন্দর্যকে বহুগুণে বাড়িয়ে দেয়। এছাড়া ইরানী প্রকৌশলীরা সারা ইরান জুড়েই হাইওয়ে ও ফ্রিওয়ে তৈরি করছেন এবং এসব মহাসড়কের সংখ্যা দিন দিন বৃদ্ধি পাচ্ছে। পাঠক, আপনি নিজে একদিন ইরান সফরে এসে ঐতিহাসিক এ দেশটি নিজের চোখে দেখবেন, এই প্রত্যাশা রেখে 'ফার্সি ভাষা মিষ্টি ভাষা'র আজকের আসর এখানেই গুটিয়ে নিচ্ছি।#

পার্সটুডে/নাসির মাহমুদ/আবু সাঈদ/১৩